Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1927, Blaðsíða 107

Eimreiðin - 01.07.1927, Blaðsíða 107
ÍIMREIÐIN RITSJÁ 299 þess, aö einkvæöar einkunnir (þar sem rótin endar á breiðu sérhljóði) tvöfaldi t í nf. og þf. einf í hvk. og sömuleiðis r í þgf. og ef. eint. í kvk. og svo í ef. flt. (t. d. smár—smátt o. s. frv.). Þá bar og að geta þess, að í orðum sem háll, mikill; hreinn, heiðinn tillíkist r undanfar- anda / eða n miklu víðar en í nf. et. í kk., því að í þgf. og ef. et. í kvk. verður alveg sama fillíking, t. d. í hálli (f. hálri) og hreinnar (f. hreinrar) og enn fremur í ef. flt. mikilla og heiðinna (f. mikilra, heið- inra), en þetta kemur víst mjög af því, að gleymst hefur í hljóðfræðinni að tala um tillíkingarnar. Það má nærri geta, að nemendur tungunnar þurfi að fá skýringu á því, hvers vegna t. d. glaðt verður glatt og mint verður mitt, eða þá binda að batt (í þátíð) og stinga að stakk (í þá- •íð) o. s. frv. Líka má benda á það, að orðin, sem enda á -inn í nf. ■et. í kk., eru alls eigi ein um það að hafa ð f. t í nf. og þf. et. í hvk., því að orð sem aldraður, hugaður o. s. frv. haga sér þar alveg á sama hátt (t. d. aldrað f. aldrat sem heiðið f. heiðit). 43.—47. gr. Þessi kafli um atviksorðin, stigbreyting þeirra og tegundir ■er að mínu viti ágætur, og sama er að segja um töluorðin (48.-58. gr.). Það var vel gert þarna um tölurnar að taka til umtals orðin hálfur annar, hálfur þriðji o. s. frv., sem aðrir menn munu hafa gleymt að nefna í sínum bókum, Vitanlega táknar t. d. hálfur fjórði — þrjá heila og þann fjórða hálfan að auki. Þar er því þrír undirskilið í máli og tilsvars- lega sama tilfelli við aðrar tölur. 65. gr. Þarna í greininni um óákveðnu hleytinöfnin (indefinite pro- nouns) virðist mér vanta „nokkuð“ við hliðina á nokkurt, alveg eins og noitthvað11 er sett þarna við hiiðina á eitthvert. 72.—75. gr. Þetta er þarflegur kafli um notkun forsetninga. 76. gr. Þar hefst langt mál um beygingu sagna. Málsgreinin um boð- hátt (á bls. 41) er ónákvæm eða miður rétt og að sumu leyti í mótsögn v>ð það, er síðar segir (á 57. bls. og víðar). Sá háttur hefur einungis ,v®r myndir, nefnilega 2. pers. et. og 2. pers. flt. (í nútíð). Myndir sem kalli ég er ekki boðháttur, heldur tengiháttur, sem nolaður er í hvetjandi (hortativ) merkingu. En yfirleitt er allur þessi kafli um sagnir með mjög Sóðum frágangi og hæfilega mörg beygingardæmi tekin til þess að nem- endum verði fylstu not að við lestur bóka. Skráin yfir sterku sagnirnar er þarfleg og nægilega fullkomin. Aftast í kaflanum um sagnorðin er dá- lítil grein (á bls. 66—67) um reglur fyrir notkun tengiháttar. Þessar reslur eru (það sem þær ná) mjög gagnlegar. Mér finst að sumir rit-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.