Eimreiðin - 01.04.1930, Page 125

eimreiðin RITS]A 221
Davíð Þorvaldsson: BJÖRN FORMAÐUR OG FLEIRI SMÁ-
SÖGUR. Rvík 1929.
Ungur höfundur kemur hér fram á sjónarsviðið með nokkrar smá-
sögur, og er sú fyrsta lengst og veigamest. Sú saga er all-tilþrifamikil
frásögn af lífi sjómanns, sem stundar atvinnu sína af ástríðuríkri þörf til
að sækja gul! í greipar Ægi. Vér, sem alist höfum upp við sjávarsíðuna,
við bátaútveg og fiski, könnumst við þá mynd af íslenzkum vélbátsfor-
manni, sem höf. dregur. Björn formaður er karl, sem þarf að reyna
kraflana í „slag“, þegar orkan ætlar að sprengja vöðvana, en vitið hefur
Liðið hnekki fy rir áhrifum Bakkusar og slept stjórntaumunum. Björn
er karl, sem býður höfuðskepnunum birginn á fleytunni sinni, ann bátn-
unr sínum eins og ástvini og má ekki hugsa til að skilja við hann. Þessu
slsrka, frumræna eðli sjómannsins er lýst af nákvæmni, en galli er það,
hve söguefnið er umfangsmikið án þess að því séu gerð full skil. Höf.
®Har að segja þarna heila æfisögu og gerir það að nokkru Ieyti, en fyrir það
verður byggingin lausari en ef sagt hefði verið frá einum atburði eða svo.
Arni munkur heitir næsta sagan og gerist á Norðurlandi í pápisku,
tsgar sálmasöngur og meinlæti er talið vísastur vegur til sáluhjálpar,
en unaðsemdir lífsins taldar djöfulsins vélabrögð. Árni munkur flýr frá
Möðruvallaklaustri með konu þeirri, sem hann ann, og hafast þau við 1
óbygðum. Þegar konan er dáin, snýr hann heim að Möðruvöllum með
barn þeirra, í norðanstórhríð, til þess að Ieita ásjár kirkjunnar. En hon-
utn er synjað hennar, og skilur hann þá barnið eftir í kirkjudyrum, en
hverfur sjálfur út í hríðina til þess að deyja.
Skóarinn litli frá Uillefrance-sur-Mer er viðkvæm 'lýsing á andláti
brjóslveiks skóara. Umhverfið á spítalanum, kjör fjölskyldu skóarans
litla, eins og þessu er hvorutveggja lýst, gerir sitt til að sagan verður
e,akanleg.
Veðmálið og Skólabræðurnir eru all-glöggar teikningar úr lífinu, eink-
Un> sú síðari.
Loks eru nokkur ljóð í óbundnu máli, ærið misjöfn að gæðum. Þau
eru víða með laðandi blæ, en málgallar verða þar berari en á sögun-
l'm> þó þar verði þeirra einnig vart. En bæði sögurnar og ljóðin bera
Vo,t um allríka listgáfu höfundarins, auk þess sem fyrsta og fimta sagan
einkum bera þess ótvíræð merki, að höfundurinn er gæddur næmri eftir-
,ekl og skilningi á sálarlífi manna. Sögurnar munu flestar eða allar til
0rðnar í veikindum og eru því ef til vill aðallega ávöxtur skammærra
SeQhrifa undir sérstökum kringumstæðum, en þó má ætla, að höf. eigi
ef,lr að þroskast í list sinni. Hann hefur farið vel af stað, og sem byrj-
ar>dasmíð er bók hans góð.
GRÍMA. Þjóðsögur. Safnað hefur Oddur Björnsson. Jonas Rafnar
bjó undir prentun. I. (Útg. Þorst. M. Jónsson). Ak. 1929.
Gið mikla sagnasafn Odds Björnssonar er svo að segja alt óprentað,
>0S hefur hinn ötuli bókaútgefandi Þorsteinn M. Jónsson nú ráðist ! að