Eimreiðin - 01.04.1930, Page 127

eimreiðin
RITSJÁ
223
ástarórar pilts og stúlku, sem hafa hafnað á kvistherbergi tvö ein að
loknum danzleik. „Sandur“ heitir næsti þáttur, og er um ungan banka-
mann, sem kemur til að segja unnustu sinni frá því, að hann hafi stolið
úr sjálfs síns hendi til þess að geta bygt framtíðarheimilið þeirra, og hafi
gialdkerinn í bankanum komist að þjófnaðinum og gert aðvart um. Ut-
litið er því ekki sem bezt fyrir ungu hjónaleysin. „En kannske kemur
uppstytta bráðum" — eru hin hughreystandi orð unnustunnar í leikslok.
Samtölin í báðum þessum þáttum eru að vísu ekki veigamikil, en létt,
lipur og eðlileg. Báðir þættirnir geta vafalaust farið sæmilega á leiksviði.
Þriðji þátturinn, „Reki“, ber af hinum að dramatískum krafti. Að vísu
má það að honum finna, að atburðir og umhverfi beri ekki allskostar
veruleikans svip, en höfundi hefur tekist að skapa þarna talsvert veiga-
miklar andstæður. Tilfinnanlegasti gallinn á þessum þætti er sá, að höf.
hleypur frá efninu óleystu í leikslok. Honum tekst að vísu að tefla við-
skiftum þeirra Karls og Semings, út af þriðju persónu leiksins, í geig-
vænlega tvísýnu. En þar skilur hann við persónurnar án þess lesandinn
viti hvað um þær og örlög þeirra verði. Það er að vísu ekkert eins-
dæmi í leikritagerð, að þessu bragði sé beitt, en bragðið er óhyggilegt
og dregur úr áhrifunum. Gott leikritaskáld teflir aðaipersónum sínum
fram, er liður að leikslokum, til þess að vinna eitthvert það afrek, sem
sé þungamiðja alls leiksins, og lætur afleiðingar þess afreks endurkastast
á einhvern hátt í leikslok til iesenda sinna eða áhorfenda. Þessa gætir
ekki hér. En L. S. hefur hæfileika til Ieikritagerðar. Um það bera þættir
þessir greinilegan vott. Og sem frumsmíö gefa þeir fyrirheit um, að
óhætt sé að vænta meiri og fullkomnari verka í sömu grein af hinum
unga höfundi. Sv. S.
IJSLANDSCHE INDRUKKEN heitir ritgerð, er A. G. van Hamel,
prófessor í germönskum fræðum, hefur nýlega birt í hollenzka tímaritinu
„Vragen des Tijds“. Prófessor Hamel ferðaðist hér á Islandi tvö síðast-
liðin sumur, nam íslenzka tungu og kyntist hér ýmsum mönnum. Grein
þessi er mjög hlýlega rituð í garð Islendinga og lætur hann mikið af
gestrisni Islendinga og menningu. „Lotningin fyrir fortíðarminjum og fram-
sóknarhugur Islendinga, hin djúpa íhygli og fullkomið jafnrétti, göfugt
andlegt líf og fúsleiki að takast hverskonar vinnu á hendur, er vafalaust mjög
sjaldgæft annarsstaðar og verður til þess, að aðdáendur Islands þreyja að
koma oft til þessa farsæla lands. Einkum ef þeir hafa notið jafnmikillar
Sestrisni og knýtt vináttubönd eins og sá, er þetta ritar“. A. J.
NORÐUR UM HOF eftir Sigurgeir Einarsson. Rvík 1929.
Mikið er það mor bóka, sem komið hefur á markaðinn upp á sfð-
kastið. Margt er rusl, en góðar bækur innan um. Mest ber á ljóðabókum,
en fræðibækur látnar sitja á hakanum. Lengi hefur íslenzk alþýða verið
einkar fáfróð um sumar greinir vísinda. Enn hafa engar bækur komið út
á íslenzku, sem gefið hafa yfirlit um norðurferðir. En nú er gerð tilraun