Eimreiðin - 01.07.1953, Síða 67

eimreiðin
MÁTTUR MANNSANDANS
219
að sjá og eyru til að heyra á sama hátt og miðillinn, þá mund-
um vér öðlast fullkominn skilning á táli því, sem tíminn veldur.
Enn lengra aftur í tímanum á þessu fyrsta aldar æviskeiði
f- Kr. fundum við galeiðuþrælinn i dýflissuklefa, og lýsti hann
í smáatriðum klefamnn, veggjum hans og fangahlekkjunum.
Á þessu æviskeiði rakti ég ekki tímann aftur með tíu ára
millibili, heldur frá ári til árs, með mjög athyglisverðum árangri.
Konan lýsti ekki aðeins atriðum, sem auðvelt var að sannreyna
samkvæmt þekktri sögu Rómverja hinna fornu, heldur voru
þarna með atriði, sem vörpuðu ljósi á ýmislegt áður hulið, en
önnur brutu í bág við ríkjandi hugmyndir okkar. Konan hélt
því t. d. fram, að fyrir árið 120 f. Kr. hefðu rómversk böð ekki
þekkzt í Rómaveldi, heldur hefði fólkið í þeirra stað daglega
notað oliu til að smyrja með líkami sína. Hefðu þessar hrein-
lætisathafnir farið fram á opinberum stöðum, um miðjan dag-
inn fyrir konur, en á kvöldin fyrir karlmenn.
Heildarniðurstaðan af þeim 1182 tilraunafundum, til rann-
sókna á endurholdgunarkenningunni, sem ég hef haft til þessa,
er mjög athyglisverð og sýnir samræm lögmál að verki. Hún
sannar, að mannshugurinn getur i dásvefni opinberað þekkingu,
sem ekki er á vitorði venjulegra dauðlegra manna, og að hann
er í þessu ástandi gæddur yfirmannlegu innsæi.
Að sjálfsögðu er um margs konar mótsagnir að ræða í sam-
bandi við það rannsóknarefni, sem hér er um að ræða. Svo hefur
alltaf reynzt um vandasamar rannsóknir á byrjunarstigi, og er
það gömul saga. Það er fjarri mér að einskorða mig við nokkrar
ákveðnar kenningar í þessu máli eða að halda fram nokkrum
lokaniðurstöðum, svo sem sannaðar væru, en málið er að min-
um dómi mjög merkilegt viðfangsefni og sannarlega þess virði,
að því sé gaumur gefinn. Margir fást við sálarrannsóknir nú á
dmum, sem ekki hafa öðlazt nægilega þekkingu til að komast
hjá að lenda i ógöngum. Þeir geta komizt i snertingu við öfl,
Sem eru þeim óholl, og þeir geta einnig flækzt í eigin skyn-
villum. Miðilshæfileiki manns er engin sönmm þess, að hann
sé hæfur til „að stjórna stjórnanda sinum“, og árum saman hef
eg varað við hættum þeim, sem geta verið samfara sjálfssefjun,
°g bent á, að enginn miðill ætti að leggja stund á hana. Hver
miðill ætti að hafa sinn dávald, og verður hann þó jafnan að