Eimreiðin - 01.10.1954, Síða 82

314
RITSJÁ
eimreiðin
anir þær, er í henni birtast. Loks er
i tólfta kaflanum getið um handrit
þau og útgáfur, sem til eru af Niálu.
Þetta kaflayfirlit gefur aðeins laus-
lega hugmynd um það víðtæka og
vandleysta verk, sem höfundur for-
málans hefur tekið sér fyrir hendur.
Ekki orkar tvimælis, að hann hafi
flestum fremur skilyrði til að leysa
það vel af hendi. Rannsóknirnar um
Njáls sögu hafa nú senn staðið yfir
í tvær aldir, og styðst höfundurinn
að sjélfsögðu við þær og byggir á
þeim grundvelli, sem áður er lagður,
með ýmsum umbótum og nýmæluin
frá eigin brjósti. Um mörg mikilvæg
atriði, i sambandi við söguna og til-
orðningu hennar, eru enn mjög skipt-
ar skoðanir, og mun seint verða úr
því skorið til hlitar, hvað sannast
muni og réttast í þeim efnum sum-
um, svo sem um það, hver muni
höfundur hennar. Rannsóknir á Njálu
og um hana verða enn uppi um lang-
an aldur, ef að líkum lætur, enda
um óþrjótandi rannsóknarefni að
ræða þar sem er þessi ein hin fræg-
asta meðal fornrita vorra.
Sagan sjálf, með neðanmálsskýring-
um, tekur yfir rúmar 500 siður með
viðbæti, þar sem er að finna all-
margar visur Njálu, sem ekki eru
nema í sumum handritum. Visna-
skýringarnar neðanmáls eru itarlegar,
byggðar að nokkru leyti á hinum
ágætu skýringum dr. Jóns Þorkels-
sonar, rektors, er út komu 1870.
Nokkrar niyndir og kort prýða bók-
ina, sem er hin vandaðasta að öllum
frágangi, svo sem hinar fyrri bækur
í þessu safni. Sv. S.
UNDIR SVÖRTULOFTUM.
Svo heitir ný ljóðabók eftir Rraga
Sigurjónsson (Akureyri 1954), sú
þriðja í röðinni. En áður eru út-
komnar 1947 Hver er kominn úti og
1951 Hraunkvíslar. Það var árið 1941,
að Rragi birti kvæði í fyrsta sinn, i
Eimreiðinni undir dulnefninu Þrá-
inn. Kvæðið, sem nefndist „Kirkju-
garðurinn rís“, var ort út af gömlu
þjóðsögunni, um að á nýársnótt fari
framliðnir á kreik, risi úr gröfum
sínum og stígi draugadanz, unz dagur
ris á ný og kallar þé aftur til hel-
heima. Vrris skáldeinkenni Rraga, sem
siðan hafa haldizt, birtust í þessu
kvæði, svo sem hneigð hans til heila-
brota, alvöru og ádeilu á samtiðina.
Hann hefur vaxið að reynslu og brag-
fimi, en grunntónsins frá fyrsta kvæð-
inu gætir enn. Ádeila og umbótaþra
er rikur þáttur í ljóðagerð hans.
Undir Svörtuloftum er án efa jafn-
bezta ljóðabók Rraga, þeirra þriggja,
er út hafa komið Rreytir þar engu
um, þó að skoðanir hans séu stund-
um ekki með öllu án öfga. Hann er
einangrunarsinni, óttast mjög erlend
áhrif og þó einkum frá her þeim,
sem hér annast landvarnir um skeið
að boði vor sjálfra. Vetnissprengjan
óttast hann, að tortima muni mann-
kyni áður varir, sbr. kvæðið „Sögu-
lok?“ „Hræðist ekki þá, sem líkam-
ann deyða, en geta eigi deytt sálina."
Þessi vængjuðu og viðfleygu orð
mættu lionum til huggunar verða '
svartsýni hans. Lýsing hans i kvæð-
inu „Vér Islands börn“ á „dætrum
Egils, Ara og Snorra“ er harla ófög-
ur. Þeim
„þykir gerzt um góu og þorra
að glæsa heiður mæðra vorra
hrópi og blistri í hermannsleit,
fögur vorkvöld fullar rorra
fyrir utan Woman’s Gate.“
Auðnuleysi nokkurra einstaklinga,