Eimreiðin - 01.01.1966, Blaðsíða 75

LÝÐHÁSKÓLANUM í askov
63
Þjóðflokkur í afskekktu lands-
?rni Sæti veitt ríkisvaldinu við-
nam Qg reyn(. þráu fyrir allar
’nttanir að varðveita tungu sína
°S .Þjóðerni.
■ varð að játa með sjálfri mér,
hafðSem ég Sat °g hlustaði’ að éS
í , einnig verið á sömu skoðun.
^ ^ nafði alls ekki getað ímyndað
ner, að um andspyrnu væri að
ag a- Ég hélt, að þar ríkti magn-
latur, áhyggjur, sársaukafull
Jna, en sjálfstæðisbarátta væri
? luSsandi. Menn heyja aðeins bar-
ijtU’ Þegar einhver vonarneisti er.
er virtist öll von úti.
Én ræðumaður fullvissaði áheyr-
,n 111 um það, að þótt talinn væri
ngeiningur að forða tortímingu
anskrar menningar í Suður-Jót-
randb þá væri slíkt eigi að síður
e|nt. Eíns konar stuðningur var
a tnn í þv^ ag Þýzkaland var
°rt’ en Suður-Jótland lítið. Eigi
f.?.r anóvelt fyrir stórveldi, sem átti
J° a áhugamála, að fylgjast með
[Vl’ sem gerðist á útkjálka við
andamærin með aðeins 150 þús-
und íbúum.
f'í næst fór hann að segja frá,
..ycrnig dagblað hans sjálfs varð
j-1 °g dafnaði. Þá er það kom út
je ^rstu’ var það lítið og auvirði-
egt og virtist alveg hættulaust.
^ lsanum fannst ekki taka því að
(rePa Þenna litla neista. Þegar
le-‘nn varð glaðari og skærari,
j.e 11 Þjóðverjar gjarna viljað
æ a hann, en þá var hann orðinn
nunum slík nauðsyn, að ekki
ntti stætt á því, en gætur voru
SlfeHt hafðar á honum.
£kki var torráðið, hvers virði
danskt málgagn var til þess að
styðja danskt þjóðerni og brýna
fólk í baráttunni við ofureflið.
Danir í Suður-Jótlandi fylktu sér
um dagblöð sín.
En auk þess liöfðu þeir hið sam-
eiginlega takmark, að styðja allar
þær stofnanir og félög, er voru
leyfð að lögum og hvergi voru til-
tölulega jafnmörg og í Suður-Jót-
landi. Þeirra á meðal voru bank-
arnir, sparisjóðirnir og lánasjóð-
irnir til dæmis að taka. Þeir skiptu
miklu og höfðu sérstæðu hlutverki
að gegna, þar eð á því reið fram-
ar öllu öðru, að Þjóðverjar kæm-
ust ekki yfir danskar jarðir í
bændaeign, er voru til sölu. Þýzka
ríkisstjórnin lagði kapp á að ná í
danskar jarðir. Þess vegna var
Dönum í Suður-Jótlandi nauðug-
ur einn kostur að líta eftir Joví, að
engir danskir sjálfseignarbændur
rækju búskap svo slælega, að þeir
flosnuðu upp og yrðu að selja. En
yrðu þeir eigi að síður að láta
jarðirnar, þá var nauðsynlegt að
hafa fé til taks til þess að bjóða
hærra í þær en þýzku landnem-
arnir gerðu.
Lögboðið var, að öll kennsla í
skólum Suður-Jótlands færi frarn
á þýzku, og ekki var unnt að
hindra framkvæmd þess lagaboðs.
En fólk gat stofnað félög um fyrir-
lestrahald, og fyrirlestrarnir voru
fluttir á dönsku. Ekki var heldur
kleift að koma í veg fyrir, að
þýzka væri réttarfarsmálið, en fólk
hafði sín kosningafélög, lestrarfé-
lög og öflug tungumálafélög. Fyrir
bragðið voru engir Danir alveg