Eimreiðin - 01.01.1966, Blaðsíða 32

20
EIMREIÐíN
Ríkisdeginum. Fylgismenn frumvarpsins 1961 voru margir, og
danskir þjóðþingsmenn eru ekki svo ósjálfstæðir, að þess gerðist
nokkur þörf að vera stöðugt að minna þá á rétt íslands. En menn
óttuðust, að einhliða áróður andstæðinganna gæti orðið hættulegur,
ef málið yrði að lokum lagt undir þjóðaratkvæði. Og menn óttuð-
ust ennfremur, að nei eftir þjóðaratkvæði myndi hafa óheillavæn-
legar afleiðingar fyrir norræna samvinnu í framtíðinni. Vegna þess
stofnuðu áhangendur afhendingarinnar máliu í hættu 1964, og 1
lokaslagnum 1965, þar sem þeir létu undir höfuð leggjast að reka
sterkan áróður gegn andstæðingunum, sem voru alls staðar á ferð-
inni, í blöðum, skólum og samkomuhúsum.
En Bjarni M. Gíslason kom fram á elleftu stundu. Þegar hann
stóð í ræðustólnnm og sagði sögurnar utanbókar, fór ekki hjá þvl
að menn minntust skemmtilegrar greinar eftir Halldór Laxness t
„Politiken", þar sem hann minntist á erfiðleika Dana við að skilja
íslenzka texta fornsagnanna, sem íslenzkir sveitadrengir hafi hlotið
í vöggugjöf. Andstæðingarnir urðu að láta sér nægja að sýna myndu'
af handritunum, en Bjarni kunni textann utanbókar, meira að
segja á dönsku.
En þrátt fyrir allt unnum við að lokum í happdrættinu. Það
kom ekki til jrjóðaratkvæðagreiðslu, og nú vonurn við öll, að hæsti-
réttur taki ekki of mikið mark á gamaldags orðalagi í fornri reglU'
gerð. Er ég segi að við höfum unnið í happdrættinu, þá á ég við
okkur Dani. Þann 15. janúar 1965 ritaði dr. Jens Kruuse grein 1
„Jyllands-Posten“, er hann nefndi „Hándskriftsagen en dansk sag
(Handritamálið — danskt málefni). Hann benti á sögulega megin-
þræði í danskri menningarbaráttu, sem minnst er á hér að framan,
menningarstefnu, sem Bjarni M. Gíslason útskýrir í annari bók
sinni um handritin, Danmark—Island — historisk mellemværende
og hándskriftsagen“. Ef til vill finnast þeir íslendingar, sem lí®
þannig á, að það séum við, sem höfum hjálpað þeim til að vinna
málið. En við erum margir hér, sem höfum gagnstæða skoðun. Og
þegar andstaðan gegn afhendingunni myndaði þétta fylkingu af
einhliða nei-mönnum meðal danskra vísinda, myndu rökræður milh
danskra og íslenzkra sérfræðinga ekki liafa leitt til neins árangurs.
Það var nauðsynlegt að danska þjóðin og fulltrúar hennar í þmg'
inu tæki málið í sínar hendnr. Það mætti nefna marga Heirl
danska rnenn en hér liafa verið tök á, sem hafa lagt þeirri hugsjón