Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Blaðsíða 19

make provision for the control of the tapping and use of
geothermal energy and for vesting all such energy in the
Crown).
Samkvæmt þeim lögum er umráðaréttur jarðhita yfir-
leitt í höndum ríkisins. Aðalreglan er því sú, að ekki megi
aðrir hora eftir jarðliita og hagnýta sér hann, heldur en
ríkið eða þeir, sem til þess hafa fengið sérstakt leyfi stjórn-
valda, sbr. 3. gr. Engar bætur eða endurgjald á að greiða
til landeiganda vegna töku jarðhitaorku, livort heldur er
ofan jarðar eða neðan, nema byrjað hafi verið á hagnýt-
ingu hennar áður en lögin gengu í gildi, sbr. 14. gr. Hins
vegar á auðvitað að greiða bætur fyrir landspjöll, sem
leiða af hagnýtingu jarðhita, sbr. 13. gr. Gert er ráð fyrir
því, að sérstök landssvæði séu lýst jarðhitasvæði, 4. gr.
Utan slikra yfirlýstra jarðhitasvæða er landeiganda heim-
ilt að leita eftir jarðhita með borun, 5. gr., en eftirlit af
opinberri hálfu skal þó haft með þeirri jarðborun. Heimilt
er að veita mönnum leyfi til jarðborana í rannsóknar-
skyni, en þá er leyfishafi einnig eftirliti liáður um borun.
Eins og áður segir, er og stjórnvöldum heimilt að veita
aðilum að fullnægðum tilteknum skilyrðum leyfi til hag-
nýtingar jarðhita, 9. gr., og eiga þeir aðilar þá að greiða
endurgjald til ríkisins.
Frá aðalreglunni um einkarétt ríkisins til jarðhita, er
svo sú mikilvæga undantekning, að menn mega hagnýta
sér jarðhita til heimilisþarfa, svo sem til suðu, hitunar,
þvotta eða baða. Mega menn bora eftir hita í því skyni,
en þó ekki dýpra en 200 fet. Gert er ráð fyrir því, að ráð-
herra geti með sérstökum fyrirmælum takmarkað þenn-
an rétt landeiganda.
Italía
1 Italíu er jarðhiti, svo sem kunnugt er. Er hann þar
mikið notaður til raforkuframleiðslu. Samkvæmt upplýs-
ingum, er sendiráð Islands í París aflaði s.l. vetur lijá
145