Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Side 22

göngu að því er snertir nýtingu þess vatns. Jafnframt er
gert ráð fyrir, að veita megi sérleyfi til virkjunar þess og
nýtingar. Hvergi er talað um bætur til landeiganda. Yirð-
ist alls ekki gert ráð fyrir þeim.
I frumvarpi þessu eru að sönnu ekki bein ákvæði um
eignarrétt að heitu jarðvatni og jarðgufu, en ríkinu virð-
ast tryggð þau umráð þessarra orkulinda, að raunveru-
lega hefur ríkið þessi mál í hendi sér.
Danmörk
Danskir fræðimenn hafa talið, að eignarréttur land-
eiganda næði niður í jarðgrunnið, en þó engan veginn
ótakmarkað. Um það efni segir Yinding Kruse í Ejendoms-
retten I, hls. 278: „Lige saalidt har Grundejeren nogen
Rel til liele Jorden under liam, lige til Jordens Centrum.
Han har ogsaa her kun Ret til Jorden saa langt ned, som
Ejendomsrettens hidtil kendte sædvanlige Formaal kræver.
Han kan fölgelig ikke forhindre, at Staten f. eks. giver
Selskab Ret til Anlæg af en underjordisk Jernbane, naar
vel at mærke denne gaar saa langt nede i Jorden, at
Grundejeren ingen Ulæmper faar derved. Ligeledes har
Grundejerne vel Ret til Grus, Sand, Ler, Kalk o. 1. der
findes i deres Jord saa langt ned, som man sædvanlig
udnytter Jorden i saa Henseende her i Landet. Hvis der
imidlertid skulde findes værdifulde Mineralier e. 1. i
dybtförende Lag, som ingen Ejer normalt regner med,
maa de tilhöre Staten“. Sbr. Torp, Tingsretten bls. 26
nótu 47.
I hinu samnorræna lögbókaruppkasti sinu hefur Vinding
Kruse ákvæði um þetta efni, er ganga í svipaða átt. Þar
segir í 5. bók, 5. kap. § 1: „En grundejers ret omfatter
rummet over og under Jorden saa langt, sem den sædvan-
lige udnyttelse af ejendommen kræver“ (En Nordisk Lov-
bog bls. 86). I atbugasemdum við þessa grein segir svo:
„Den grænse, som B. G. B. § 905 og Z. G. B. art 667 sætter
148