Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Page 21

Mexico
1 Mexico er á döfinni setning sérstakra laga um jarð-
hita eða öllu heldur um jarðvatn. Hefur frumvarp um
það efni verið lagt fyrir sambandsþingið.
1 3. gr. þessa frumvarps segir, að landeigendum sé
frjálst að leiða upp á yfirborðið og hagnýta sér jarðvatn,
nema þá er virkjun þess eða notkun getur liaft áhrif á
almannahag eða hagnýtingu, sem fyrir er, eða þegar með
þessum aðgerðum er tekið eða leitt burt vatn, sem er
þjóðareign. I 2. mgr. 3. gr. er því jafnframt bætt við, að
beizlun vatnsgufu eða rennandi vatns, sem er af náttur-
unnar hendi heitara en 80° á Celsius, svo og hagnýting
þess, sé talin snerta almannaliag, enda þótt vatnið spretti
upp eða fram sjálfkrafa. I öðrum tilfellum ákveður skrif-
stofa vatnsorkumála hvenær virkjun varði almanna hag,
þ. e. a. s. hvenær landeigendum sé ófrjálst án sérstaks
leyfis að leiða vatnið upp á yfirborðið. Samkvæmt 5. gr.
þarf lwer maður sérstaka lieimild eða leyfi til að virkja
jarðvatn, ef um er að ræða vatn í þjóðareign, eða ef virkj-
un þessi getur varðað almannahag. 1 frumvarpinu er eng-
in skýring gefin á því, við hvað átt sé með vatni í þjóðar-
eign, heldur er þar vísað til vatnalaga.
Samkvæmt II. kafla frumvarpsins getur skrifstofa vatns-
orkumála gefið út yfirlýsingu um tiltekin bannsvæði og
má þá alls ekki bora þar né virkja vatn, nema um sé að
ræða vatn til heimilisnotkunar. Ástæður til slíks banns
geta verið þær, að ný borun eða virkjun hafi áhrif á hag-
nýtingu, sem fyrir er, að hætta sé á að vatnsæðar tæmist,
að um sé að ræða augljósa sóun eða misnotkun jarðvatns
eða virkjanir á þessu svæði reynast með öðrum hætti
varða hagsmuni almennings.
I 26. gr. frumvarpsins segir, að framkvæmdavaldshafar
sambandsríkjanna geti lagt hald á vatn eða vatnsgufu,
sem frá náttúrunnar hendi er heitara en 80° á Celsius í
því skyni að hagnýta það í þjóðarþágu til framleiðslu á
orku. Hefur rafoi’kumálanefnd sambandsríkjanna for-
147