Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Page 24

réttara sagt, eignarréttarákvæðið i stjórnarslcrá Islands
er beinlínis sniðið eftir hliðstæðu ákvæði i grundvallar-
lögum Dana. Löggjöf sú, er að framan greinir, um eignar-
rétt ríkisins að jarðefnum í „undergrund“ landsins hefur
verið talin heimil, þrátt fyrir ákvæði grundvallarlaganna
um vernd einstaklings eignarréttar.
Noregur
Viðurkennt er, að eignarréttur landeiganda sé elcki tak-
markaður við yfirhorð landsins, heldur nái einnig til jarð-
laga undir yfirborði jarðar. I lögum munu þó ekki bein
ákvæði um takmörk eignarréttar niður á við. Á meðal
norskra fræðimanna hafa skoðanir verið skiptar um það,
hversu langt niður í jörðina eignarréttur landeiganda nái.
Prófessor Brandt hélt því fram á sínum tima, að eignar-
réttur landeiganda næði allt að miðpunkti jarðar. Scheel
liélt því hins vegar fram, að eignarréttur landeiganda næði
svo langt niður, sem mannleg starfsemi næði á hverjum
tíma, sbr. Tingsret hls. 44. Prófessor Helland hélt því
fram, að eignarréttur landeiganda næði jafnlangt niður
sem dýpstu námur. Jarðlög þar fyrir neðaan gætu ekki
verið andlag fyrir eignarrétti, sbr. RT. 1891, bls. 41—42.
Prófessor Gjelsvik taldi, að þegar komið væri svo langt
niður í jörðina, að menn gætu ekki lengur haft neitt gagn
af eignarráðum, þá gæti heldur ekki verið um neinn eign-
arrétt að ræða, sbr. Norsk Tingsret bls. 35. („Efter norsk
ret kan regelen best formes saaledes: Naar det gaar saa
langt op i Luftrummet eller saa langt ned i jorden, at
folk ikke har nogen nytte av eiendomsraadigheten kan
det heller ilcke være tale om nogen eiendomsret“).
1 samræmi við þessa skoðun mun nú almennt talið, að
landeigandi hafi eignarrétt svo langt niður á við i jörðina,
sem liann liefur liagsmuni af að gera eignarrétt gildandi.
Steinar og málmar í jörðu eru þvi taldir tilheyra landeig-
anda og hann má sækja þá svo djúpt niður sem hann vill,
150