Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Síða 28

og 3 mikilvægi þess, að jarðhiti landsins megi verða þjóð-
inni að sem mestu gagni og að hagnýting hans takist sem
bezt.
Til heimilis- og búsþarfa nota landeigendur fyrst og
fremst yfirborðsvatn og gufu úr laugum og hverum, en
framkvæma þó grunnar boranir til að auka uppstreymi,
ef yfirborðsvatn eða gufa er fulllítið. Að öllum þeim bor-
unum, sem einstaklingar hafa látið framkvæma og jarð-
hitadeild raforkumálastjórnarinnar hefur skýrslur um, eru
aðeins tvær gerðar niður á meira dýpi en 80 metra. Þessar
tvær boranir eru gerðar í námunda við Reykjavík og til-
gangur með þeim sýnilega annar en sá að fullnægja heim-
ilis- og búsþörfum og kostnaður við þær langt fram yfir
það, sem búskapur á jörðum getur með góðu móti borið.
Þegar farið er að sækja dýpra með borunum en nokkra
tugi metra, telja kunnáttumenn, að mikil óvissa hefjist
bæði um kostnað og um árangur af borun. Er ekki hægt
að reikna með, að í slíka jarðhitaleit ráðist aðrir en fjár-
sterkir aðilar, sem geta lagt í töluverða áhættu um óarð-
bær fjárútlát með hagnýtingu jarðhita í stórum stíl, svo
sem í hitaveitu til almenningsþarfa, í stórum raforkuver-
um eða í iðnað fyrir augum, ef vel tekst.
Hver og laug á yfirborði eru nokkurn veginn staðbund-
in og þvi að jafnaði glöggt, hvaða landareign þau tilheyra.
Notkun þess vatns, sem upp kemur af sjálfu sér, liefur
engin áhrif á jarðhita i nágrenninu. En strax og leitað er
undir yfirborðið með borun eða með öðrum slíkum að-
gerðum, getur jarðhiti verið dreginn úr jarðvegi i nokkru
umhverfi. Meðan aðeins er um nokkurra metra eða jafn-
vel tuga metra dýpi að ræða, getur þessa þó naumast gætt
nema örstutt út frá borliolu, að því er sérfróðir menn
telja. Þegar dýpra kemur eða svo hundruðum metra skipt-
ir, er þessu öðruvisi varið. Þá telja kunnáttumenn, að bor-
holan fari að draga jarðhita að sér úr töluverðri fjarlægð
og eftir óvissum leiðum og er þess þá lítill kostur eða eng-
154