Tímarit lögfræðinga - 01.11.1983, Page 61

lindir hafsbotnsins innan yfirráðasvæðis Islands og er þá sérstaklega
höfð í huga nýting allskonar kolvetna, eða gas og olíur, eins og venju-
lega er sagt.
II.
1. Rétt er að víkja hér fyrst að lögum nr. 17, 1. apríl 1969 um yfir-
ráðarétt íslenska ríkisins yfir landgrunninu umhverfis ísland. Þar seg-
ir, að íslenska ríkið eigi fullan og óskoraðan yfirráðarétt yfir landgrunni
Islands að því er tekur til rannsóknar á auðæfum landgrunnsins, vinnslu
og nýtingu þeirra. öll slík auðæfi séu eign íslenska ríkisins og íslensk
lög gildi um þau að einu og öllu. Tekið er fram, að þessi ákvæði taki
til allra jarðefna, fastra, fljótandi eða loftkenndra er finnast kunni
í íslenska landgrunninu. Þá segir í 3. gr., að íslenska landgrunnið telj-
ist í merkingu laganna ná svo langt út frá ströndum landsins, sem unnt
reynist að nýta þessi auðæfi og að landgrunn eyja, sem utan landhelgi
liggja, skuli mörkuð á sama hátt.
Lög nr. 17/1969 voru felld úr gildi með lögum nr. 41 1. júní 1979
um landhelgi, efnahagslögsögu og landgrunn.
1 fyrsta kafla laga þessara er gerð grein fyrir landhelgi fslands, en
hún afmarkast af línu sem alls staðar er 12 sjómílur frá grunnlínu,
sem drégin er milli ákveðinna staða sem greindir eru í lögunum.
Samkvæmt 2. gr. nær fullveldisréttur fslands til landhelginnar,
hafsbotnsins innan hennar og loftrýmisins yfir henni, en um fram-
kvæmd fullveldisréttarins fer að íslenskum lögum og ákvæðum alþjóða-
laga.
í grein þessari skýrir Benedikt Sigurjónsson
fyrrv. hæstaréttardómari hugtakið auðlindarétt.
Síðan víkur hann að ýmsu úr íslenskum auð-
lindarétti: lögum nr. 17/1969 um yfirráð ríkis-
ins á landgrunninu, samkomulaginu um svæð-
ið milli íslands og Jan Mayen og hafréttarsátt-
mála Sameinuðu þjóðanna frá 1982. Þá segir
hann frá rannsóknum á hafsbotninum við ís-
land. í lok greinarinnar drepur höfundur á nokk-
ur atriði lögfræðilegs eðlis, sem huga þarf að,
ef hafin verður vinnsla efna á hafsbotninum við
landið.
179