Tímarit lögfræðinga - 01.12.1987, Blaðsíða 14

(hreina hlutlæga ábyrgð), ef farþegi slasast eða skemmdir verða á
munum í flutningi. Samkvæmt lögum nr. 34/1964 um loftferðir er
flytjandi bótaskyldur eftir sakarlíkindareglu, ef farþegi slasast eða
innritaður farangur eða varningur skemmist eða glatast. Sama gildir
um tjón af völdum dráttar við flutning farþega, innritaðs farangurs
eða varnings. Hvorki eru í umferðar- né loftferðalögum ákvæði hlið-
stæð réglum 5. kafla sigll., sem leiða til þess, að flytjandi beri í sum-
um tilvikum ábyrgð eftir almennum skaðabótareglum.
3.4 Eigin sök tjónþola
Um réttaráhrif sakar tjónþola fer eftir almennum reglum, sjá 139.
gr. Farþegi getur t.d. misst bótarétt að einhverju eða öllu leyti vegna
þess, að hann hefur meðferðis hættulegan farangur, sbr. 128. og 129.
gr. Ákvæði um bótaskyldu farþega gagnvart farsala er í 130. gr.
4. SÖNNUNARBYRÐI UM TJÖNIÐ SJÁLFT
OG AÐ ÞAÐ HAFI ORÐIÐ I FERÐ
1. mgr. 140. gr. sigll. hljóðar svo: „Sönnunarbyrði um það, hversu
mikið tap eða tjón var, eða um það, að tapið eða tjónið hafi orðið af
óhappatilviljun í flutningi,21 hvílir á þeim sem bóta krefst.“ Hér hef-
ur tekist illa til með þýðingu á hliðstæðu ákvæði í þeim erlendu lögum,
sem farið var eftir við gerð ísl. siglingalagafrumvarpsins. Orðið
„hændelse“ (no.: hending) er þýtt með „óhappatilviljun“, þannig að
úr verður merkingarleysa. Seinni hluta íslenska ákvæðisins verður
vitanlega að lesa þannig, að í stað „óhappatilvilj un“ komi „atvik“ eða
annað orð sömu merkingar. Ákvæði 1. mgr. 140. gr. þannig lesin
eru í samræmi við almennar réttarreglur, sbr. athugasemdir með frv.
til sigll.22
Tjónþola ber samkvæmt þessu að sanna, að hann hafi orðið fyrir
tjóni vegna atviks, sem bar að höndum í flutningi. Honum ber einn-
ig að sanna, hversu mikið tjónið er, metið til fjár. Þegar tjónþoli
hefur sýnt fram á þetta, reynir á reglur 2.—4. mgr. 140. gr. um það,
hver beri sönnunarbyrði um sök, en þeim er lýst í 3. kafla hér á
undan.
Ágreiningur getur orðið um, hvenær ferð (flutningur) hefst eða
hvenær henni lýkur, sjá nmgr. 11.
21 Flutningur merkir hér hið sama og ferð, sbr. 137. og 138. gr. Sjá nmgr. 11.
22 Alþt. 1984 A, bls. 1037.
236