Tímarit lögfræðinga - 01.12.1987, Blaðsíða 46
brots í opinberu starfi, sbr. þó 14. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Is-
lands, nr. 33/1944.“
Þótt þetta ákvæði frumvarpsins 1973 sé mjög almennt orðað og
hefði orðið erfitt í lögskýringu sýnist þó mega fullyrða að það sé í
heild víðtækara en ákvæði 10. gr. laganna, sbr. sérstaklega niðurlags-
ákvæðið sem réttilega er ekki tekið upp í lögin.
Svo sem áður getur hefst kvörtunarmál þegar kvörtun er komin til
umboðsmanns. Það er því ónákvæmt að greina á milli málaloka eins
og gert er annars vegar með 1. mgr. og hins vegar 2. mgr. 10. gr. Er
sú ein skýring gefin í greinargerð á orðalaginu í 2. mr. „Hafi umboðs-
maður tekið mál til meðferðar ... “ að átt sé við að mál hafi gengið
„alla leið“. En hvað sem um þetta er sýnist mega skipta möguleikum
umboðsmanns á að ljúka máli í firnrn meginþætti skv. lögunum: að
vísa máli frá, að fella mál niður, að gera viðvart um brot í opinberu
starfi, að tilkynna um meinbugi á lögum eða reglugerðum og að gefa
álit.
1. Frávísun (1. mgr. 10. gr.)
Kvörtunarmáli vísar umboðsmaður frá annars vegar ef það full-
nægir ekki ákvæðum laganna og hins vegar ef það gefur ekki nægi-
legt tilefni til meðferðar, hvort tveggja að hans eigin mati. Ekki er
að finna skýringar í greinargerð á því hvað nánar felst í þessum
heimildum.
Um fyrra tilvikið koma einkum til þau atriði sem reifuð voru í VI.
kafla hér að framan, þ.e. um heimild, aðild, form og fresti, og vísast
til þess. I seinna tilvikinu er um hrein matsatriði að ræða. Sú heimild
kæmi ekki síst til þegar augljós þrætubókarkvörtun berst umboðs-
manni. Annars má ætla að um þetta efni verði settar a.m.k. einhverjar
leiðbeiningar í starfsreglur skv. 15. gr. laganna.
Málalok skv. 1. mgr. 10. gr. skal tilkynna kvartanda en ekki segir
hvernig og upplýsingar um það er ekki heldur að finna í lögskýringar-
gögnum. Eðlilegt sýnist þó að slík tilkynning sé skrifleg en varla yrði
gerð krafa um rökstuðning og tilvísun í lagaákvæði látin duga. Sjálf-
sagt er að taka af vafa í þessum efnum í starfsreglum skv. 15. gr.
laganna.
2. Niðurfelling (a-liður 2. mgr. 10. gr.)
Umboðsmanni er skylt að taka kvörtunarmál til meðferðar sem lög-
lega er undir hann borið. Ákvæðið sýnist verða að skilja svo að meðan
á málsmeðferð stendur geti upplýsingar skv. 7. og 9. gr. leitt til þess
268