Tímarit lögfræðinga - 01.12.1987, Blaðsíða 31

3. Starfskjör (1. mgr. 13. gr.)
„Umboðsmaður nýtur sömu launa og annarra lögkjara og hæstaréttardómari eftir því
sem við verður komið. Hann á rétt til biðlauna í þrjá mánuði er hann lætur af starfi."
Hér er um að ræða breytingu frá frumvarpinu að lögunum þar sem
sagði að umboðsmaður skyldi njóta sömu „launakjara“ og hæstaréttar-
dómarar og var í greinargerð sagt að ákvæðið miðaði að því, „að
ti'ygg'j a umboðsmanni fjárhagslegt sjálfstæði í starfi á borð við hæsta-
réttardómara og þá virðingu að njóta launa til jafns við þá.“
Gunnar G. Schram, framsögumaður allsherjarnefndar neðri deildar,
sagði hins vegar á þingi þegar hann gerði grein fyrir breytingartillög-
um nefndarinnar að ákvæðið vísaði „m.a. til eftirlauna og annars slíks“
og að hér væri um „sambærilegt ákvæði að ræða og er í lögum um
embætti saksóknara ríkisins" (AT 1986-1987 B: 3243), en það er ná-
kvæmlega eins orðað (20. gr. 1. 74/1974 um meðferð opinberra mála).
Við skýringu á ákvæðinu er sjálfsagt að hafa þessi ummæli í huga og
skoða þau í ljósi aðdraganda ákvæðisins um starfskjör ríkissaksókn-
ara. 1 umræðum á Alþingi árið 1960 um frumvarp til laga um breytingu
á 1. 27/1951 um meðferð opinberra mála, sem m.a. fól í sér stofnun
saksóknaraembættisins, sagði þáverandi dómsmálaráðherra, Bjarni
Benediktsson, m.a. í framsöguræðu: „Til þess að gefa þessum saksókn-
ara sem sterkasta aðstöðu er ætlazt til, að hann fái, eftir því sem við
verður komið, sömu lögkjör og hæstaréttardómarar. Að svo miklu
leyti sem staða hæstaréttardómara er tryggari en annarra embættis-
manna samkvæmt ákvæðum sjálfrar stjórnarskrárinnar, þá er ekki
hægt að láta þennan embættismann fá þá sérstöðu með þessari laga-
setningu, en þar fyrir utan er ætlazt til, að staða hans verði sem svip-
uðust hæstaréttardómara og þá einnig að því er launakjör varðar. Og
ég vil strax taka það fram, að ég tel, að til þess að því ákvæði verði
fullnægt, þá þurfi saksóknari ekki einungis að fá sömu launakjör og
hæstaréttardómurum eru ætluð samkv. launalögum, heldur svipaðar
aukatekjur og hæstaréttardómarar af sjálfu sér hljóta í embætti sínu,
fyrir dómaútgáfu og fleiri slík atriði, sem viðtekin regla er að þeir fái
nokkra aukaþóknun eða hlunnindi fyrir. Það verður að meta, hvers
virði þau hlunnindi eru, og ætla þessum manni svipuð kjör ... En að
sjálfsögðu liggur mjög mikið við, að þessi embættismaður verði sem
allra óháðastur í sínu starfi og eigi ekki afkomu sína að neinu leyti
undir því, sem kalla má bitlinga frá hálfu stjórnarvalda, og enn þá síður,
að hann taki að sér nokkur störf í þágu einstaklinga.“ (AT 1960 B:
1035).
253