Tímarit lögfræðinga - 01.12.1987, Blaðsíða 26

lega beitt í þjóðfélaginu. Það væri fyrir alllöngu orðin almenn skoðun
manna í landinu að ef hinn almenni borgari vildi reyna að tryggja
framgang mála sinna yrði hann með einhverjum hætti að njóta stuðn-
ings sterkra aðila í þjóðfélaginu. Höfuðmarkmið með stofnun lögsögu-
mannsembættisins væri því að efla traust almennings á stjórn þjóðfé-
lagsins og eyða tortryggni (AT 1963 D: 794). Þessari þingsályktunar-
tillögu var vísað til allsherjarnefndar en nefndarálit kom ekki fram og
var tillagan ekki tekin á dagskrá framar. Tillagan var endurflutt
óbreytt á árunum 1964, 1965 og 1966 en hlaut ekki afgreiðslu og ekk-
ert nefndarálit kom fram. 1 framsöguræðu á þinginu 1967 kvartaði einn
flutningsmanna, Einar Ágústsson, yfir því tómlæti sem tillagan hefði
sætt á þingi. Hvatti hann þingmenn til þess að gefa málinu meiri gaum
og vísaði m.a. til hinnar góðu reynslu Dana af embætti umboðsmanns
(AT 1967 D: 291-293).
Á Alþingi árið 1970 (á 91. löggjafarþingi) flutti Pétur Sigurðsson
svohljóðandi þingsályktunartillögu: „Alþingi ályktar að fela ríkisstjórn-
inni að láta undirbúa löggjöf um stofnun embættis umboðsmanns Al-
þingis. Skal hliðsjón höfð af sambærilegri löggjöf annarra þjóðþinga á
Norðurlöndum. Frumvarp þessa efnis skal lagt fyrir næsta reglulegt Al-
þingi.“ Hafði málið þá legið niðri á þingi frá árinu 1967. Þingsálykt-
unartillagan var samþykkt á Alþingi vorið 1972 (á 92. löggjafarþingi
1971-1972). Á 94. löggjafarþingi 1973-1974 var lagt fram stjórnar-
frumvarp um umboðsmann Alþingis sem Sigurður Gizurarson, þá hæsta-
réttarlögmaður, hafði samið. Það varð ekki útrætt. Á 98. löggjafarþingi
1976-1977 flutti Pétur Sigurðsson o.fl. frumvarp um sama mál sem
varð ekki heldur útrætt. Á því þingi flutti Benedikt Gröndal einnig
frumvarp til laga um umboðsnefnd Alþingis sem skyldi vera ein af
fastanefndum þingsins en að öðru leyti var frumvarpið í öllum aðal-
atriðum eins og áðurnefnt stjórnarfrumvarp. Á 100. löggjafarþingi
1978-1979 flutti Ellert B. Schram o.fl. þingsályktunartillögu um mál-
ið en hún hlaut ekki afgreiðslu. Á 108 löggjafarþingi 1985-1986 flutti
Gunnar G. Schram o.fl. frumvarp um umboðsmann Alþingis sem var
samhljóða stjórnarfrumvarpinu frá 1973. Það frumvarp varð ekki út-
rætt en sömu þingmenn lögðu það fram á ný árið eftir. Á því þingi
(109. löggjafarþingi 1986-1987) var lagt fram stjórnarfrumvarp um
umboðsmann Alþingis, samið af Eiríki Tómassyni og Jóni Steinari
Gunnlaugssyni, hæstaréttarlögmönnum, og varð það frumvarp að lög-
um lítið breytt þann 20. mars 1987, eins og áður segir.
Þess skal að lokum getið að í frumvarpi til stj órnskipunarlaga sem
lagt var fram á 105. löggjafarþingi 1982-1983 var svofellt ákvæði í
248