Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Side 48

Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Side 48
að stefndi geti aðeins haft upp vamir um efni máls sem lúti að því í fyrsta lagi að mál sé höfðað af röngum aðila eða því sé ranglega beint að sér, í öðru lagi að aðila hafi skort hæfi að lögum til að taka á sig skuldbindinguna og í þriðja lagi að undirskrift á skjali sé fölsuð eða efni skjals sé falsað. I 3. mgr. ákvæð- isins segir síðan að í skuldabréfamáli megi stefndi einnig koma að vömum ef hann á ekki að sanna þær staðhæfingar sem varnimar byggjast á eða unnt er að sanna staðhæfingar með skjölum sem hann leggur þegar fram. Þá eru gerðar þær takmarkanir á rétti til að hafa uppi gagnkröfu til skuldajafnaðar eða sjálf- stæðs dóms í skuldabréfamáli að gagnkrafan styðjist einnig við skuldabréf, víxil eða tékka, sbr. 4. mgr. 118. gr. laganna. Frekari mótbárur eða gagnkröfur verða ekki hafðar uppi í skuldabréfamáli án samþykkis stefnanda. Takmarkanir á rétti til að hafa uppi vamir í skuldabréfamáli eiga ekki aðeins við um skuldara bréfsins heldur einnig þann sem gengist hefur í ábyrgð fyrir greiðslu þess. Þannig gildir það sama í þessum efnum um aðalskuldara og ábyrgðarmann.79 Þótt gerðar séu takmarkanir á rétti til að hafa uppi vamir í skuldabréfamálum getur sá sem fer á mis við að koma að vömum í slrku máli höfðað mál gegn stefnanda eftir almennum reglum til heimtu skaðabóta, sbr. 2. mgr. 119. gr. laga nr. 91/1991. 4.5.3 Viðskiptabréfsreglur Við framsal viðskiptabréfa gilda sérreglur og miða þær að því að gera við- skipti með þau sem ömggust og tryggust.80 Þessar reglur geta átt við um skuld- bindingu ábyrgðarmanns en ábyrgð til tryggingar kröfu fylgir með í framsali hennar nema annað sé ákveðið.81 Þau viðskiptabréf sem helst koma til álita varðandi kröfuábyrgð em skuldabréf og verður eingöngu rætt um þau. Þegar skuldabréf er framselt fær framsalshafi við framsalið þann rétt sem bréfið bendir til að framseljandi eigi. Framsalshafi getur því látið við það sitja að rannsaka sjálft bréfið til þess að ganga úr skugga um rétt sinn og þarf ekki 79 í dómaframkvæmd hefur reynt á beitingu XVII. kafla Iaga nr. 91/1991 þegar gengist er í ábyrgð fyrir greiðslu skulda. I H 1995 114 var höfðað skuldabréfamál á hendur O sem tekist hafði á hendur sjálfskuldarábyrgð fyrir greiðslu skuldabréfs. Útgefandi bréfsins var M fyrir hönd Heildversl- unarinnar Bláfells. Kröfuhafi samkvæmt bréfinu var V. f dómi Hæstaréttar var vísað til þess að samkvæmt Firmaskrá Reykjavíkur hefði V verið einkaeigandi Heildverslunarinnar Bláfells þegar skuldabréfið var gefið út. Hefði hann því borið ótakmarkaða ábyrgð á skuldum þess. Einnig þóttu gögn málsins ekki bera með sér að M hefði haft heimild til að skuldbinda aðalskuldara bréfsins. Hvor þessara ástæðna um sig voru taldar leiða til þess að kröfuréttur stofnaðist ekki á grundvelli skuldabréfsins á hendur þeim sem var aðalskuldari bréfsins. Því var talið að Ó yrði ekki sótt sem sjálfskuldarábyrgðarmaður í máli eftir XVIII. kafla laga nr. 91/1991. í H 1998 255 var talið að endurkröfumál ábyrgðarmanns á hendur öðrum ábyrgðarmanni yrði ekki rekið eftir XVIII. kafla laga nr. 91/1991. 80 Almennt um viðskiptabréfsreglur vísast til Ólafs Lárussonar: Kaflar úr kröfurétti, bls. 45-65 og Þorgeirs Örlvgssonar: „Kröfuhafaskipti“, bls. 77-80. 81 Þorgeir Örlygsson: „Kröfuhafaskipti", bls. 83; Henry Ussing: Kaution, bls. 98 og 248 og Obligationsretten, bls 222. 42

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.