Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.05.2001, Síða 35

Tímarit lögfræðinga - 01.05.2001, Síða 35
11. NIÐURSTOÐUR Hér hefur verið farið yfir umfangsmikið svið, þar sem flestir undirkaflar verðskulda að lágmarki eina tímaritsgrein á lengd við þessa. Enn sem komið er hefur lítið verið ritað um efnahagsleg og félagsleg mannréttindi í íslenskum fræðiritum. Því hefur verið reynt að varpa ljósi á uppruna og þróun þessara rétt- inda í víðtæku samhengi og skoða stöðu íslensks réttar út frá reynslu annarra ríkja og úrlausnum alþjóðlegra mannréttindastofnana. Ætla má að ýmsar umbreytingar muni verða á þessu sviði mannréttinda í framtíðinni, bæði á vett- vangi innlendra dómstóla og á alþjóðlegum vettvangi. Ekki er hægt að skoða íslenskar dómsúrlausnir sem einangrað fyrirbæri að þessu leyti, heldur verður íslenskur réttur óhjákvæmilega fyrir áhrifum af þessari þróun. í viðleitni sinni til að standa vörð um vemd efnahagslegra og félagslegra rétt- inda er vald dómstóla þó vandmeðfarið og mikilvægt að þeir takist á við það viðfangsefni af mikilli varfæmi. Að öðrum kosti skapast eilíf hætta á togstreitu iöggjafarvalds og dómsvalds sem skapar óróa í þjóðfélaginu og getur stofnað hlutleysi dómstóla og trausti sem menn bera til þeirra í hættu vegna íhlutunar þeirra í pólitísk deilumál. Ekki verður fallist á að ákvörðunarvald um úthlutun fjárveitinga og forgangsröðun um nýtingu almannafjár færist frá lýðræðislega kjömu löggjafarvaldi til dómstólanna. Því má þó ekki gleyma að ákvörðun Hæstaréttar íslands fyrir meira en fimmtíu árum að víkja í fyrsta skipti til hlið- ar lögum, sem ekki voru talin samrýmast stjórnaskrá, var á margan hátt tíma- mótaákvörðun um hvar mörkin lægju á milli verksviðs löggjafarvalds og dóms- valds. Vegna þess hversu varfærnislega dómstólar hafa beitt því valdi, sem þeir tóku sér, hefur jafnvægi verið náð og flestir eru í dag sammála um að það aðhald, sem dómstólar veita löggjafanum þessu leyti, sé nauðsynlegt og sjálf- sagt. Verði rétt farið með það vald, sem dómstólar kunna að taka sér til að vemda efnahagsleg og félagsleg réttindi, má vera að það þyki jafn sjálfsagt áður en langt um líður, enda dregur stöðugt úr þýðingu þess að flokka réttindi eftir eðli sínu. Heimildir: Alf Ross og Emst Andersen: Dansk statsforfatningsret II. Ejnar Munksgaard, Kaupmannahöfn 1948. Alþt. 1992-93, A-deild. Alþt. 1994-95, A-deild. Asbjöm Eide og Allan Rosas: „Economic, Social and Cultural rights: A Universal Chal- lenge“. Economic Social and Cultural Rights - A Textbook. (Eds.) Asbjörn Eide, Catarina Krause og Allan Rosas, bls. 15-20. Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht 1995. Asbjörn Eide: „Cultural Rights as Individual Human Rights“. Econoinic Social and Cultural Rights - A Textbook. (Eds.) Asbjöm Eide, Catarina Krause og Allan Rosas, bls. 229-240. Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht 1995. 103
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.