Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Page 14

10
innan, því líkast sem þá er maðr pikkar sjálfs síns kjöt með
nálarodd, var þetta optarr ok meirr sem á leið várit, ok þar
lil hún digraðist meirr ok meirr af þessu, á þann hátt sem
höfn vex með konu. En livað þarf þetta orðum drýgja? hennar
þessi krankleiki vex með svíðandi kvöl ok sárligri pínu, ok
liennar líkami þrútnar svá, at hún liafði digurleika til þótt
hún geng'i með tveimr börnum. Þá var liún hörmuligast innan
skorin er hún fastaði, en helzt þótti henni til linanar at
drekka sem optast. Ferr slíku fram, sem nú var sagt, um
hennar hag sex misseri, þar til sem hún leggst í kör at þrotum
komin; en er hennar þingaprestr lítr þat, heitr hann í fyrstu
fyrir henni á himneskan föður himinríkis, með fulltingi várrar
frú ok hins góða Guðmundar biskups, at þessarar konu eymd
yíirlúkist á einhvern hátt af þungri kvöl. Ok sem hún játtar
at ganga til Hóla þegar hún verðr fær, með þeirri ölmusu,
sem liennar fátækt mætti vel olfra. Með þessu heiti drej'pir
prestr beinavatni Guðmundar biskups á varrar henni, ok er
þat niðr rennr, þykkir henni nökkvat þröngvast upp í kverkr-
nar með miklum sárleik, svá at hún spýr blóði. Enn er prestr-
inn sér þat, tekr hann með sínum fíngrum bröt af hennar
kverkum þann vatnorm, er með henni fæðst hafði, á vöxt
sem lílill silúngr spannar langr; hann hefir bæði bægsl ok
sporð. Sem þetta kvikvendi var út dregit ór hennar munni,
fær hún langt úvit, ok ór því er dreypt á varrar lienni, nær-
ist hún þá, ok þó mjög liarla seint, svá at hún verðr eigi
heil innan næstu xii mánaða; fekk hún þó fulla heilsu um
síðir« o. s. frv.
Ekki er ólíldegt, að kona þessi hafi haft sullaveiki;
annað eins ótrúlegt hefur til borið í hyllingaþoku hjátrúar-
innar og það, að mönnum missýndist svo með sullhús, að
þeir ætluðu þau silung með bægslum og sporði. Ekki er
sennilegt, að menn hafi athugað nákvæmlega það, sem Yng-
vildr spjó upp, svo mikill beigur hefur þeim staðið af því,
eftir því sem þeir liugðu sjúkdóm þennan til orðinn, enda var
mönnum ekki sýnl um náttúrufræðislegar athuganir i þá daga,
og enginn vottur þess lijer á landi, og lítill annarsstaðar, að
menn liati gefið mikinn gaum að sullliúsum, eða hafl hug-
mynd um, að þau væru einkennileg fyrir sullaveiki.
En livort hjer er í raun rjettri um sullaveiki að ræða
skiftir litlu, því að hinar sögurnar sjrna ljóslega, að hún var
til hjer á landi fyrir þennan tíma, og þó liennar sje eklci, mjer
vitanlega, gelið nema á ofangreindum stöðum, verður eðlilega