Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Page 53

49
á einum stað fram hjá lionum1) að hann hefur iðulega liaft
þá aðferð að stinga fyrst á sjúklingunum og gefa síðan inn
Kamaladropa. Með þess konar samblöndun ólíkra aðferða er
auðvitað ógerlegt að segja um, hve mikið beri að þakka hvorri
um sig. Og víst er um það, það er tvent ólíkt að drepa band-
ormakríli í þörmum með Kamala, eða ætla að drepa stóra
sulli í lifur á þann hátt, þar sem lyfið smáseitlar að örþynt
með blóðinu. Nokkrir aðrir íslenskir læknar reyndu Kamala
að undirlagi hans, og eru ekki aðrar sagnir af árangrinum en
gyllar frásögur Hjaltalíns, en þó má ráða af öllu, að lyfið hafi
haft góð áhrif á hægðir sjúldinganna og mellingu.
Rafmagn ætti að rjettu lagi að telja til hvorugs af þess-
um 2 flokkum læknisaðferða, en reynt var það hjer á íslandi,
og lítur út fyrir, að Jón Thorstensen liafi orðið fyrslur til þess,
og rökstyður hann það svo2), að úr því sullir sjeu nú taldir
vera dýr (»Zoophyta«), virðist sjer rafmagn reynandi, því að
lægri dýr þoli það illa. Honum virtist það gera gagn 1 sjúkl-
ingi, en um framhald varð lítið, því að eigandi vjelarinnar
fluttist skömtnu síðar af landi burt. Jón Hjaltaiín reyndi það
síðar3), en sá engan árangur. í útlendum bókum er það víða
nefnt, að Thorarensen liafi notað þessa aðferð hjer 1851, á
þann liátt að stinga 2 nálum inn í sullinn og leiða rafmagn í
gegn, og Hjaltalín getur þess einnig4 5), en það er sennilega
einhver misskilningur, því að ekkert finst þess getið í skýrslum
Skúla Thorarensen, og Jónassen segir í doktorsritgerð sinni6),
að liann hafi leitað sjer upplýsinga um þetta, og fortekur, að
Thorarensen hafi nokkru sinni viðhaft rafmagn í þessu skyni.
Það á best við að segja hjer sögu, sem er ljóst dæmi
þess, hvernig sögur geta aflagast í meðförum, og hlaðist utan
á þær, eins og snjóköggul: í bók Schleisners er kafli um skottu-
lækningar á íslandi, og ýmislegt nefnt úr handritum að lækn-
ingaskræðum, t. d. að hundshland og.hundasaur sjeu talin
læknislyf við ýmsum kvillum. Þegar Krabbe skrifaði um sull-
ina á íslandi 1862, áður en hann kom hingað, gat hann um
þelta og segir: »Þar sem Sclileisner hefur nefnt, í skrá yfir
læknislyf, sem skottulæknar noti á íslandi, bæði hundshland
1) í ársskýrslu f. 1867. Landsskjalasafn.
2) Brjefabók 1850. Landsskjalasafn.
3) Ársskýrsla f. 1857. Landsskjalasafn.
4) J. Hjaltalín: Indlæg om den Recamiersk-Finsenske Ætsnings-
Methode. Reykjavík 1868, bls. 28.
5) Bls. 116.
7