Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Blaðsíða 79

75
er það, að lengi fram eftir vissi enginn, hvorki hjer nje annar-
staðar, hverjar voru orsakir veikinnar, og kunnu ekki að gæta
þar varúðar sem skyldi. Að því leyti hafa Argentíningar enn
minni afsökun. Þar varð veikin ekki landlæg fyrri en eftir að
vissa var fengin fyrir því, hver orsökin væri. En mesta máls-
hótin er þetta, að veikin er lijer í mikilli rjenun. Það var
aldrei við því búist, að það yrði að mun, fyrri en einum
mannsaldri eftir, að farið væri að gæta skynsamlegra varúðar-
reglna. Það hefur orðið hjer ekki miklu siðar. Alþjrða hefur
látið sjer segjast víðast hvar, og alþingi hefur samið lög til
varna, sem telja mátti skynsamleg.
Læknarnir á íslandi hafa að vísu ekki borið gæfu til
þess að gera stórvægilegar uppgötvanir að því er snertir þessa
veiki, en þeir voru ekki tiltakanlega seinir til að færa sjer
uppgötvanir annara í nyt. Undantekningar hafa verið til, það
er satt, en að öllu samanlögðu hafa þeir ekki ástæðu til að
blygðast sín fyrir afskiftin. Sumir þeirra hafa orðið til þess að
auka þekkingu læknisfræðinnar í þessari grein og skrifað rit,
sem eru íslenskri læknastjett til sóma. Jafnaðarlega liafa þeir
verið svo fljótir til að taka upp nýungar i meðferð veikinnar,
að ekki hafa sullaveikar manneskjur átt von á betri lækningu
annarstaðar en hjer. Ljelegasti kaflinn að þessu leyti eru árin
1880—1893. A þeim tima tíðkuðust erlendis miklu betri lækn-
ingaraðferðir en hjer. Nú er því ekki svo varið, og það er ekki
úllit fyrir stórvægilegar framfarir í meðferðinni; en fari svo,
mun óhætt að treysta því, að íslenskir læknar taki þær upp
með skynsamlegri varúð, sem að þessu hefur yfirleitt einkent
þá í þessu efni.
Það er sjerstaklega eitt atriði, að því er snertir lækningu
á veikinni, sem enn virðist ábótavant, og sem læknar að öll-
um líkindum eiga nokkra sök á. Það er, hve lengi sjúklingarnir
oft og einatt draga að leita sjer lækningar. Slíkt var eðlilegl fyr
á timum, þegar lækningartilraunir misheppnuðust svo oft og voru
svo erfiðar. En það má einnig sjá þess vott víða í skýrslum
læknanna, að þeir hafa, margir hverir, litið svo á handlæknis-
aðgerðir sem þær væru seinasta úrræðið. Nú er svo komið, að
þær eiga oftast nær að vera fyrsta úrræðið. Lækningin er
miklu auðveldari, ef sullurinn er lifandi og ungur og enn á
óbyrjustigi, heldur en ef hann er gamall, fullur af ungum, með
kölkuðum belg og margvíslegum skemdum, að jeg ekki nefni
graftarsulli. Læknarnir verða að segja almenningi þetta og
venja sjúklingana á að fresta ekki lækningartilraun.
10*