Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Síða 39

35
værdifulde Undersögelser over Indvoldsormernes Oprindelse
allerede kastet klart Lys over det ægyptiske Mörke Hydatide-
sygdommens Pathologie hidtil har været indhyllet i......«, og
hann telur reynslu manna á Islandi styðja mál hans, þar sem
fjármenn öðrum fremur veikist, og Iofar öllu fögru að leggja
fram alla sína krafta til þess að vinna að þvi, að heilsusam-
legar aíleiðingar af kenningunni fái að njóta sín á íslandi.
Úr efndunum varð minna en skyldi.
Að vísu segir hann enn árið eftir, að allir íslenskir
læknar muni, að sinni vitund, telja skoðun Eschrichts senni-
legasta af öllum, en eftir það dimmir aftur, og það svo mjög,
að 1859 skrifar hann, að orsakir sjúkdómsins »endnu er ind-
hyllede i et sandt Mörkea1).
Það gegnir furðu, hve mjög Jóni Hjaltalín voru mislagðar
hendur, svo mætur maður sem hann reyndisl íslandi í mörg-
um heilbrigðismálum og læknaskipunarmálinu, með nálega öll
afskifti af sullaveikinni. í því máli komu allir gallar hans
fram. Hann var að vísu margfróður og áliugasamur, rjett að
kalla fram á síðustu stund, i því að fylgjast með í læknis-
fræðinni og útvega sjer nýjar bækur; hann var íljótur til að
aðhyllast nýjar kenningar, en hann risti ekki djúpt að sama
skapi, og um fastheldnina var ýmist of eða van, að minsta
kosti að því er sullaveikina snerlir, og í því efni jafnaðarlegast
í öfuga átt frá því, sem rjett var. Hann brast vísindalega ná-
kvæmni, og í skýrslum hans er tilfinnanlegur skortur á sam-
ræmi, og minnisleysi á því, sem hann hafði sjálfur skrifað og
skýrt frá. Það verður því að gæla allrar varúðar, ef nota skal
orð hans og ummæli, jafnvel um það, sem honum virðist í
lófa lagið að bera saman og sannprófa.
Sveiflurnar á skoðun hans á eðii sullaveikinnar stafa
bæði af þessum göllum hans, og af því að hann skildi aldrei
sjálfa kenninguna, að því er sjeð verður, eða þá að minsla
kosti um seinan.
Þannig segir hann í ársskýrslu sinni fyrir 18662) til
heilbrigðisráðsins, að sullaveiki sje hvergi hjer á landi eins
algeng og í Skaftafellssýslum, og undarlegt sje, að þetta fari
saman og sá siður Skaftfellinga að jeta hrátt hangikjöt. Að
honum sje alvara með að álíta, að þessi siður þeirra geti
1) Brjefabók. Landsskjalasafn.
2) S. st.
5*