Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Blaðsíða 51

47
U. Lœkningar.
Auðvitað hafa verið viðhafðar lækningartilraunir frá því
læknar fóru fyrst að stunda sullasjúklinga, svo lijer á landi
sem annarstaðar, en verulega liugmynd um meðferðina og
árangur hennar er ekki unt að fá á því tímabili, þegar
veikin var illa eða alls ekki greind frá öðrum sjúkdómum.
Frá þeim límum er Iítið að græða á skýrslum íslenskra lækna
í þessu efni.
Víða má finna vott þess, alla leið fram undir lok 19.
aldar, að svo lærðir sem leikir hafa ekki borið golt traust til
lækningartilrauna við veikinni. Þannig segir Eschricht 1854
(í fyrstu ritgerð sinni): »Hydatidesygdommen er og bliver
en hojst betænkelig og livsfarlig Sygdom, paa hviiken Kon-
stens Hjælp i Reglen er uden væsentlig Indflydelse«. Krabbe
segir 1862, að sullaveikin sje »en Lidelse der en Gang opstaaet
i Reglen forst ender med Doden«. Schierbeck skrifar 18891):
»Þótt svo sje, að læknislistin eigi stöku sinnum góðum og fögr-
um sigri að hrósa í viðureign sinni við veiki þessa, þá er og
verður liitt þó miklu tíðara, að hún fær engu við ráðið, og
mun aldrei fá neinu við ráðið«.
Þetta er alvara hans og ekki skrifað í þeim tilgangi að
hræða alþj7ðu til þess að gæta betur varúðarreglna gegn veik-
inni; það má sjá á því, að hann skrifar sama ár í skýrslu til
heilbrigðisráðsins2), að »al Rehandling af disse Patienter i et
stort Antal Tilfælde er en Umulighed«. Slíka svartsýni mundu
fáir læknar undirskrifa nú á dögum, en þá var sama álit Ieik-
manna. Þannig stendur í Þjóðólfi 1889: »Þegar sagt er um
einhvern, að hann sje sullaveikur orðinn, bregður mönnum;
þeir hafa það á tilfinningunni, að sá, sem fyrir þessum sjúk-
dómi hefur orðið, sje dæmdur til dauða«.
Jeg mun nú leitast við að sýna, hvernig lækningartil-
raunirnar hafa breytst lijer á landi, og er það ekki unt nema
minst sje nokkuð um leið á breytinguna í öðrum löndum, því
aðfengnar eru aðferðirnar.
Þess er fyrst að geta að eðlilegast er að skifta lækningar-
aðferðunum í 2 flokka: lyflækningar og handlækningar.
1) ísafold XVI. ár, bls. 133.
2) Landsskjalasafn.