Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Page 55

51
áslungur og Olafnr Gnðmnndsson; ekki verður lieldur sjcð,
hverja ástunguaðferð hann notaði, en árangurinn virðist hafa
verið góður. Jónassen segir greinilega söguna af sinum ástung-
um, og viðhafði liann þær fyrstu læknisár sín, stundum ein-
falda ástungu og dró þegar alhólkinn út, er tæmingu var
lokið; stundum ljel hann hólkinn liggja inni (canule á demeurej
og stundum viðhafði hann áslungudælu eftir aðferð Dieulafoijs.
Honum reyndist það ekki vel að taka hólkinn út, því oftast
safnaðist aftur í sullinn, og af 25 sjúklingum læknuðust ekki
nema 3 með þessari aðferð. Ástungu, og stungugatinu haldið
opnu, viðhafði liann 27 sinnum við graftarsulli, og Iæknuðusl
10, en 17 dóu. Hann dregur í efa, livort nokkur liafi lifað eftir
þessa aðferð, sem hafði graftarsull óvaxinn við magálinn, og
eru allar líkur til, að það sje rjetlmæt efasemd. Hann hætti
því nálega algerlega við ástungur, því að aðferð Dieulafoys
reyndist honum ónýt til að tæma sullina.
Hann fjekk því brátt glögt auga fyrir ókostunum við
áslunguaðferðirnar, og svo var um fleiri lækna. Eílausl stafaði
hinn Ijelegi árangur meðfram af því, að þá voru menn ekki
farnir að sóltlireinsa áhöldin, og flullust því bakteríur með þeim
inn í sullholið, og gróf í, enda þó vatn væri við fyrstu áslungu;
það jók hættuna að miklum mun við næstu ástungu.
Gallarnir við allar ástungur eru miklir, — enda þótt þess
konar slys beri ekki til, — svo miklir, að að ferð sú er með rjettu
lögð niður. Oft næst ekki vökvinn út, af því að sullaungar
leggjast fyrir opið og stifla. Hve vel sem tekst, þóll vökvinn
tæmist og sullurinn drepist, er liýðið eftir sem dauður að-
skotahlutur, ef einföld ástunga er notuð, og getur löngu síðar
grafið í, ef hakteríur berast að úr blóði eða galli. Sje gröftur í
sullinum og bakleríur, má telja lífhimuubólgu vísa, nema sull-
urinn sje áður vaxinn við magálinn, og slíkt er jafnaðarlega
ekki unt að vita fyrir. En enda þótt engar bakteríur sjeu í
sullinum, liefur oft orðið sú reyndin, að sjúklingurinn hefur
eitrast af þeim vökva, sem seitlað hefur út í kviðarholið, og
valdið bráðum bana. Pað er einkennilegt, að hvergi sjesl vott-
ur þess, að íslenskir læknar hafi hitl þess konar, svo mörg
dæmi sem þess eru í úllöndum. Loks hafa menn á síðari tím-
um orðið vísari einnar hællu, sem öllum var ókunnugt um
fram um 1880; en hún er sú, að með vökvanum geta komisl
bandormahausar úl í kviðarholið og orðið þar að sullum,
jafnvel sullageri. Ástungan getur því valdið sullaútsæði, sem
ekki verður vart fyrri en síðar, svo árum skiftir.
7*