Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Page 77

73
um sínum. Meðal annars hefur hann lagt spurningar fyrir hjer-
aðslæknana um sullaveiki, höfuðsált, hundalækningar og hunda-
varúð.
Hann hefur gert mjer þann greiða að skrifa upp útdrátt
úr »ferðahók landlæknis«, er snertir þetta efni, og er hann hjer
prentaður í viðbætinum (fylgiskjal III).
Það er gleðilegt að sjá, hversu nálega öllum læknunum
ber sanian um rjenun veikinnar í mönnum.
Bókin hefur einnig að gej'ma frásagnir læknanna um al-
mennan þrifnað, en ekki hef jeg heimild til að láta prenta þær.
IJað leynir sjer ekki — eins og vænta má —, að mjög svo fara
saman umbætur á þrifnaði og rjenun sullaveiki.
t*að væri fróðlegt að vita, hvort mikill munur hafi verið
á hjeruðunum; hvort sullaveikin hafi verið mjög misskifl niður
í landsldutana. En til þessarar fræðslu eru lítil drög; allsendis
ónóg til þess, að gerlegt sje að reyna að setja upp töfiu yfir
þelta á sama tímabilinu og skýrslurnar ná yíir. Hvað eftir
annað má sjá að sveifiurnar í tölunni i sama hjeraðinu verða
ærið miklar, t. d. þegar nýr læknir kemur. IJelta getur með
fram stafað af því, að fyrri læknirinn hafi nálega þurkað upp
með því að lækna þá hjeraðsbúa, sem lengi höfðu gengið með
veikina, og færri hafa svo bætst við. Og til slíkra lækna sækja
þá sjúklingar úr nágrannahjeruðunum, og hækkar það tölurnar
frá þeim lækni, en hvorttveggja getur lækkað tölurnar hjá
þeim, sem á eftir kemur. Auk þess fer slíkt einnig eftir því,
hvort hjeruðin eru landssveilir eða sjávar. En þótt tillit sje
tekið til þessa, mun óhætt að fullyrða, að í einstaka hjeruðum
hafi veikin verið algengari en i öðrum, og er þar helst til að
nefna Arnessýslu, einkum neðanverða, Rangárvallasýslu, Skafta-
fellssýslu, Suður-Múlasýslu og Ej'jafjarðarsj'slu. í Suður-Þing-
ej'jarsj'slu og á Vestfjörðum virðist veikin aldrei hafa verið al-
geng. Frá gömlum tímum hafði Skaftafellssýsla sjerstaklega óorð
á sjer fyrir það, hve tíð veikin væri. Þannig segist Schleisner1)
hafa hitt 2—3 sullasjúklinga í hverri fjölskj'ldu í Öræfasveit, og
í skýrslum fyrir árið 18922) segist Schierbeck hafa sannfært sig
um það á ferðum sínum, að í Skaftafells- og Múlasýslum sje
veikin afskaplega algeng og hittist nálega á hverjum bæ. Nú
er alt öðru máli að gegna í þessum sveilum, og er veikin orðin
þar tiltölulega fátíð. Ef litið er yfir skýrslur hjeraðslæknanna
1) 1. c„ bls. 16.
2) Landsskjalasafn.
10