Árbók Háskóla Íslands - 30.12.2005, Blaðsíða 208

Málstofa
Mannréttindastofnun efndi til málstofu í marsmánuði um löggjöf gegn mismunun
og aðgerðir gegn kynþáttahatri og hélt bandaríski fræðimaðurinn Richard Thomp-
son Ford prófessor við Stanfordháskóla erindi á ensku undir yfirskriftinni: Anti
Discrimination Law and Policy Goals Underlying the Doctrine. (fyrirlestrinum
fjallaði Ford um aðgerðir bandarískra stjórnvalda til þess að berjast gegn mis-
munun og kynþáttahatri með löggjöf og öðrum ráðstöfunum og áhrif þeirra í fjöl-
menningarsamfélagi. Hann fjallaði einnig um þær hugmyndirsem stefna gegn
mismunun byggir á, sem er sameining fólks af ólíkum kynþáttum, úrbætur fyrir
misgerðir liðinna tíma og hvernig skuli takast á við ólík menningarviðhorf hópa.
Annað
Mannréttindastofnun hélt námskeiðið Kæruskilyrði og málsmeðferð fyrir Mann-
réttindadómstól Evrópu, í samvinnu við Lögmannafélag íslands, þann 15. apríl
2005. Kennarar voru Davíð Þór Björgvinsson og John Hedigan, dómarar við
Mannréttindadómstól Evrópu.
Á námskeiðinu var veitt yfirsýn yfir skipulag og störf Mannréttindadómstóls Evr-
ópu og réttarfarsreglur sem gilda um meðferð kærumála fyrir dómstólnum. Sér-
stök áhersla var lögð á skilyrði sem Mannréttindasáttmáli Evrópu setur fyrir því
að kæra verði tekin til efnislegrar meðferðar fyrir dómstólnum og huga þarf sér-
staklega að við undirbúning kærumála til hans. Einnig var fjallað um sáttaumleit-
anir og málsmeðferð varðandi efnishlið máls eftir að kæra er metin tæk til efnis-
meðferðar.
Sjá má nánari upplýsingará veffangi Mannréttindastofnunan www.mhi.hi.is
Orðabók Háskólans
Orðabók Háskólans er vísindaleg orðfræðistofnun sem starfrækt er af Háskóla (s-
lands og heyrir beint undir háskólaráð. Alls unnu 11 starfsmenn á Orðabókinni á
árinu. Af þeim voru sjö í fullu starfi í árslok. tveir í hálfu starfi og tveir í 75% starfi.
Stjórn Orðabókarinnar skipa þrír fulltrúar og einn er tit vara.
Rannsóknir
Auk hefðbundinna verka á Orðabókinni var áhersla lögð á eftirtalin rannsókna-
verkefni:
• ISLEX-fslensk-norrænar orðabækur:
Meginmarkmið verkefnisins er að setja saman orðabók með u.þ.b. 50.000 ís-
lenskum uppflettiorðum ásamt þýðingum/skýringum á sænsku og norsku og
dönsku. Verkið á að endurspegla íslenska málnotkun samtímans. Við ritstjóm-
ina er notaður veftengdur gagnagrunnur. hannaðursérstaklega fyrir þetta
verkefni. Gagnagrunnurinn gerir mögulegt að ritstjórnarvinnan fari fram sam-
hliða í mörgum löndum. Á árinu fékkst sérstök fjárveiting á fjárlögum frá
2006-2011. (samstarfslöndunum fékkst einnig fé á fjárlögum í sama skyni.
• Textasafn:
Safn Orðabókarinnar af rafrænum textum stækkaði verulega árið 2005 og er
nú farið að nálgast 60 milljónir lesmálsorða. Gert var átak í söfnun nýtegra
texta úr blöðum og tímaritum sem aðgengileg eru á Netinu, m.a. til að styrk-
ja viðmiðunarsafn sem notað er í ISLEX-verkefninu.
• Mörkuð íslensk málheild:
(lok árs 2001 var sótt um styrki til verkefnisstjórnar menntamálaráðuneytis-
ins í tungutækni til þess að gera vélrænan markara fyrir íslensku og beyg-
ingarlýsingu íslensks nútímamáls. Um leið var sótt um styrk til þess að
koma upp markaðri málheild með íslenskum textum. Umsækjendur voru
Orðabók Háskólans. Málgreiningarhópurinn og Edda hf. Verkefnisstjórnin
ákvað að semja við Orðabók Háskólans um að koma upp markaðri íslenskri
málheild. Var samningur um það verk undirritaður 14. júní 2004 og hófst þá
undirbúningur verksins. Verkinu miðaði velárið 2005. Menntamálaráðuneytið
leggur til verksins 18,5 m.kr. sem skat skilað í lok júní 2007.
Kynningarstarfsemi
Haldið var málþing á vegum Orðabókarinnar undir heitinu Málfræði og orðabæk-
ur. Flutt voru fjögur erindi sem birtast munu sem ritrýndar greinar í tímaritinu
Orð og tunga 8.
204