Hugur - 01.01.1995, Blaðsíða 124

122
Jörgen Pind
HUGUR
XLV,
arabískum tugakerfistölum
45,
eða tvíundartölum
101101.
Táknun með orðum er með sama hætti, samband orðsins „hundur“
við fyrirbærið ræðst einvörðungu af hefð eins og sést af því að í
öðrum málum er fyrirbærið nefnt nöfnum eins og „dog“ eða „chien“.
Ekki eru þó öll táknkerfi með þessum hætti; umferðarmerki eru t.d.
þannig gerð að menn eiga að geta ráðið af útliti þeirra hver merking
þeirra er án þess nauðsynlega að hafa lært hana. Táknið á að vera
gagnsætt, að fela í sér merkinguna. Umferðarmerki sem sýnir bíl
renna til í hálku eða bleytu er þess háttar tákn. En þó er það ekki
ótvírætt. Það gæti jú allt eins merkt að menn skyldu gæta sín á
drukknum ökumönnum eða að menn hafi slysast inn á rallbraut.
Samband tákna í tölvum við táknmið helgast einvörðungu af hefð
og samkomulagi tölvuframleiðenda. Þegar ég sit og rita þessi orð á
tölvuskjáinn, styð t.d. á hnappinn „n“, birtist jafnóðum stafurinn „n“
á skjánum. En í innviðum tölvunnar er ekkert „n“ heldur einvörðungu
tala sem samsvarar „n“, nánar tiltekið talan 110 í tugakerfi. Það er
hins vegar ekkert sjálfsagt við að „n“ skuli vera geymt með tölunni
110 í minni tölvunnar. Ástæða þess er einvörðungu sú að tölvan
notar tiltekið stafróf, oft kennt við ASCII. Ef stafrófið væri annað,
t.d. EBCDIC sem IBM notar á stærri tölvum sínum, væri „n“ geymt
með öðru tölugildi.
Upphaflega voru tölvur búnar til sem reiknivélar (eins og heiti
þeirra ber með sér) en það leið ekki á löngu áður en menn komu auga
á að þær mætti nota sem táknvélar. Þessi skilningur á eðli tölvunnar
opnaði fyrir hvers kyns hagnýtingu sem menn sáu kannski ekki fyrir í
upphafi (nema Turing, honum var ætíð ljóst að þessar vélar væru
táknvélar). Af þessum sökum geta menn notað tölvurnar sem
teiknivélar, til ritvinnslu, til að spá fyrir um veður og tefla skák, svo
aðeins fátt eitt sé talið.
Á grundvelli þessa stigu Newell og Simon næsta skref, og
staðhæfðu það sem var væntanlega skilningur allra þeirra sem sýsluðu
við gervigreind á þessum árum: