Hugur - 01.01.1995, Blaðsíða 35

HUGUR
Reikniverk og vitsmunir
33
„Hárið á mér er klippt í styttur og lengstu lokkarnir eru um það bil 9
þumlungar."
Svo spyrillinn þekki viðmælendur sína ekki á röddinni verða þeir
að skrifa svörin og helst að vélrita þau. Best er að leika leikinn
þannig að spyrill og viðmælendur skiptist á boðum með fjarrita. En
það má líka láta sendil bera munnleg skilaboð á milli. Markmið
konunnar (B) er að hjálpa spyrlinum. Hún nær þessu markmiði
trúlega helst með því að svara rétt. Hún getur hnýtt við svör sín
athugasemdir eins og „Taktu ekki mark á honum, það er ég sem er
konan!“ Þetta er þó til lítils fyrir hana því karlinn getur gert slfkt hið
sama.
Nú má spyrja hvað gerist ef vél leikur hlutverk A í þessum leik?
Mun spyrlinum skjátlast álíka oft eins og þegar hann leikur á móti
karli og konu? Látum þessar spurningar koma í stað upphaflegu
spurningarinnar „Geta vélar hugsað?“
2. Gagnrýni á nýju gátuna
Það má spyrja „Hver er lausn gátunnar þegar hún er komin á þetta
form?“ og það má líka spyrja „Er hún þess virði að við rannsökum
hana?“ Afgreiðum seinni spurninguna strax svo hún þvælist ekki
endalaust fyrir okkur.
Þessi framsetning vandans hefur þann kost að hún dregur nokkuð
skarpa línu milli líkamlegra og vitsmunalegra hæfileika mannsins.
Enginn verkfræðingur eða efnafræðingur telur sig geta búið til efni
sem er óþekkjanlegt frá mannshúð. Það er mögulegt að slíkt efni
verði einhvern tíma til. En jafnvel þótt það væri til nú þegar þá þætti
okkur lítið vit að reyna að gera „hugsandi vél“ mannlegri með því að
klæða hana í slíka gervihúð. Uppsetning vandans endurspeglar þetta
með því að gera ráð fyrir að spyrillinn geti hvorki séð viðmælendur
sína, snert þá né heyrt rödd þeirra. Nokkrir aðrir kostir þess að setja
vandann upp með þessum hætti koma í ljós ef við lítum á dæmi um
spurningar og svör eins og:
Sp.: Búðu til sonnettu um brúna yfír Forth.
Sv.: Þarna fórstu með mig, ég hef aldrei getað sett saman vísur.
Sp.: Leggðu saman 34.957 og 70.764.