Ný félagsrit - 01.01.1857, Blaðsíða 149

UM STAFROF OG HNEIGINGAR. \ 49
Grotar, skaut skot, auk ok, skaup skop, staup [ofjstopi;
blautr bloti, hljót (fornt) lilaut hlutr; tjóra (binda) taur
(torquis), bútr bauti, úr aurr o. s. fr. — og í hinni síbari
deild: ei — i: beit bit, leiti litr, sveiti sviti, reitr rit,
feiti íita, leib lib, reib rife, reini rim, seil sili, geil gil,
sveipr svipr, bleikr blik, seimr sirni; í — i: hvítr hveiti,
fíkinn feikn, í — i: hlíB li I it) o. s. fr.
þab sem ver ætlum, ab menn hafi misskilife híngaÖ
til, er þab, ab menn álíta afe naf'na samfellurnar sé mynd-
afear eptir sögnunum, og þar sem nú finriast nöfn, en ekki
tilsvarandi sagnir, þá liggi til grundvallar sögn, er nú sé
horfin t. d. „dauör dobi“ á ab sýna þab, ab til hafi verib
í málinu sögn „djó&a — daub — dofeinn,“ en þetta ætlum
vér sé alveg rangt, því vér sjáum ab þessar stofnsagnir
eru bundnar vií) vissa niferlagsstafi, og ætlum vér hitt
réttara, ab bæ&i nafna og ságnasamfellurnar sé mynda&ar
eptir sömu Iögum, og standi satnhli&a, en stofnsagnirnar
sýna oss í skömmu máli og bezt og fullkomnast hinar
lielztu greinir þessara laga1, en þær eru ekki hljó&inæ&r
nafnanna; því er rangt a& segja, a& braut sé mynda& af
þát. braut, en því fjær er þa&, þegar um er a& ræ&a
nöfn þar sem ni&rlagsstafrinn er slíkr, a& tilsvarandi stofn-
sögn aldrei getr hafa til veri& t. d. „gjóla gaul gola.“
Ahrifssagnir (transitiva) lei&ast af stofnsögnum þessa flokks
me& ey í hinni fyrri dcild, eu ei í hinni sí&ari, og myndast
þær því af eint. þát. og mc& hljó&varpi þar sem a&alstafr
er, t. d. þreyta, skeyta, neyta, fleyta, hreyta, þeyta, breyta;
reykja, feykja, fleygja, smeygja, dreypa, hleypa; stökkva,
brökkva, slöngva, þröngvá, sökkva, byggja; öll þessi orb ganga
*) Jjvf a& til eru miKlu fleiri hljó&beygfngar, en í stofnsögnuuum
eru ab eins lúnar helztu.