Ný félagsrit - 01.01.1857, Blaðsíða 112

112
NOKKRAR þlNGRÆDUR-
atgjöríi jafnt fremstu |>j<5?>um, og fremr þeirri, sem nú
drottnar yfir oss: hvort vér höfum ei enn hugprýbi og
mannlund og fastlyndi Iíkt okkar heibrubu og aldrei um of
heibrubu forfebrum, en livafe oss vantar í listum og menníng
og karlmennsku er æfíngarleysi og ekki ónytjúngskap ab
kenna. Krambúbavaldi?) og fátæktin, fyrirmunub samtök,
og þa&, ab af oss, einkum almenníngi, eru tekin öll ráb
ab sjá um okkar stjórn, um okkar lög, um okkar lands
gagn — þetta gjörir og heíir svo lengi nibrdrepife okkar
frama og fremd, veslíngs Íslendínga. þafe hefir ekki verib
illvili konúnganna, ab landife heíir aldrei rétt vife, sífean
þeir tóku afe stjórna því, heldr hitt, afe þeir hafa látife þá
stjórna þvf og græfea á því, sem lítife skiptu sér af lands-
ins ástandi. Næst tjóni borgaralegs frelsis, kollvelti
landinu þá fyrst magnafer yfirgangr pápiska valdsins, sem
burtprédikafei allan mannskap og ærulund, en innleiddi í
stafeinn húsgang og hégiljur, svældi undir sig mesta og
bezta landsins jarfeagóts, „rckommenderafei" kúgildi í
stafeinn til viferlífis bændum, segjandi í Gufes orfea stafe, afe
af kúgildum en engum öferum hlutum væri heilagt afe
taka okr. Ilirfeuleysi forfeferanna afe halda vife sinni kaup-
höndlan og siglíng á eigin hafskipum, sem þó var svo
naufesynlegt fyrir umflotna ey, er vantafei margar naub-
synjar. Sífeast nefnt: kaupskipa missirinn og föst jarfeakú-
gildi kómu þó ei algjörlega í stand, cnda ekki lieldr al-
mennileg vesöld, fyrri en í svarta daufea. Ilversu téfe jarfeakú-
gildi (því mefe lánsfé kann öreiga stundum vera þént
þó rentan sé frek), hversu jarfeakúgildin gjöri meginpart
leigulifea peníngslausan eptir hvern Ijárfelli þarf eg ekki
afe skýra út Ilúnavatns-sýslu, hvar varla lánsdrottnar
sjálfir treysta sér lengr afe hæla þeim. En urn ávöxtinn
af missi hafskipanna og kóngabanninu: afe engin þj^b