Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1891, Side 4

4
ur, eintóm bókvísi. Hin einræningslega andlega menntun
hefur smátt og smátt orðið að poka fyrir hinni marg-
hreyttu menntun fyrir lífið, fyrir peirri menntun, sem
setur sjer fyrir markmið, að vekja til lífs alla hæfileika
mannsins, andiega og líkamlega, og veita peim pann
vöxt og viðgang, sem hver einstaklingur er móttækileg-
ur fyrir. Heróp uppeldisins er nú: liraust sál í hraust-
um líhama!
En pað er langt frá pví, að öllum, sem pessa stefnu
aðhyllast, haíi komið saman um pað, á hvern hátt liinu
setta takmarki verði bezt náð.
Uppeldisfrœðin er orðin merláleg vísindi, stöðug
og áframhaldandi rannsokn um þetta, atriði. Allt af
er verið að gjöra uýjar og nýjar tilraunir til pess, að
koma fram hinu æskilega samræmi milli andlegrar og
líkamlegrar menntunar í skólunum. Keglubundnar lík-
amsæfingar (gymnastik) hafa lengi verið við hafðar til
pess, að halda jafnvægi móti andlegu iðuinni, bóklestr-
inum, og til pess að koma í veg fyrir pær skaðlegu af-
leiðingar, sem kyrseturnar við bóknámið liafa í för með
sjer fyrir unglinga. En prátt fyrir ágæta kennslu í
fimleiks-æfingum (gymnastik), sem svo er háttað, að
tillit er tekið til alls pess, sem heilsa og proski lík-
amans krefur, — pá hafa kennendur og uppeldisfræð-
ingar jafnan fundið til pess, að bókfræðin í sambandi
við hana hefur ekki veitt pá menntun, sem lífið
heimtar.
|>að hefur lengi vakað fyrir peim, að skólarnir
næðu ekki tilgangi sínum, nema pví að eins, að ungl-
ingum í peim vœri Jtennt eitthvað í höndunum, og
um síðustu 3 aldir hefur varla verið nokkur sá merkur
uppeldisfræðingur, að hann hafi ekki tekið í pann streng-
inn, að kenna bæri einhverja handvinnu.
Amos Comenius (1592—1671) segir meðal annars,