Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1891, Page 41

41
og börnum, sem verið hafa 2—3 ár í skóla hjá honum.
|>að er auðsætt hve erfitt petta er, og hvílíkur fram-
fara tálmi pað muni vera. Að nokkru er bætt úr pessu
nú í seinni tíð með pví að skipa annan kennara í peim
skólahjeruðum, par sem börn eru mjög mörg. Svíar,
sem eflaust munu lengra komnir í alpýðumenntun en
Danir, hafa ráðið mikla bót á pessu með pví að stofna
sjerstaka smábarna skóla, og hið sama ráð hafa Norð-
menn tekið í nýju skólalögunum sínum. Nú eru Dan-
ir mjög farnir að ræða um að koma upp hjá sjer smá-
barnaskólum á sama hátt sem Svíar og Norðmenn, og
losa pannig aðalskólana við kennslu í undirstöðuatriðum
lesturs og annara byrjunar greina. í bæjum er flokka-
skipun í barnaskólum fullkomnari en til sveita, en pó.
mun hún og öll kennsla fullkomnust í sjálfum höfuð-
staðnum. í Kaupmannahöfn eru tvennskonar barna-
skólar, sem bærinn sjer fyrir, frískólar og gjaldskólar.
í frískólunum er ókeypis bæði kennsla og bækur, en í
gjaldskólum er borguð 1 króna um mánuðinn með hverju
barni, eða hjer um bil V; hluti pess, sem pað kostar
bæinn; alls kostar bærinn um 1'/* miljón króna til al-
pýðuskóla sinna, og er pað viðlíka mikið, og öll fá-
tækragjöld bæjarins,* 1 og verðapað 4—5 krónur á hvern
borgarbúa; ýmsir aðrir bæir í Ðanmörku verja álíka fje
að tiltölu til alpýðuskóla sinna.
Svipuð eru og skólagjöldin í Kristjaníu og Stokk-
hólmi og pó hóti.meiri, og i sumum bæjum í pýzkalandi
eru gjöld pessi töluvert meiri.
Sú stefna virðist meir og meir ryðja sjer til rúms
1) 18^0 voru um 100,000 íbíia í Kaupmannaliöfn; pá var fá-
tækraútsvar þar 800,000 kr. on baruaskólagjald 20,000 eða að
eins */jo hlut af fátækraútsvarinu, on 1888 var hvort uni sig rúm
1 milíón, en þó samanlagt minna að tiltölu við fólks-
fjölda on 1820.