Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Blaðsíða 10

Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Blaðsíða 10
10 greinar er að greina megineinkenni íslenskrar umönnunarstefnu með því að bera hana saman við stefnu annarra Norðurlandaþjóða sl. 60 ár eða frá árinu 1944. Á stundum hefur verið deilt um hvaða leiðir séu bestar til að tryggja hagsmuni barna og tækifæri foreldra til atvinnuþátttöku. Þó að lögð hafi verið áhersla á það á Norðurlöndum að það sé í þágu barna að geta dvalið í opinberri dagvist hefur slík stefna einnig verið gagnrýnd. Það sjónarmið að best sé að foreldrar einir annist börn sín hefur einnig notið nokkurs fylgis, sérstaklega á fyrri hluta rannsóknartímabilsins (1944–2004) (Brannen og Moss, 1991; 2003). Þeirri skoðun hefur hins vegar vax­ið fylgi að hagsmunir barna verði best tryggðir ef þau eiga kost á leikskólavist og Esping- andersen (2002) bendir t.d. á að leikskólinn sé öflugasta tækið til að skapa börnum jöfn tækifæri. Viðtekið er að skýra mikla atvinnuþátttöku mæðra með opinberum stuðningi við barnafjölskyldur og sýnt hefur verið fram á að sterkt samband sé á milli mikillar atvinnuþátttöku mæðra og opinberrar dagvistarþjónustu (Gornick, Meyers og Ross, 1997; Périvier og O´Dorchai, 2002; Uunk, kalmijn og Muffels, 2005). Áhrif fæðingar- orlofs á atvinnuþátttöku mæðra hafa minna verið rannsökuð. Fyrirliggjandi rann- sóknir benda til að fæðingarorlof, þar sem greiðslur koma í stað launa og réttur til starfs er fyrir hendi að því loknu, styrki atvinnuþátttöku mæðra (Gornick o.fl., 1997; 2003). Þó hafa verið settir fram fyrirvarar varðandi gildi fæðingarorlofs fyrir atvinnu- þátttöku eftir fæðingu í tilvikum þar sem fæðingarorlofið er mjög langt (3–5 ár), greiðslur mjög lágar og/eða lítið gert til að viðhalda tengslum mæðranna við vinnu- markað (Bettio og Prechal, 1998; Périvier og O´Dorchai, 2002). Rannsakendur hafa einnig bent á fleiri þætti sem geti haft áhrif á atvinnuþátttöku mæðra, svo sem efna- hagslega stöðu þeirra og viðhorf í samfélaginu (Uunk o.fl., 2005; Warren og Warren, 2004). Lilja Mósesdóttir (2001) bendir á að athyglinni sé oftar beint að atriðum sem hafi áhrif á framboð á vinnuafli kvenna, eins og skorti á hæfni og ónægum stuðningi velferðarkerfisins vegna umönnunar barna, en sjaldnar sé horft til þátta sem hafi áhrif á eftirspurn, svo sem skorts á góðum störfum. Á undanförnum árum hafa verið þróað- ar greiðslur til foreldra barna sem gætt er heima eftir að fæðingarorlofi lýkur og slíkar greiðslur hafa náð fótfestu bæði í Finnlandi og Noregi. Talsvert hefur verið deilt um áhrif slíkra greiðslna og það gagnrýnt að þær dragi úr atvinnuþátttöku mæðra, en greiðslurnar hafa verið umdeildari í Noregi en í Finnlandi (Hiilamo og kangas, 2003; Leira, 2002). Þegar þróun umönnunarstefnu á Norðurlöndum er skoðuð má greina ákveðin sam- eiginleg meginstef. Á sjötta áratug síðustu aldar voru dagvistarmál mjög áberandi í þjóðfélagsumræðu alls staðar á Norðurlöndum, ástæður þess voru einkum skortur á vinnuafli og aukin áhersla á jafnrétti kynjanna (Leira, 2002). Á öllum Norðurlöndum voru sett lög um dagvistarmál og þróuð niðurgreidd dagvistarþjónusta sem byggðist á algildum rétti og opinberum reglum um starfsemina. Þá voru Norðurlönd í farar- broddi hvað varðar þróun fæðingarorlofs. Þó að greina megi svipaðar megináherslur sýna rannsóknir að þegar grannt er skoðað hafa Norðurlöndin farið um margt ólíkar leiðir, t.d. hvað varðar framboð á dagvistun og lengd fæðingarorlofs (Rostgaard og Fridberg, 1998). Því má draga þá ályktun að Norðurlönd hafi skilgreint með nokkuð ólíkum hætti hversu mikinn stuðning þyrfti að veita vegna umönnunar barna. Þró­Un og e inkenni í s­ lens­krar Um­önnUnars­tefnU 144–2004
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.