Búnaðarrit - 01.01.1967, Page 234
226
BÚNAÐARRIT
GreinargerS:
Þegar frv. til jarðræktarlaga var lagt fyrir Alþingi 1964—
1965, liafði það hlotið’ mikinn nndirbúning. Leitað var
álits sérfróðra manna á því sviði. Stjórn Búnaðarfélags
Islands, Búnaðarþing og landnámsstjóri sögðu álit sitt á
málinu. I greinargerð fyrir frv. sagði: „Búnaðarfélag Is-
lands og Landnám ríkisins lögðu til í frumvarpsuppkasti
sínu, að í 10. gr. yrði tekinn upp nýr liður, nr. VIII,
styrkur til vatnsveitna til lieimilis- og búsþarfa. Styrk-
urinn skyldi nema ]/3 kostnaðar við vatnsupptöku (j)ar
með talin borun fyrir vatni), vatnsgeyma og vatnsleiðslu
frá vatnsupptökum að vegg íbúðarhúss.“
Frv. J)etta er samhljóða tillögu þeirri, sem var í frum-
varpi til jarðræklarlaga 1964, en felld var úr frv. í land-
búnaðarráðuneytinu.
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að nægilegt og
gott neyzluvatn er forsenda J)ess, að liægt sé að lifa því
sem kallað er „mannsæmandi lífi“. Þörfin fyrir vatn er
miklu meiri nú en áður. Bætt húsakynni með nýjustu
tækjum og tækni við heimilisstörfin þarfnast miklu meira
vatns en áður þekktist. Peningshúsin — fjósin, mjólk-
urliúsin með kæliklefum og fjárhúsin — þarfnast miklu
meira vatns en áður átti sér stað, á rneðan sauðfé var heitt
meira en nú er gert, mjólkurframleiðsla aðeins til heim-
ilisnota og sérstök mjólkurhús engin. Gömul vatnsból
hafa sums staðar í seinni tíð þornað, ýmist vegna J)urrk-
unar lands eða minni jarðvegsraka sökum minni snjóa
á vetrum en áður var. Þá þykja sum gömlu vatnsból-
in ekki hafa nógu heilnæmt vatn til að fullnægja nútíma
hreinlæti.
Veturinn 1965—’66 var óvenju kaldur, frosthörkur
miklar, svo að vatnsból þomuðu eða vatn gaddfraus í
leiðslum. Þetta leiddi til þess, að fjöldi bænda varð að
leggja í mikinn kostnað til að finna örugg vatnsból og
leggja dýrar vatnsleiðslur, jafnvel ntarga kílómetra.
Þegar þessu máli er hreyft, er rétt að minna á Jiað,