19. júní - 19.06.1980, Page 16

Það var Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri Tímans, sem spurði mig
hvort ég vildi taka sæti á lista
Framsóknarflokksins fyrir borgar-
stjórnarkosningarnar 1970. Að-
stæður mínar voru þannig, að ég
hafði nýlokið B.A. prófi frá Há-
skóla íslands, sonur minn var fjög-
urra ára gamall og ég átti von á
barni. Eg sló til.
Reyndar var prófkjör og ég lenti
í fimmta sæti, efst kvenna, og var
furðu lostin. Ég samþykkti sætið
með semingi og ég minnist þess að
hafa verið boðuð á fund daginn
sem ég fór á fæðingardeildina og
daginn sem ég kom heim!
Ég ætlaði ekki út í stjórnmál. Af
framangreindu má sjá að tilviljun
réð hér mestu um. Móðurfaðir
minn, Jónas Jónsson frá Hriflu,
sem ég kynntist vel, var ástríðu-
pólitíkus, en móðir mín hafði
fengið andúð á stjórnmálum. Þetta
var mitt veganesti í upphafi. En
fljótt bættist við boðskapur
kvennahreyfingarinnar nýju, sem
hafði djúptæk áhrif á mig.
2. — Alvörustjórnmál, eins og
þau eru kölluð, hafa verið og eru
enn dæmigerður vettvangur karl-
manna. Þess vegna hlýtur það að
vera hindrun að vera kona, þótt
þær geti átt meira erindi í stjórn-
mál vegna reynslu sinnar en
margur karlmaðurinn, sem þar er,
,,því að veruleiki karlmannsins er
ekki veruleikinn heldur aðeins
helmingur hans.“
Margir telja, og ég tek undir
það, að þær konur eigi auðveldara
uppdráttar í stjórnmálum, sem
taka upp sjónarmið og skoðanir
flokksbræðra sinna. Gott dæmi er
Margaret Thatcher, sem lýsti því
yfir þegar hún var kosin formaður
breska íhaldsflokksins, að hún ætti
kvennahreyfingunni ekkert að
þakka. Eg er kvenréttindakona í
flokki, sem hefur átt einn kven-
al])ingismann í sögu sinni. Sjálf hef
ég verið varaborgarfulltrúi allan
framsóknaráratuginn.
3. — Ég hef einkum unnið að
Framhald á bls. 61.
GUÐRÚN ÁGÚSTSDÓTTIR:
Karlaveldið stendur
enn óhaggað
1. — Það er skylda hvers borgara
að taka ábyrgan þátt í stjórnmál-
um hvort sem hann gerir það ein-
ungis með því að greiða atkvæði í
kosningum eða tekur þátt í starfi
einhvers tiltekins stjórnmálaflokks.
Ég byrjaði að starfa í Alþýðu-
bandalaginu 1974 — fór þá á lista í
borgarstjórnarkosningum.
Ég taldi það skyldu mína að
koma til starfa fyrst til mín var
leitað og býst við að reynsla mín af
því að starfa í Rauðsokkahreyfing-
unni hafi ýtt undir áhuga minn á
þjóðfélagsmálum og þar hefi ég
rekist á ýmis málefni, sem mér
þótti ástæða til að sinna og berjast
fyrir.
2. — Þessu er erfitt að svara — ég
hef ekki reynt það að vera karl í
stjórnmálaflokki. Eg tel þó ekki
ólíklegt að í kosningunum 1974
hafi verið reynt að koma fleiri
konum inn á lista en verið hafði
m.a. vegna þeirrar miklu umræðu,
sem þá var í gangi um þátttöku
kvenna í atvinnulífinu og stjórn-
málum.
3. — Borgarmálum (strætis-
vagnamálum).
4. — Nei. Hins vegar er ég ekkert
feimin við að viðurkenna að ég hef
alltaf haft mikinn áhuga á svoköll-
uðum sérmálum kvenna. Við
vitum að við þurfum sjálfar að
berjast fyrir þeim málum, því
karlar vanrækja þau.
5. — Frá því ég fór að starfa í
stjórnmálaflokki get ég ekki merkt
viðhorfsbreytingu til stjórnmála-
þátttöku kvenna. Ef til vill er
ástandið heldur lakara nú en þá.
Sú mikla breyting sem varð á við-
horfum fólks til jafnréttis kynjanna
á fyrstu árum áttunda áratugsins
hefði átt að leiða til þess að konur
yrðu virkari í störfum á vettvangi
stjórnmálanna en orðið hefur. Sú
framþróun sem þá varð hefur því
miður ekki haldið áfram.
6. — Við búum í þjóðfélagi þar
sem meiri hluti kvenna vinnur
tvöfaldan vinnudag. Flestar giftar
konur vinna utan heimilis, en hafa
jafnframt aðalumsjón með börn-
unum og heimilinu. Á meðan svo
er, er þess varla að vænta að þær
hafi jafnframt þrek til að taka þátt
í starfi stjórnmálaflokkanna. Þær
hafa því mun minni möguleika á
því að „vinna sig upp“ innan
flokkanna en karlar sem margir
hverjir eiga maka sem styður þá og
styrkir í göngunni upp metorða-
stigann.
Ennfremur eru þær oft með
minni menntun en karlar og
minna sjálfstraust og koma sér þar
af leiðandi ekki eins á framfæri og
karlar. Því þarf að koma til hugar-
farsbreyting gagnvart verkaskipt-
ingu á heimilum og félagslegar
lausnir svo sem dagheimili fyrir öll
börn, svo eitthvað sé nefnt. Þegar
þessu er náð ættu að skapast
möguleikar á því að konur geti eins
og karlar tekið þátt í að stjórna
landinu.
Þangað til verða þær fáu konur
sem treysta sér í stjórnmálabaráttu
að vera annað hvort barnlausar,
með uppkomin börn eða bæta við
sig þriðja starfinu. Og þrek til þess
hafa varla margar konur. Karla-
veldið stendur enn óhaggað.
14