19. júní


19. júní - 19.06.2000, Page 56

19. júní - 19.06.2000, Page 56
Vigdís Finnbogadóttir forseti íslands á árunum 1980 til 1996 „Mfn kona 20. aldarinnar var móðir mín, Sigríður Eiríksdóttir hjúkrun- arkona," segir Vigdís. „Lífsafstaða hennar hefur mótað mig meir en mig nokkru sinni óraði fyrir á yngri árum. Sigríður Eiríksdóttir var afar sterkur persónuleiki, mikill brautryðjandi í hjúkrunar- og heilsuverndarmálum á Islandi, lét til sín taka í ótal velferðar- málum þjóðfélagsins og dró hvergi af sér þegar um hugðarefni hennar var að ræða. Hún var meðal þeirra sem ýttu úr vör félagi hjúkrunarfræðinga á Islandi, var snemma kjörin for- maður þeirra og gegndi því starfi um langt árabil. Hún fylgdi fast eftir viðgangi félagsins í launa- og lífeyrismálum og hvatti til aukinnar menntunar á öllum sviðum." Vigdís heldur áfram að rifja upp minningar úr æsku sinni. „Stúlkur utan af landi, sem hjá okkur bjuggu í svonefndri vist við að létta undir á stóru heimili, voru áður en þær vissu af komnar í Hjúkrunarskól- ann. Mamma rak heima hjá sér Hjúkrunarfélagið Líkn, sem m.a. var undanfari Heilsuverndarstöðvarinnar í Reykjavík, en útvegaði þar að auki hjúkrunarkonur til að sinna sjúklingum í heimahúsum. Hún hafði víðtæk áhrif í hreinlætismálum landsmanna með ótal útvarpserind- um og blaðagreinum. Heima hjá mér stóð alltaf ritvél á borðstofu- borðinu á milli mála, þar sem mamma sat og skrifaði innan um pappíra í stöflum," segir hún. „Mér fannst það hallærislegt þegar ég var krakki en seinna komst ég að þvf að vinkonum mfnum hafði fundist til þessa koma. Það var svo óvenjulegt. Mamma var félagsvera út í fingur- góma," heldurVigdís áfram, „hún lét sér fátt mannlegt óviðkomandi, kom auga á spaugilegu hliðarnar í lífinu og hafði gaman af því að segja frá þeim, orðheppin og fyndin. Hún hafði óbil- andi kjark þegar hún var að koma baráttumálum sfnum í höfn. Hún fór á fundi og þing á ýmsa staði í heiminum, kjörin víða til forystu svo okkur fannst stundum nóg um. Störf hennar voru metin að verðleikum. Hún var heiðursfélagi í öllum hjúkrunarfélögum Norð- urlanda og hlaut æðsta heiðursmerki Rauða krossins, Florence Nightingale-orðuna. Heima var hún börnum sínum góð mamma og bónda sfnum sæmdarhúsfreyja. Hún gerði miklar kröfur til sjálfrar sín og þá um leið til okkar sem fyrirmynd. Hún tamdi okkur börnunum sjálfsaga og sjálfsvirðingu án þess að nokkuð væri sérstaklega um það talað. A heimilinu var svo sannarlega félagsmálalíf og fjör; með stjórnar- fundum og kaffiuppáhellingum, en þar ríkti einnig mikil ástúð og væntumþykjan lá allar stundir í loftinu Hún átti afar fallegan garð og safnaði þar fslenskum jurtum. Það var hún sem kenndi mér að gróð- ursetja," segir Vigdfs Finnbogadóttir um móður sfna, Sigríði Eiríks- dóttur hjúkrunarkonu. ■ Ingibjörg Haraldsdóttir rithöfundur og fyrrverandi formaður Rithöfundasambands íslands „Mfn kona á 20. öldinni er Simone de Beauvoir. Verk hennar, bæði skáldsögurnar og fræðiritið Hitt kynið, höfðu mikil áhrif á mig á menntaskóla- árunum og vöktu mig til vitundar um stöðu konunnar og mikilvægi kven- réttindahreyfingan" segir Ingibjörg. „Þótt langt sé um liðið minnist ég þess að hafa heillast af kvenlýsingun- um í skáldsögum eins og Mandarín- arnir og Blóð annarra, og einnig af stílnum, sem mér fannst mjög flottur Eg man ekki nákvæmlega hvers vegna ég fór að lesa Simone de Beauvoir en ég er ekki frá þvf að tilvistarstefnan hafi verið í tísku á þessum árum, um og eftir 1960, gott ef ekki var haldið „existensía- listaball" i' Iþöku þegar ég var f MR,“ segir Ingibjörg. „Þegar ég las Hitt kynið fannst mér að þessa bók ættu allar konur að lesa, og reyndi að koma þeirri skoðun minni á framfæri en því miður við dræmar undirtektin" bætir hún við. „Löngu seinna starfaði ég f Rauð- sokkahreyfingunni og þar komu fræðin sem ég lærði hjá þessum uppáhalds- höfundi mínum mér að góðu gagni. Eg er enn þeirrar skoðunar að Hitt kynið sé merkasta bók um konur sem ég hef lesið. I henni rekur höfundurinn sögu kvenna, hvernig þær urðu „hitt kynið" f stað þess að bæði kynin væru manneskjur sem stæðu jafnfætis og nytu jafnréttis. Hvernig hugtök eins og „hlutverk kvenna", „kvenleiki" og „staða konunnar" voru notuð til að binda þær fastar á sinn bás. Kannski var það Simone að kenna að mér stóð alltaf stuggur af hugtakinu „reynsluheimur kvenna" þegar það var á allra vörum fyrir nokkrum árum. Auðvitað hefur mjög margt breyst á undanförnum áratugum, sem betur fer," heldur Ingibjörg áfram, „en við eigum þó enn ýmislegt ólært f kvennabaráttunni og ég er ekki í nokkrum vafa um að Hitt kynið getur enn opnað augu ungra kvenna og vakið þær til vitundar um að frelsið og jafnréttið koma ekki til okkar á silfurfati, við þurfum stöðugt að vera á verði. Ef ein- hver efast um það ætti sá hinn sami að hugleiða klámbylgjuna sem flæðir nú yfir okkar ágæta föðurland." ■

x

19. júní

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: 19. júní
https://timarit.is/publication/671

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.