Frjáls verslun - 01.10.2002, Blaðsíða 36

SÉRFRÆÐINGAR SPÁ í SPILIN
Spumingin til Sæmundar Hafsteinssonar, sáBkeðings og forstöðumanns Félagsþjónustimnar i
HaharBrði, erþessi: Streita er grífarlega algeng meðal stjórnenda jyrirtœkja og
starjsmanna og ekki bætir úr skák álagið í desember. Hvað geta stjórnendur
gert til að draga úr eða vinna gegn streitu hjá sjáljum sér í starfi? Hvað geta
þeirgert til að lágmarka streitu á vinnustaðnum?
Hvað er hægt að gera
við streitu?
Sæmundur Hafsteinsson,
sálfræðingur og forstöðu-
maður Félagsþjónustunnar
í Hafnarfirði, segir streitu
bæði góða og vonda. Á
vinnustað sé hægt að huga
vel að hvíld og endurnýjun,
slökun og teygjuæfingum
og vinna þannig gegn
neikvæðri streitu.
Mynd: Geir Ólafsson
Streita tengist gjarnan álagstímum, t.d.
versluninni fyrir jólin og jólatengdri
framleiðslu, hraða og átökum. Streita
er í eðli sínu hvorki slæm né góð og þess
vegna þarf hún ekkert endilega að hafa
slæm áhrif á einstaklinginn. Það veltur meira
og minna á þáttum eins og hugarfari. Ýmsar
ytri aðstæður geta haft áhrif, t.d. umhverfis-
aðstæður, hávaði og truflanir, og því skiptir
hugarfarið miklu máli, þ.e.a.s. hvernig við
túlkum álagið sem á okkur dynur. Streitan er
undirbúningur líkamans og hugans undir
átök og þarf því ekki að vera slæm. Ef við
erum á vinnustað þar sem liðsheild vantar,
mórallinn er lélegur og litil samstaða er
meðal starfsfólksins þá getur streitan farið
illa með okkur. Ef vinnuandinn er jákvæður
og liðsheildin góð þá er nánast hægt að
leggja hvað sem er á hópinn án þess að veru-
leg streitueinkenni komi fram. Slíkur hópur
gæti jafnvel orðið stressaður ef hann fengi
ekki mikið að gera af og til. Þess vegna
skiptir miklu máli að stjórnendur leggi rækt
við hópinn og tileinki sér það sjónarmið að
láta fólkið finna rækilega með einhveiium
hætti að vinnuframlag þess og það sjálft sé
vel metið. Ef starfsmennirnir finna að það
borgar sig að reyna á sig og vinna vel þá
verður streitan gagnleg.
Streitan tengist tilfinningunni fyrir því að
hafa vald á aðstæðum. Ef hægt er að ýta
undir þá tilfinningu að einstaklingurinn hafi
vald á aðstæðum sínum þá minnkar streita.
Það hefur góð áhrif að finna fyrir því að
félagar manns og stjórnendur styðji við
bakið á manni og séu jákvæðir. í gamla daga
var talað um streitu sem stjórnendasjúkdóm
en svo er alls ekki. Það er ekki fyrr en stjórn-
endur missa tökin á því sem þeir eru að gera
sem þeir verða stressaðir þannig að allt sem
eykur tilfinningu fyrir valdi á aðstæðum
dregur úr streitu. Miklu máli skiptir að
koma sér upp farvegi eða ákveðnu kerfi til
að taka á óþægindum starfsmanna þannig
að þeir finni að það sé tekið á málunum.
Einnig að koma upp góðu hvatningakerfi,
sem sýnir að það sé vel metið þegar menn
vinna vel. Bæði fyrirtæki og einstaklingar
þurfa að huga vel að hvíld og endurnýjun í
skipulagi vinnudagsins, „brjóta upp“,
hreyfa sig, fara í sund, gera teygjuæfingar,
slökun o.s.frv. Yið erum kyrrsetufólk í nú-
tímasamfélagi og þess vegna er gott að
standa upp frá tölvunni, gera teygjuæfingar,
horfa út í bláinn og svo má læra slökun,
jóga og þess háttar. Þá geta stjórnendur
dregið úr streitu með því að veita starfsfólki
tíma til aðlögunar, þ.e.a.s. upplýsa starfs-
fólk um breytingar eða álagstíma með eins
góðum fyrirvara og unnt er. 31]
Ef við erum á vinnustað þar sem liðsheild vantar,
mórallinn er lélegur og lítil samstaða er meðal starfsfólksins
þá getur streitan farið illa með okkur. Ef vinnuandinn er jákvæður
og liðsheildin góð þá er nánast hægt að leggja hvað sem er á
hópinn án þess að veruleg streitueinkenni komi fram.
36