Frjáls verslun - 01.10.2002, Blaðsíða 57

FRÉTTASKÝRING GJflLDÞROT ÍSVflR
menntun. Margir starfsmenn höfðu keypt hlut í fyrirtækinu og
starfsmenn áttu fulltrúa í stjórn. Hugmyndir voru um að hefja
vátryggingastarfsemi erlendis og tók stjórn Isvár ákvörðun
um að veita 5 milljónum króna í útrás til Danmerkur og Lett-
lands. í Danmörku var samið við þarlenda tryggingamiðlara en
málið var ekki lengra komið. I Lettlandi var búið að stofna fyrir-
tækið ísvá Nordic. Þar var ætlunin að miðla fyrst og fremst
vátryggingum frá Friends Provident en markaðurinn var
„vanþróaður", eins og Jón Kristinn orðar það, og því hafi þótt
nauðsynlegt að senda þangað fulltrúa. Reksturinn í Lettlandi
komst þó á koppinn og bar sig um tveggja mánaða skeið. Fyrir-
tækið er enn starfandi.
Læknadeilan Frjáls verslun hefur talað við hátt í tíu einstak-
linga sem hafa komið að Isvár-málinu og eru þeir ekki fyllilega
sammála um hvað hafi gerst og hvenær. Ljóst er þó að margt
hefur farið úr böndunum. Jón Kristinn segir að almennir efna-
hagserfiðleikar í þjóðfélaginu síðustu misseri hafi komið illa
við fyrirtækið, fjölmargir hafi sagt upp samningum sínum og
það hafi leitt til þess að erlendir birgjar hafi skrúfað fyrir
greiðsluflæði til fyrirtækisins. Jón Sigfússon, framkvæmda-
stjóri ísvár mars 2000-apríl 2002, segir að deilan milli lækna og
heilbrigðisráðuneytisins um útgáfu vottorða hafi reynst
dýrkeypt því að engin vottorð hafi verið gefin út um margra
mánaða skeið og fyrirtækið tapað 48 milljónum á því. Svo virð-
ist sem geta fyrirtækisins til að sigla í gegnum þessa erfiðleika
hafi verið ofmetin. Utrás fyrirtækisins hafi kostað 40 milljónir
króna í stað þeirra fimm milljóna sem lagt var upp með. Inni í
þessari fjárhæð er risna, ferðakostnaður og uppihald erlendis.
Jón Sigfússon bendir á að gríðarleg aukning hafi verið í fyrir-
tækinu, tvær miðlanir sameinast þvi og starfsmenn margfald-
ast. Illgerlegt sé fyrir stjórnendur að vera samtímis á mörgum
stöðum og því hafi stjórnin tekið ákvörðun um að sameina
starfsemina undir einn hatt. Kostnaður við flutning aðalskrif-
stofu fyrirtækisins frá Suðuriandsbraut 4a að Suðurlandsbraut
24 var hærri en gert hafði verið ráð fyrir, eða 15 milljónir, og
leigan snarhækkaði, fór úr 400 þúsundum upp í 1300-1400
þúsund krónur á mánuði.
Þegar samningur tekst við viðskiptavin um vátryggingu fær
miðlunin eingreiðslu frá erlendum birgjum fyrir samninginn og
Ljóst er að margt hefur farið úr böndunum.
Almennir efnahagserfiðleikar í þjóðfélaginu
síðustu misseri hafa komið illa við fyrir-
tækið, fjölmargir hafa sagt upp samningum
sínum og það hefur leitt til þess að erlendir
birgjar hafa skrúfað fyrir greiðsluflæði til
fyrirtækisins.
ber jafnframt ábyrgð á að samningurinn haldi i allt að fjórum
árum. Eingreiðslan skiptist síðan milli fyrirtækisins og sölu-
mannsins. Isvá tók 15 prósent af launum sölumannsins inn í
svokallaðan öryggissjóð. Ef tryggingasamningurinn fellur á
þessum fjórum árum þurfa sölumaðurinn og miðlunin að greiða
til baka í réttu hlutfalli fyrir það tímabil sem eftír stendur. Endur-
greiðslan er tekin af sölulaunum næsta mánaðar en ef sölu-
maðurinn er hættur störfum er endurgreiðslan tekin úr öryggis-
sjóðnum hans. Erfiðleikar komu upp í þessu ferli. Þegar nýir
samningar voru sendir erlendis fengust engar greiðslur heldur
rann eingreiðslan, sem hefði átt að berast, upp í endurkröfur
vegna samninga sem höfðu fallið niður. Öryggissjóður sölu-
manna er tómur. Jón Sigfússon segir að skuldir sölumanna við
félagið hafi numið 32 milljónum króna áramótin 2001-2002 og
hafi öryggissjóður þeirra verið notaður til að greiða upp skuld-
ina. Síðan þá hafi enn fleiri samningar fallið og skuld sölumanna
hækkað að sama skapi. Hópur hluthafa hefur farið fram á
rannsókn á málefnum öryggissjóðsins. Bakvinnsla Isvár virðist
ekki hafa náð að fylgja veltuaukningunni í fyrirtækinu eftír og
því hafi margir samningar fallið niður sem ekki er víst að hefðu
annars gert það auk þess sem fyrirtækið fór að greiða fyrirfram
tíl sölumanna. Greiðsluflæðið réð ekki við allt þetta. Stjórnar-
menn voru fengnir til að skrifa upp á tryggingavíxla fyrir yfir-
drættí og eru nú tíu menn að greiða 33 milljónir króna.
Talið er að heildarskuldir Isvár nemi um 200 milljónum
króna. Ljóst er að ýmsar fjármálastofnanir og fyrirtæki tapa
háum íjárhæðum auk einstaklinganna. I þeim hópi er KPMG,
sem seldi Isvá þjónustu fyrir a.m.k. 6 milljónir króna. Þar af hafa
4 milljónir þegar verið greiddar. Við vinnslu þessarar greinar var
KPMG gagnrýnt harðlega. Aðalsteinn Hákonarson, stjórnarfor-
maður KPMG, segir að það sé i verkahring stjórnenda fyrir-
tækja að taka ákvarðanir og bera stjórnunariega ábyrgð sam-
kvæmt lögum. KPMG hafi aðstoðað sfjórnendur Isvár við að
gera viðskiptaáætlun út frá forsendum sem þeir hafi lagt fram og
félagið hafi verið verðmetið út ffá þeirri áætlun. „Það er algengt
að við séum fengin til að stilla upp slíkum áætlunum vegna
þeirrar þekkingar sem við búum yfir á þessu sviði. I þeirri
skýrslu sem við unnum fyrir ísvá kemur skýrt fram að þetta er
unnið út frá forsendum stjórnendanna sjálfra og þeirra mati á því
hvernig fyrirtækið gæti þróast,“ segir hann. Bll
Skjótt skipast veður í lofti. Árið 2000 var velta fyrirtækisins tæplega 200 milljónir króna
og smávegis hagnaður af rekstrinum. Rekstrarárið 2001 var veltan tæpar 300 milljónir
króna og nam tapið tæpum 60 milljónum króna þrátt fyrir 40 prósenta söluaukningu. Fór
að síga á ógæfuhliðina síðustu mánuði ársins 2001.
57