Frjáls verslun - 01.09.2004, Blaðsíða 78

þúsund pund í lán. Ungt fólk á takmarkað sparifé
og lánið dugir tæplega fyrir húsnæði miðsvæðis.
Það eru samt ekki bara auðmenn og fordekraðir
forstjórar sem hafa efni á að kaupa fasteignir í
London. Galdurinn er að finna hverfi sem eru enn
ekki eftirsótt Hið erfiða í þvi dæmi er auðvitað að
það fréttist sjaldnast um hverfi á uppleið - fyrr en
þau eru komin upp. Fasteignakaup hér útheimta
þekkingu og ótrúlega mikinn tíma. Vinafólk mitt, sem býr utan
London en þekkja borgina vel, hugðist kaupa þar íbúð. Þau
ætluðu sér viku til kaupanna, enda öllum hnútum kunnug um
ensk fasteignakaup. Vikan dugði þeim til að átta sig á að þetta
tæki miklu lengri tíma - því þau voru í vafa með hvar þau vildu
búa. Vikan fór í að þeytast fram og aftur um borgina - og það
tekur tímana tvo og þrjá.
Fyrsta skrefið er því að átta sig á hvar í borginni maður
ætlar að búa: Nálægt miðbænum til að komast á söfnin, tón-
leika og leikhús eða útborgarlif í ró og grænku? Og ætlar
maður að fara í vinnu með neðanjarðarlest, þar sem maður þarf
sjaldnast að bíða lengur en 2-3 mínútur í miðkjamanum, 5-10
mínútur utar eða fara enn lengra út og nota lest sem gengur á
20-30 mín. fresti og tengist neðanjarðarlestametinu. Nýlega fór
ég í heimsókn til kunningjafólks sem býr á næstsíðustu stöð á
einni neðanjarðarlínunni. Þaðan gekk ég í tuttugu mínútur til
þeirra - og hafði þá farið í gegnum skóga og akra: Mér varð
svo mikið um að ég hringdi heim til að segja að ég væri að
horfa á kýr á beit! Strætisvagnar em frábærir til skemmri ferða,
en lengri ferðir taka eilífð. Samgöngur og staðsetning em þvi
lykilatriði um hvar og hvemig maður vill búa.
Ástand húsnæðis hér er
iðulega ijarri íslenskum
stöðlum. „Hvað heldurðu
að ég hafi séð í eldhúsinu
um daginn?" spurði landi
minn nýlega, með öndina
í hálsinum.
enda hverfið í göngufæri við þinghúsið og
nálægar stjómarbyggingar. Einn sunnu-
dagsmorgun í kjörbúðinni fann ég ekki
blaðið mitt, Independent on Sunday, svo
ég spurði búðarmanninn um blaðið. Áður
en hann náði að svara segir glaðleg rödd
bak við mig hvar blaðið sé. Ég leit við, sá
blaðið og þennan hjálpsama mann - sem
var Jack Straw utanríkisráðherra með konu sinni og engum
öryggisvörðum. Ég vissi að hann byggi hér þó ég viti reyndar ekki
hvar. Mér fannst það sérlega elskulegt af honum að finna fyrir mig
blaðið - sem er ofurgagmýnið á stjómina.
Eitt er að finna sér hverfi og rétta húseign, annað að klófesta
hana. Það er efni í langa raunarollu hvað fasteignakaupakerfið
hér er gamaldags, frumstætt og getur verið hryllilega dýrt.
Kunningjafólk mitt lenti í því að gera tilboð í þrjár íbúðir. Þau
misstu af þeim öllum - aðrir buðu betur eða seljendur hættu
við að selja - og gamanið kostaði bæði sálarstríð og 250.000
krónur. Til að gera tilboð þarf maður að vera búinn að tryggja
sér lán, bankinn gerir þá úttekt á íbúðinni, sem kostar 600800
pund og fæst ekki endurgreidd þó maður missi af kaupunum.
Fasteignasalamir reikna með að maður viti að ríkið tekur 2-5
prósent stimpilgjald af sölunni. Lögfræðikostnaðurinn getur
lika verið asnalega hár. Ég fæ enn hjartslátt af tilhugsuninni
um hvað þetta var skelfilegt ferli. Auðvitað ekki alltaf, en það er
ekki sambærilegt hvað það er miklu einfaldara og „lige ud“ að
kaupa fasteign í Danmörku en hér. Miðað við lifið hér er lífið
í Danmörku reyndar almennt aldingarðurinn Eden, þó Danir
hafi ekki tekið efdr því - en það er önnur saga. Og ef stórborgar-
lífið laðar þá er Kaupmannahöfn auðvitað ekki svarið.
ÉJ bjo fyrst í útjaöri Fulham Þegar ég sjálf flutti til London
fyrir tjómm ámm lenti ég í útjaðri Fulham, þar sem ég fékk
raðhús á leigu í gegnum danska vini. Húsin virtust hálfgerðir
kumbaldar en endalaus röð lúxusbíla fyrir framan þau gaf
verðið til kynna. Hverfið er smart, ungt og dýrt en ég var í
ódýrari útjaðri þess og leiddist hverfið. Á daginn tók nfig 10
minútna gang á næstu neðanjarðarstöð, því þá gat ég stytt mér
leið í gegnum kirkjugarðinn. Á kvöldin var þetta 20 mínútna
ganga og svo aðrar 20 mínútur inn í miðbæ. Eins og víðar
miðsvæðis er þama viðvarandi umferðarteppa og vonlaust að
keyra. Þegar ég fór að leita að húsnæði til kaups keypti ég bók
um fasteignir í London og skoðaði hvað kæmi til greina í hjóla-
færi við miðbæinn. Niðurstaðan var Suðurbakkinn.
London skiptist í austur-, vestur-, suður- og norðurbæ, en
skörpu skiptin em sunnan og norðanmegin við ána. í grófum
dráttum er Norður-London íin og dýr, Suður-London ófín og
ódýr, þó með undantekningum. Suðurbakkinn hefur reyndar
stokkið rækilega upp á við með tilkomu Tate nútímalistasafrisins
- hver segir að list skipti engu máli! Bókin góða fræddi mig um
Kensington á suðurbakkanum og það var ást við fyrstu sýn þegar
ég hjólaði þangað í fyrsta skipti á sumardegi 2001. Eins og bókin
góða segir þá er hverfið sambland af failegum gömlum götum og
torgum - og verstu bæjablokkabyggingum 6. og 7. áratugarins.
Blokkimar hafa lengi haft hagstæð áhrif á söluverðið, eins
og stjómmálamenn og embættismenn haía löngu uppgötvað,
„Elephant and Castle" London skiptist í þrettán borgarhluta
eða „boroughs". Við vomm vart búin að festa íbúðina þegar við
sáum fréttir um að glæpatíðni í London væri hvergi jafnhá og
í Lambeth, sem Kensington tilheyrir. Samkvæmt tölfræðinni
em hinir 260 þúsund íbúar Lambeth, sem tala 93 tungumál,
liklegir til að vera skotnir á götum úti ef þeir væm þá ekki bara
stungnir. Þá rann upp fyrir okkur að Brixton tílheyrir einnig
Lambeth. Þangað er reyndar ekki nema tíu mínútna strætó-
ferð, en sá borgarhluti hefur að hluta á sér illt orð, þó við hrif-
umst reyndar af honum þvi hann er líflegur og skemmtilegur.
Rétt hjá okkur er niðumídd og dapurleg verslanamiðstöð
kennd við hverfið, „Elephant and Castle“. Við fyrstu kynni fékk
ég létta aðkenningu þunglyndis þar. En svo fór ég að hrífast
ögn af Jamaíkabúunum, konumar í litskrúðugum batíkkjólum
og mennimir dilla sér við tónlistina. Merkjahlaðið hátískuútlit
í anda Chelsea er dauðleiðinlegt tíl lengdar. En ég er spennt
að sjá framvinduna þvi nú er búið að samþykkja tiu ára áætlun
og tíu milljarða punda svo fæmstu arkitektar geti gert hverfið
upp frá gmnni, já, miðstöðin verður rifin. Nýlega heyrði ég
fasteignaspekúlant segja að „Elephant and Castle“ og næsta
nágrenni væri pottþétt tjárfesting.
Það besta er þó að hér og nú er frábært að búa í Kensington,
það tekur mig ekki nema 15 mínútur að hjóla upp á Piccadiily
Circus og hjólið hefur löngu borgað sig svo ferðin er ókeypis...[0
78