Morgunn - 01.12.1979, Blaðsíða 8

ÆVAR R. KVARAN:
UM DAUÐANN
(Þrjú erindi flutt í Ríkisútvarpið 21. ágúst, 28. ágúst og
4. september 1979).
I.
Er dauðinn endir allrar tilveru mannsins?
Tvennt er það sem oft fer saman og hygg ég að það sannist
vel á okkur fslendingum. En það er einþykkni og rík hvöt til
sjálfstæðis. Ef þetta er rétt, þá er það í senn kostur okkar og
galli. Annars vegar leiðir þetta til þess að við viljum standa
sem mest á eigin fótum og erum reiðubúnir að fóma allmiklu
til þess. Hins vegar leiðir þetta oft til sundurlyndis. Þetta
kann að skapa sterka einstaklinga, en það getur einnig haft í
för með sér hættuleg sjúkdómseinkenni þjóðar okkar, því við
erum deilugjarnir eins og forfeður okkar.
Þó vil ég nefna hér efni sem jafnvel íslendingar geta ekki
deilt um, en það er: að eitt sinn skal hver deyja.
Þegar þess er gætt að þessi örlög híða okkar allra, þá er það
furðulegt hve sjaldan er á þetta minnst. Það er varla gert nema
við jarðarfarir eða í lofgreinum um látna. Hafa menn þá engan
áhuga á þessum vissu forlögum sínum? Vafalaust. En það
þykir vist ekki smekklegt að minnast of oft á það. Hvers vegna?
Ætli hin ömurlega mynd sem vísindin hafa dregið upp af
dauðanum eigi ekki einhvern þátt í því? Hvernig er þá þessi
mynd? Hvað er læknum og hjúkrunarkonum kennt um dauð-
ann? Þetta: Þegar hjartað hættir að halda blóðrásinni gangandi,
þá fær heilinn ekki lengur neina næringu og skemmist; mjög