Morgunblaðið - 21.12.2008, Blaðsíða 36

36 Viðtal
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. DESEMBER 2008
Eftir Orra Pál Ormarsson
orri@mbl.is
J
óni Bjarka Magnússyni er hvergi brugð-
ið þegar hann kemur við í Hádegismóum
tveimur dögum eftir að hafa hrist dug-
lega upp í blaðaheiminum hérna í fásinn-
inu með því að segja starfi sínu á DV
lausu. Þvert á móti er bara létt yfir hon-
um enda þótt hann geri ekki ráð fyrir að
málinu sé lokið. Býst alveg eins við að verða
dreginn fyrir dómstóla. „Vilji menn fara þá leið
verður svo að vera. Ég missi ekki svefn út af því.
Ég er búinn að leggja spilin á borðið og er með
hreina samvisku. Sjálfsvirðingar minnar vegna
gat ég einfaldlega ekki starfað lengur við þessar
aðstæður. Það er kjarni málsins.“
Þegar Jón Bjarki er spurður hvað taki við hjá
honum kemur í ljós að hann hefur skráð sig í
heimspeki í Háskóla Íslands. Hann settist raun-
ar fyrst á skólabekk í þeirri merku stofnun fyrir
þremur árum en hætti þá námi í stjórn-
málafræði eftir aðeins eina önn til að láta
drauminn rætast – að ferðast um heiminn. Og
seint verður sagt að hann hafi farið troðnar
slóðir.
„Eftir eina önn í háskólanum greip mig ein-
hver útþrá. Mér fannst ég þurfa að upplifa eitt-
hvað annað en að vera í skóla. Ég ólst upp í firði
sem er umlukinn fjöllum og eina leiðin út er í
gegnum göng. Heimurinn var því lítill en hann
stækkaði smám saman eftir að ég kom til
Reykjavíkur og á þessum tímapunkti fann ég
mig einfaldlega knúinn til að sjá meira af hon-
um.“
Þarf bara peninga og bakpoka
Jón Bjarki fæddist á Siglufirði 30. júní 1984,
sonur hjónanna Magnúsar Traustasonar og
Ingunnar Jónsdóttur. Hann á eina eldri systur,
Þóru Huld, og einn yngri bróður, Trausta Breið-
fjörð. Ellefu ára flutti Jón Bjarki með foreldrum
sínum í Grafarvoginn í Reykjavík eftir skamma
viðkomu í Hrútafirði. Þar gekk hann mennta-
veginn, fyrst í Foldaskóla en síðan Borgarholts-
skóla, þaðan sem hann lauk stúdentsprófi jólin
2004.
Átján ára gamall fór Jón Bjarki í fimm vikna
bakpokaferðalag um Evrópu ásamt nokkrum fé-
lögum sínum og þar kviknaði neistinn fyrir al-
vöru. „Ég komst að því að það er ekkert mál að
ferðast. Maður þarf bara svolitla peninga og
góðan bakpoka,“ segir hann sannfærandi.
Sumarið 2005 hafði Jón Bjarki komið sér upp
dágóðum sjóði og ekki var eftir neinu að bíða.
Hann tróð í bakpokann ásamt félaga sínum Sig-
urði Eyþórssyni og héldu þeir sem leið lá til
Danmerkur. Það eina sem lá fyrir á þeim tíma-
punkti var að fara til Rússlands. „Það var ekk-
ert annað planað,“ segir Jón Bjarki.
Þeir flugu til Eistlands og tóku þaðan rútu til
Pétursborgar. „Þá var ævintýrið hafið.“ Fé-
lagarnir rituðu sig inn á hótel, þar sem þeir
hittu fyrir stæðilega sjómenn frá Úkraínu. „Þeir
virkuðu hundfúlir í fyrstu en þegar á reyndi
voru þetta bráðhressir og hjálplegir menn. Þeir
slógu upp pylsuveislu og var krásunum skolað
niður með vodka. Nema hvað?“ rifjar Jón Bjarki
upp hlæjandi.
Bauð honum dóttur sína
Hann segir Úkraínumönnunum hafa litist vel
á sig, svo vel meira að segja að einn þeirra dró
upp ljósmynd af fimmtán ára dóttur sinni. „Það
var á honum að skilja að hann myndi taka hana
frá fyrir mig. Ég afþakkaði kurteislega gott
boð,“ segir hann skellihlæjandi.
Jón Bjarki kveðst hafa áttað sig á því þarna
að allt sem þurfi á svona ferðalagi sé að kynnast
fólki. Engin takmörk séu fyrir því hvað það geti
verið hjálpfúst og gestrisið. „Það er fegurðin í
þessu.“ Þannig hjálpuðu Úkraínumennirnir
þeim Sigurði að kaupa lestarmiða til Moskvu og
þaðan til Sverdlovsk í Síberíu.
Félagarnir fóru gegnum Síberíu á einum
mánuði og komu m.a. að dýpsta vatni heims,
Baikal-vatni. Þaðan héldu þeir sem leið lá til
Mongólíu en Jón Bjarki segir lítið mál hafa ver-
ið að útvega sér landvistarleyfi. „Maður heldur
að öll svona skriffinnska taki óratíma en svo er í
raun og veru ekki.“
Í Mongólíu kynntust Jón Bjarki og Sigurður
Bretanum Johnny sem átti eftir að ferðast með
þeim í fimm mánuði. Einnig rákust þeir á
bandaríska tvíbura á götuhorni sem hvöttu þá
til að halda til norðurhluta landsins og heilsa
upp á hirðingja sem þeir kölluðu „hrein-
dýrafólkið“. Það varð úr.
Eins og í miðju ævintýri
Jón Bjarki lýsir Mongólíu sem dásamlegu
landi og ferðalagið þar í gegn hafi verið gríð-
arleg upplifun. Haldið var gegnum Góbí-
eyðimörkina á sendiferðabíl en félagarnir réðu
sér bílstjóra sem talaði sæmilega ensku. „Það
var ótrúlegt að keyra um slétturnar þarna, heilu
dagana var bara flatlendi, ekkert annað. Stöku
sinnum bar hirðingja á hesti við sjóndeild-
arhringinn eða þá að dádýr tók á rás. Þetta var
eins og að vera staddur í miðju ævintýri.“
Jón Bjarki og föruneyti hans stakk við stafni í
dæmigerðu hirðingjasamfélagi og var tekið með
kostum og kynjum. „Gestrisnara fólk er vand-
fundið og var gert vel við okkur í mat og drykk.
Við fengum m.a. að bragða á áfengri kaplamjólk
sem var að vísu frekar súr og fór ekkert sér-
staklega vel í maga. Síðan var sungið fram eftir
nóttu inni í tjöldunum. Þeir sungu hirðingjalög
og við svöruðum með því að taka Bohemian
Rhapsody með Queen. Þá varð fólki starsýnt á
okkur. Hafði aldrei heyrt aðra eins tónlist,“ seg-
ir Jón Bjarki hlæjandi.
Hann segir hirðingjana ekki tala ensku, nema
stöku mann í bæjum, en bílstjórinn reyndist
betri en enginn þegar kom að því að túlka.
Ekki var bílfært inn á gafl hjá „hreindýrafólk-
inu“ og héldu félagarnir áfram á hestum. Kalt
var á þessum slóðum og eru næturnar við varð-
eldinn Jóni Bjarka ógleymanlegar. „Við vildum
sýna að við værum alvöru menn eins og hirð-
ingjarnir en ég viðurkenni að mér varð býsna
kalt, ekki síst þegar byrjaði að snjóa.“
„Hreindýrafólkið“ reyndist ekki síður gestris-
ið. Fór það m.a. með félagana í veiðiferð en Jón
Bjarki varð af þeirri upplifun vegna veikinda.
Var hann skilinn eftir í umsjá seiðkonu flokksins
sem stjanaði við hann. Reis hann upp eins og
nýsleginn túskildingur.
„Mongólía er upplifun sem ég er ennþá að
átta mig á. Landið kallar á mig. Ég þarf að fara
þangað aftur.“
Hvað er raunveruleiki?
Frá Mongólíu var haldið til Kína, þar sem fé-
lagarnir áttu eftir að dveljast lengi. Þeir byrj-
uðu í Peking og Jón Bjarki segir það hafa verið
talsverð viðbrigði að vera aftur kominn í hina
svokölluðu siðmenningu. Þar hittu þeir fjöldann
allan af ferðamönnum og hlýddu á ýmsar
skrautlegar frásagnir. „Þegar hér er komið
sögu var fólkið heima farið að þrýsta á okkur.
„Viljiði ekki fara að koma heim í raunveruleik-
ann?“ spurði það. Gallinn var bara sá að fyrir
okkur var þetta orðið raunveruleikinn. Við upp-
lifðum gríðarlegt frelsi. Vegskiltin vísuðu í allar
áttir og okkar var valið.“
Næsta skref var að festa kaup á þríhjólum
með litlum hjálparmótor og leggjast í ferðalag
um Kína. Með í för voru sem fyrr Sigurður og
Johnny en í hópinn höfðu bæst Kanadamað-
urinn Steve og Ísraelinn Yaya. „Peking er mjög
áhugaverð borg en okkur langaði að kynnast
landinu betur. Þegar við lögðum meng-
unarmökkinn í borginni að baki var planið að
finna Múrinn og fara síðan niður til Víetnams.“
Til að setja Peking í samhengi þá tók heilan
dag að komast út úr borginni. Að þeirri þrek-
raun lokinni voru menn lúnir og tjölduðu því í
landi eplabónda nokkurs í nágrenninu. „Það er
ekki algengt að menn slái upp tjöldum á þessum
slóðum og um morguninn vaknaði Siggi við það
að eplabóndinn stóð yfir honum furðulostinn.
Siggi var ekki alveg viss hvernig hann átti að
bregðast við þeim aðstæðum og fór bara aftur
að sofa. Við upplifðum ítrekað undrun fólks þeg-
Vegskiltin vísuðu
Víðförull Jón Bjarki Magnússon segir engin takmörk fyrir því hvað íbúar þessa heims geti verið hjálpf
Flestir vita að Jón Bjarki Magnússon var blaðamaður á DV þangað
til hann sagði starfi sínu lausu í upphafi vikunnar. Færri vita hins
vegar að hann er með sigldari Íslendingum enda þótt hann sé að-
eins 24 ára að aldri. Maðurinn hefur komið á afskekktustu staði.
Jón Bjarki kynntist ýmsu fólki á ferðum sínum um Asíu. Sumu minnisstæðara en öðru. Í Islama-
bad, höfuðborg Pakistans, rakst hann á tæplega sextuga bandaríska konu, Almitru að nafni, sem
hafði selt húsið sitt og var í miðjum klíðum að ganga yfir hnöttinn.
„Markmið hennar er að brúa bilið milli menningarheima. Það geislaði af henni gleðin og góð-
mennskan og hún stendur í þeirri einlægu trú að heimurinn sé góður. Sjálf hafði hún ekki lent í
neinum vandræðum á göngu sinni og var lauflétt í spori. Almitra er merkilegasta manneskja sem
ég hef hitt.“
Almitra hefur hug á að ganga hringinn kringum Ísland og segir Jón Bjarki þá Sigurð hafa lofað
að verða henni samferða á þeirri göngu. „Þegar hún kemur sé ég sæng mína uppreidda.“
Gengið yfir hnöttinn