Morgunblaðið - 21.12.2008, Blaðsíða 46

46 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. DESEMBER 2008
2.
H
vað sem aldri okkar líður er ekki ýkja
langt í það, að við hverfum af jarðnesku
sviði, úr mannlegri augsýn.
Lífið er stutt og líðun manns
líkt draumi hverfur skjótt.
Svo kvað Bólu-Hjálmar.
Lífið manns hratt fram hleypur
hafandi enga bið
segir Hallgrímur.
Þriðja skáldið, miklu eldra, (Sálm. 90) segir um ævi-
daga mannsins:
Þeir líða í skyndi og vér fljúgum burt.
Dæmum af þessu tagi mætti fjölga endalaust.
Og í slíkum vitnisburðum má víða finna þunga og
beiskju sakir þess, hvað ævin er skammvinn, lífið brot-
hætt, hver unaðsstund hraðfleyg.
Veistu hvað gleðin tefur tæpa stund
en treginn lengi
segir Hannes Pétursson í minnilegu ljóði.
Þá er tilveran þungbúin og köld á svipinn, ef það þyk-
ir víst, að treginn eigi sterkari stöðu í henni en gleðin.
Slíkt getur vissulega hvarflað að mönnum á erfiðum
stundum. Það hefur margur reynt.
En þótt hið góða skáld sé næmt á tregastefin í mann-
lifinu gefur list þess gleði, sem stendur lengi við hjá
þeim, sem njóta hennar.
Hebreska skáldið, sem ég vitnaði til og var uppi fyrir
25-30 öldum, er að tala við Guð í sínu ljóði.
Drottinn, þú hefur verið oss athvarf frá kyni til kyns
frá eilífð til eilífðar ert þú, ó Guð.
Þú lætur manninn hverfa aftur til duftsins
og segir: Hverfið aftur þér mannanna börn.
Hina skammvinnu ævi manns, það andartak, sem við
fáum að lifa hér í heimi, sér þetta skáld í ljósi þess Guðs,
sem hefur skapað allt.
Lífið er gjöf hans. Og í hendi hans að eilífu.
Skáldbróðir þessa manns (sálm. 139) er líka að hugsa
um leyndardóm sinnar hraðfleygu ævi og svipula lífs.
Og hann segir við Drottin:
Augu þín sáu mig er ég enn var ómyndað efni.
Já, það var sú tíð, að við vorum ekki til. Og ekki held-
ur langt síðan það var.
Er það ekki líka íhugunarvert? Og merkilegt?
Heimspekingurinn Wittgenstein segir, að stóra gátan
sé ekki sú, hvernig hlutirnir eru í veröldinni, heldur það
að nokkur hlutur skuli vera til.
Það eru margar flóknar gátur, sem mæta okkur í líf-
inu.
En ætli það sé ekki mesta gátan í sambandi við okkur
hvert og eitt, að við urðum til og erum til?
Og ætli það sé ekki mesta undrið að geta horft í gegn-
um þessa gátu þannig, að maður mæti sjáandi, hlýjum,
eilífum augum handan hennar og skynji skapandi um-
hyggju og kærleika í því andliti, sem birtist þar?
En æviskeið mannsins er ekki langt.
Okkur er markað skeið hér á jörð, við erum innan
þröngra mæra, eins þótt æviárin verði mörg.
Óhagganlegra mæra í bak og fyrir og ógagnsæ hula
yfir þeim mærum báðum.
Eða er kannski búið að svipta allri hulu af þeim mær-
um, sem eru að baki?
Vita ekki allir, hvernig við verðum til í móðurlífi?
Jú, jú, mikil ósköp! „Uppfræðsla“ um það samneyti
karls og konu, sem eru skilyrði þess, að ný mannvera
geti orðið til, er ríkulega úti látin. Þar er ekki um neina
hulu, vébönd eða helgi að ræða lengur.
Á sviði kynlífsmála rísa „upplýsingaþjóðfélög“ nú-
tímans rækilega undir nafni.
En hvað þau eru vinveitt og heilnæm mennsku lífi og
framtíð í þessum efnum er meira vafamál.
Ég er barn þeirrar tuttugustu aldar, sem var m.a.
æði stórvirk í því að gera „ástina“ ábyrgðarlausa gagn-
vart lífinu og þar með fjandsamlega sjálfri sér, sínu eig-
in áskapaða eðli og köllun.
Þessi mengun hefur ekki hjaðnað á efstu árum mín-
um. Nema síður sé.
Albert Camus, franskur maður frægur, krýndur
verðlaunum Nóbels, skrifaði eitt sinn:
„Það er leyndarmálið við Evrópu, að þar er lífið ekki
elskað lengur.“
En tæru orðin í fyrsta kafla Biblíunnar færa með sér
enn og áfram alla tíð sömu heiðríkju, sömu helgi:
„Guð skapaði manninn eftir sinni mynd. Hann skap-
aði hann eftir Guðs mynd. Hann skapaði þau karl og
konu.
Og Guð blessaði þau.“
Leit og svör
Sigurbjörn
Einarsson
» Já, það var sú tíð, að við vorumekki til. Og ekki heldur langt
síðan það var.
Er það ekki líka íhugunarvert? Og
merkilegt?
Í bæjarstjórn Kópa-
vogs þann 19. desember
var fjárhagsáætlun fyrir
árið 2009 lögð fram til
seinni umræðu. Í fyrsta
skipti í sögu bæjarins
var hún lögð fram og
unnin af öllum flokkum í
bæjarstjórn Kópavogs
og samþykkt samhljóða.
Samstarfið var til mikillar fyr-
irmyndar þar sem menn töluðu sig
niður á sameiginlega niðurstöðu og er
afraksturinn málamiðlun flokkanna
sem þeir geta allir sætt sig við.
Það er ekki hægt að segja að vinnan
hafi verið ánægjuleg því okkar verk-
efni var fyrst og fremst að skera niður
útgjöld bæjarins til að mæta vænt-
anlegu tekjufalli komandi árs. Rauði
þráðurinn í þessari vinnu var að draga
úr útgjöldum. Þá þarf að vega og meta
hvar má bera niður og hvernig hægt
er að valda sem minnstu tjóni. Við
miðuðum við að skerða ekki grunn-
þjónustu við bæjarbúa, reyna eftir
megni að auka ekki álögur á þá sem
minnst hafa milli handanna og standa
vörð um fjölskyldurnar í bænum.
Hækkunum á matarverði í grunn- og
leikskólum er haldið í algjöru lág-
marki og eru langt undir
verðlagsþróun. Það er
gert ráð fyrir verulegri
hækkun í rekstri fé-
lagsþjónustunnar á
árinu þar sem grunn-
fjárhæð hækkar m.a.
um rúm 17%. Það er
ljóst að allar stofnanir
bæjarins munu finna
fyrir niðurskurði í
rekstri á komandi ári og
þeirra bíða erfiðir tímar
að láta enda ná saman.
Það er ömurleg staða en
óumflýjanleg. Líklega verða fáir
ánægðir með niðurstöðuna en við
þessar aðstæður var nákvæmlega
ekkert annað í stöðunni en að stíga
fast á bremsuna.
Kópavogsbær gerir ráð fyrir að
hækka útsvar á komandi ári en fyrir
Alþingi liggur frumvarp er heimilar
sveitarfélögunum að hækka útsvar um
0,25%. Í deiglunni er ýmislegt sem
mun verða til þess að styðja og styrkja
fjölskyldur í bænum sem eiga um sárt
að binda á erfiðum tímum. Innan fé-
lagsþjónustunnar er í skoðun að
breyta úthlutunarreglum og koma til
móts við bæjarbúa sem lenda í
greiðsluerfiðleikum af einhverju tagi.
Talsverð óvissa ríkir þessa dagana og
óljóst hvað árið 2009 ber í skauti sínu.
Hjá bænum verður vandlega fylgst
með þróun mála og fjárhagsáætlun
endurskoðuð reglulega. Með þeim
hætti er hægt að grípa inn í ef þörf
krefur eða aðstæður breytast.
Ég vil þakka starfsmönnum Kópa-
vogsbæjar fyrir þrotlausa vinnu
þeirra undanfarnar vikur og gott sam-
starf. Ég vil þakka sérstaklega fé-
lögum mínum í bæjarráði gott sam-
starf og líflegar umræður þessa daga
sem við lágum yfir gögnum um hvað-
eina sem varðar rekstur bæjarins, við
veltum við hverjum steini. Ég vona að
vinna undanfarinna vikna verði upp-
haf að áframhaldandi þverpólitískri
samvinnu í Kópavogi nú þegar við höf-
um séð hversu góðri niðurstöðu það
skilar þegar mikið liggur við. Ég leyfi
mér að vona að þegar við setjumst nið-
ur að ári verði léttari á okkur brúnin
og við getum farið að slaka á sultaról-
inni og séð fram á betri tíma.
Fjárhagsáætlun
Kópavogsbæjar 2009
Guðríður Arn-
ardóttir segir frá
samvinnu við gerð
fjárhagsáætlunar í
Kópavogi
»Ég vona að samstarf
við fjárhagsáætlun
2009 verði upphaf að
áframhaldandi þver-
pólitískri samvinnu í
Kópavogi. Það skilar
okkur bestri niður-
stöðu!
Guðríður Arnardóttir
Höfundur er oddviti Samfylking-
arinnar í bæjarstjórn Kópavogs.
„ERTU vitlaus
maður, þetta er mín
lífæð,“ varð manni
nokkrum að orði þegar
hann var spurður að
því hvernig honum lit-
ist á hugsanlegan
brottflutning Reykja-
víkurflugvallar úr
Vatnsmýrinni. Þessi maður býr á
Norðurlandi og er með nýrnabilun á
lokastigi. Engin meðferð er til sem
læknar skemmd og óstarfhæf nýru.
Þegar nýrnabilun er komin á loka-
stig er markmið meðferðar að við-
halda lífi og lífsgæðum. Völ er á
tvenns konar meðferð, ígræðslu
nýra eða blóðhreinsun, svokallaðri
skilun. Til eru tvær tegundir af skil-
un, blóðskilun sem fer aðeins fram á
Landspítalanum við Hringbraut og
kviðskilun sem fólk framkvæmir
sjálft heima hjá sér. Hins vegar geta
ekki allir notað kviðskilun og eru því
tilneyddir til þess að fara reglulega,
oftast þrisvar í viku, á Landspít-
alann í blóðskilun til þess að halda
lífi. Þessari meðferð nær umræddur
Norðlendingur með tveimur flug-
ferðum. Önnur ferðin er dagsferð,
hann flýgur suður að
morgni og heim um eft-
irmiðdaginn. Í hinni
ferðinni fer hann í blóð-
skilun tvo daga í röð og
gistir þá eina nótt í höf-
uðborginni. Þetta er
mikið og oft erfitt ferða-
lag ár út og ár inn en
undan því verður ekki
vikist ef maðurinn vill
halda áfram að lifa. Nú-
verandi borgarstjórn
hefur lýst því yfir að
stefnt skuli að því að færa miðstöð
innanlandsflugsins úr Vatnsmýrinni
upp á Keflavíkurflugvöll þvert á vilja
meirihluta landsmanna sem vilja að
flugvöllurinn sé áfram við bæjardyr
Landspítalans. Ef flugvöllurinn
verður fluttur er manninum gert
ókleift að búa áfram á sínu heimili
fyrir norðan vegna þess að þá kemst
hann aldrei fram og til baka á einum
degi. Þetta er ekki saga af einum
ákveðnum manni. Þessi saga gildir
fyrir alla þá sem búa fyrir vestan,
norðan eða austan og þurfa að sækja
meðferð við lokastigsnýrnabilun til
Reykjavíkur. Og einnig alla þá sem
þurfa að fara reglulega til Reykja-
víkur til eftirlits vegna þess að þeir
eru að veikjast af alvarlegum, lang-
vinnum nýrnasjúkdómi eða hafa íg-
rætt nýra. Á meðan Landspítalinn
er eini staðurinn á landinu sem veitir
nýrnasjúkum þjónustu verður
Reykjavíkurflugvöllur að vera áfram
í Vatnsmýrinni. Hann er líflína
nýrnasjúkra sem búa fyrir vestan,
norðan eða austan.
Jórunn Sörensen
segir Reykjavík-
urflugvöll líflínu
margra sem búa úti
á landi
Jórunn Sörensen
»Reykjavíkurflug-
völlur við bæjardyr
Landspítalans er líflína
nýrnasjúkra sem búa
fyrir vestan, norðan eða
austan.
Höfundur er formaður
Félags nýrnasjúkra.
Reykjavíkurflug-
völlur – líflína
nýrnasjúkra
Mikið úrval af
fallegum
rúmfatnaði
Skólavörðustíg 21, Reykjavík, sími 551 4050