SunnudagsMogginn - 24.10.2010, Qupperneq 8

8 24. október 2010
Að sögn Halldórs Runólfssonar
yfirdýralæknis er honum og fleiri
starfsmönnum Matvælastofnunar
kunnugt um umrætt myndband
úr bresku sláturhúsunum. Hann
segist þó ekki vita til þess að
myndbandið hafi orðið til um-
ræðna um að auka þurfi eftirlit
með slátrun hérlendis.
Um 16 sláturhús eru starfandi
hérlendis, átta sauðfjársláturhús,
fjögur stórgripasláturhús og fjög-
ur alifuglasláturhús. „Það eru
strangar reglur um hvernig á að
aflífa dýrin og hvernig því er fylgt
eftir,“ segir Halldór. „Við teljum
því að svona meðferð, eins og
þarna sést, sé ekki vandamál
hér. Ég tel að okkar tilfinning fyr-
ir dýravelferð hafi alla tíð verið á
töluvert háu plani og dæmi um
það er að hérlendis hefur aldrei
verið leyft í sláturhúsunum að
skera dýrin beint á háls, án þess
að deyfa þau fyrst.“
Íslenskar reglur kveða á um að
dýralæknar á vegum Matvæla-
stofnunar séu ávallt í sláturhús-
unum þegar slátrað er. „Þetta
eru okkar starfsmenn sem allir
hafa sína þjálfun í gegn um nám
og vinnu. Eitt af höfuðverkefnum
þeirra er að fylgjast með því að
dýraverndin sé í hávegum höfð
við aflífun og að hún fari rétt
fram.“
Standa ekki yfir slátruninni
Aðspurður segir hann sama fyr-
irkomulag í sláturhúsum ytra.
„Þetta eru nokkuð staðlaðar
kröfur, bæði hér, í Evrópusam-
bandslöndunum og í Bandaríkj-
unum.“ Slíkt eftirlit hefur þó ekki
komið í veg fyrir þessa illu með-
ferð á dýrunum í Bretlandi, eða
hvað? „Nei, það er misjafnt hvað
menn leggja áherslu á. Auðvitað
eru dýralæknarnir út um allt slát-
urhús svo þeir geta ekki staðið
yfir þeim sem eru að slátra allan
tímann. En það er fylgst með því
að þetta sé rétt gert og t.d. get-
ur það hreinlega sést á kjötinu ef
aflífunaraðferðin er vitlaust. Ger-
ist það skoða dýralæknarnir í
sláturhúsinu sérstaklega hvað
kemur til.“
Þá segir hann reglulega farið
yfir dýraverndarmálin með við-
komandi dýralæknum auk þess
sem gefin sé út sérstök eftirlits-
handbók fyrir þá dýralækna sem
fari með eftirlit með slátrun. „Þar
er velferð dýranna við slátrunina
einn af aðalpóstunum.“
Samkvæmt íslenskri löggjöf
skal „deyfing og aflífun slát-
urdýra eingöngu framkvæmd af
vandvirkum og samviskusömum
starfsmönnum sem hafa fengið
viðhlítandi fræðslu og þjálfun um
deyfingaraðferðir og aflífun og
meðferð áhalda sem viðurkennd
eru við slátrun búfjár“, eins og
segir á heimasíðu Matvælastofn-
unar. „Við teljum okkur því búna
að gera ráðstafanir sem eiga að
duga,“ segir Halldór.
Opinberir eftirlitsdýralæknar
fylgjast með slátrun hérlendis
Í sumum tilfellum er hægt að sjá á kjötinu ef röngum aðferðum hefur ver-
ið beitt við slátrun. Myndin tengist ekki umfjölluninni beint.
Reuters
B
resk stjórnvöld kalla nú eftir því að settar
verði upp eftirlitsmyndavélar í 370 slát-
urhúsum þar í landi, í því skyni að tryggja að
lögum, sem koma eiga í veg fyrir illa með-
ferð á dýrum, sé fylgt eftir. Tilmælin koma í kjölfar
baráttu dýraverndunarsamtakanna Animal Aid, sem
notuðust við faldar myndavélar til að afhjúpa sláandi
og ofbeldisfulla meðferð á dýrunum.
Í grein The Gardian af málinu segir að breska eftir-
litsstofnunin The Food Standards Agency (FSA) færi
þau rök fyrir uppsetningu myndavélanna að ekki sé
líðandi að hafa gloppur í eftirfylgni laganna.
Ákvörðun FSA er sigur fyrir Animal Aid, sem kom
fyrir földum myndavélum í sjö sláturhúsum víðs veg-
ar um England. Í sex þeirra reyndist pottur brotinn
við slátrunaraðferðirnar. Upptökurnar sýna m.a.
myndskeið af slátrurum sem sparka og trampa á dýr-
unum, gefa þeim raflost á kvalafullan hátt, slá með
krók framan í þau og henda þeim til eins og hverjum
öðrum dauðum hlutum.
Myndböndin hafa vakið heitar umræður í Bretlandi
og leiddu m.a. til þess að verslunarkeðjan Sainsbury’s
sagði upp samningi sínum við eitt sláturhúsið tíma-
bundið, þar til það gat sýnt fram á að gripið hefði ver-
ið til viðunandi aðgerða til að tryggja velferð dýranna.
Meðal þeirra aðgerða sem sláturhúsið greip til var
einmitt að setja upp eftirlitsmyndavélar og að senda
allt starfsfólk sitt á námskeið þar sem sérstaklega var
farið yfir rétta og viðeigandi meðferð dýranna við
slátrun.
Ekki tækt fyrir dómstólum
Í samtali við The Guardian lýsir Tim Smith, fram-
kvæmdastjóri FSA, myndböndunum sem „viðbjóðs-
legum“ og lofar herferð Animal Aid-samtakanna,
þrátt fyrir að myndbandanna hafi verið aflað með
ólöglegum hætti.
Fimm sláturhúsanna hafa þegar verið rannsökuð af
stofnun umhverfis-, matvæla- og dreifbýlismála í
Bretlandi, DEFRA, en eftir nokkra yfirlegu komst
stofnunin að þeirri niðurstöðu að ekki væri hægt að
nýta myndböndin fyrir dómstólum, vegna þess hvern-
ig þeirra var aflað. Animal Aid fékk sjálfstæðan rann-
sakanda til að koma myndavélunum fyrir, en hann er
sagður hafa farið inn í sláturhúsin í leyfisleysi til að
koma myndavélunum fyrir. Samtökin hafa neitað að
gefa upp hver maðurinn er en Guardian hefur heim-
ildir fyrir því að um sé að ræða fyrrverandi veiðispell-
virkja sem sé með langa sakaskrá að baki. Vegna þessa
hefur DEFRA gefið upp á bátinn tilraunir til að sækja
mál gegn sláturhúsunum fyrir dómstólum.
Smith segir hafa komið á óvart og valdið von-
brigðum hversu hátt hlutfall þeirra sláturhúsa sem
voru rannsökuð hafi gert sig sek um illa dýrameðferð.
Jafnvel þó FSA geti ekki þvingað sláturhús til að setja
upp eftirlitsvélar við slátrunina sé ekkert sem hindri
stofnunina í að hvetja þau til þess. Kostnaður við slíka
aðgerð virðist vera innan viðráðanlegra marka, sér í
lagi sé miðað við þá tryggingu sem hún veiti neyt-
endum. Þá hvetur hann stóra seljendur kjötvara til að
setja kröfur um slíkan viðbúnað í útboðslýsingar sínar.
Jamie Foster, lögfræðingur fjögurra af sláturhús-
unum sjö, staðhæfir að gripið hafi verið til aðgerða til
að bæta úr málum þar sem myndskeiðin gáfu til kynna
að slátrunin væri ekki í lagi. Öll sláturhúsin hafi tekið
myndböndin alvarlega og unnið að úrbótum í samráði
við FSA. Hann gagnrýnir hins vegar að Animal Aid hafi
gripið til ólöglegra aðferða við að ná upplýsingunum,
en nýlega hafi rannsakandi samtakanna verið gripinn
glóðvolgur í öðru sláturhúsi og honum fylgt þaðan út.
Slátrun
veldur
viðbjóði
Heit umræða um
leyndar upptökur
Sláturhús í Bretlandi eru nú undir smásjá eftirlitsaðila.
Myndin tengist ekki umfjölluninni beint.
Ljósmynd/Animal Aid
Myndböndin sýna m.a. hvernig röngum aðferðum er beitt þegar dýrunum er gefið raflost, þannig að þau kveljast í stað
þess að missa meðvitund, eins og markmiðið með rafstuðinu er. Upptökurnar hafa valdið hörðum viðbrögðum.
Reuters
Vikuspegill
Bergþóra Njála Guðmundsdóttir
ben@mbl.is
Nokkur umræða skapaðist nýverið um slátrunar-
aðferðir hér á landi í kjölfar frétta af því að nokkur ís-
lensk sláturhús hygðust taka upp svokallaða halal-
slátrun að hætti múslíma, en þá má ekki aflífa dýrin
áður en þau eru skorin á háls eða stungin til að láta
þeim blæða út. Íslenskar reglur kveða hins vegar á
um að dýrin skuli fyrst svipt meðvitund til þess að
þau finni ekki sársauka áður en þeim er látið blæða
með hálsskurði eða stungu.
Vegna umræðunnar um halal-slátrunina sendi
Matvælastofnun út tölvupóst til sinna eftirlits-
dýralækna í lok síðasta mánaðar, þar sem þetta var
ítrekað.
Halal-slátrun
vakti umræður