SunnudagsMogginn - 31.10.2010, Side 38

38 31. október 2010
Þ
egar lesið er um bæinn Torquay í Devon á suð-
urströnd Englands í ferðahandbók Lonely
Planet eru tveir frægir íbúar nefndir á nafn:
Basil Fawlty, aðalpersónan úr sjónvarpsþátt-
unum vinsælu Hótel Tindastóll (Fawlty Towers), og
drottning sakamálasagnanna, Agatha Christie. Um
miðjan september ár hvert fer ekki á milli mála hvort
þeirra á hug og hjörtu gesta og íbúa bæjarins. Þá er
haldið upp á afmæli Agöthu Christie með pompi og
prakt og í ár var sérstakt tilefni til hátíðahalda því liðin
voru 120 ár frá fæðingu Agöthu, 90 ár frá því Hercule
Poirot steig fyrst fram á sjónarsviðið og 80 ár frá því að
fyrsta skáldsagan um fröken Marple kom út. Boðið er
upp á fjölmarga viðburði í Torquay og nágrenni í heila
viku og vinsældir Agöthu-hátíðarinnar eru slíkar að
ómögulegt er að fá miða á vinsælustu atburðina nema
bókað sé með góðum fyrirvara.
Íslensk bók í Agöthusafnið
Meðan á hátíðinni stendur fyllist Torquay af aðdáendum
skáldkonunnar hvaðanæva úr heiminum og sumir
koma raunar ár eftir ár. Að þessu sinni var fulltrúi frá
Morgunblaðinu á staðnum og var fyrsti viðburðurinn í
þéttri dagskránni vel sóttur fyrirlestur í nágrannabæn-
um Paignton. Þar voru mættir þeir Mathew Prichard,
dóttursonur Agöthu Christie, og rithöfundurinn John
Curran og ræddu þeir um verk skáldkonunnar og svör-
uðu spurningum úr sal. Curran gaf nýverið út bók sem
vakið hefur mikla athygli þar sem hann fjallar um efni
úr minnisbókum Agöthu sem hafði aldrei áður komið
fyrir sjónir almennings – og stendur raunar til að gefa út
framhald af þeirri bók á næsta ári.
Frá Paignton var haldið á minjasafnið í Torquay, þar
sem meðal annars er að finna safn um ævi og störf
Agöthu Christie – og þess má geta að safnið hefur nú
loks eignast eintak af Agöthu Christie-bók á íslensku.
Þar var haldin sérstök dagskrá til heiðurs Agöthu og
hafði fyrrnefndur John Curran valið til sýningar eina
kvikmynd og til flutnings eitt útvarpsleikrit sem hann
kynnti gestum safnsins. Fyrst var boðið upp á sýningu á
afar sjaldséðri sjónvarpsmynd sem sýnd hafði verið í
beinni útsendingu í bandarísku sjónvarpi á sjötta ára-
tugnum og var byggð á bókinni And Then There Were
None (1939; ísl. Blámannsey, 1949; Tíu litlir negrastrák-
ar, 1992). Mæltist sýningin mjög vel fyrir enda höfðu
jafnvel hörðustu aðdáendur ekki séð umrædda mynd
áður. Mesta athygli vöktu þó raunar bráðskemmtilegar
auglýsingarnar á milli atriða, sem höfðu varðveist með
myndinni og voru augljóslega frá styrktaraðila útsend-
ingarinnar á sínum tíma, bandarísku apóteki.
Í kjölfar myndarinnar var svo flutt gamalt bandarískt
útvarpsleikrit sem var áhugaverðast fyrir þær sakir að
þar lék Orson Welles sjálfan Hercule Poirot og lét sér
það raunar ekki nægja heldur fór einnig með annað
stærsta hlutverkið í verkinu, sem byggt var á bókinni
The Murder of Roger Ackroyd (1926; ísl. Poirot og
læknirinn, 1945, 1971; … og ekkert nema sannleikann,
1984).
Eyja úr sögum Agöthu Christie
Daginn eftir lá leiðin hins vegar út úr bænum til þess að
snæða hádegisverð á afar áhugaverðri eyju, Burgh-eyju,
út af suðurströnd Englands, í rúmlega klukkustundar
fjarlægð frá Torquay, en eyjan var fyrirmynd Agöthu
þegar hún samdi áðurnefnda bók, And Then There
Were None. Sú saga er löngu orðin sígild og segir frá því
þegar tíu gestir á dularfullri eyju týna tölunni hver á
fætur öðrum og ljóst er að í hópi þeirra – eða þá í felum
á eyjunni – er morðingi sem svífst einskis. Það reyndist
hægara sagt en gert að komast á staðinn, hvorki var
boðið upp á beinar rútuferðir né lestarferðir þangað. Að
lokum var ekið til Burgh-eyju í fylgd nokkurra helstu
sérfræðinga um verk Agöthu Christie – og auk þess var
GPS-tæki með í för, sem reyndi þó ítrekað að senda bíl-
inn ofan í Avon-fljót, en á því var sú skýring að veg-
urinn meðfram fljótinu er ekki alltaf fær, þar ráða sjáv-
arföllin, en blessað tækið gerði engan greinarmun á
flóði og fjöru. Ekið er um þrönga sveitavegi til þess að
komast loks að eyjunni.
Það var tilkomumikil sjón þegar eyjan birtist loks,
tignarleg upp úr hafinu en ekki síður drungaleg – og
þennan daginn var auk þess mistur yfir henni, sem jók
enn á þá tilfinningu að gestir væru hreinlega staddir í
miðri bók eftir Agöthu Christie – og fóru þá sennilega
einhverjir að óttast um líf sitt. Talið er að Agatha hafi
fyrst komið á eyjuna árið 1930 og var hún jafnframt
notuð sem fyrirmynd í annarri vinsælli bók hennar, Evil
under the Sun (1941; ísl. Sólin var vitni, 1983). Á eyj-
unni stendur glæsilegt hótel, en þess má geta að ein nótt
í Agöthu Christie-herberginu á hótelinu, ásamt morg-
unverði og kvöldverði, kostar um 70.000 krónur og er
það raunar alls ekki dýrasta herbergið á þessu afskekkta
lúxushóteli.
Um það bil sextíu manns mættu á hótelið í dumb-
ungnum þennan septemberdag til þess að snæða hádeg-
isverð í tilefni af afmælisviku Agöthu. Til þess að komast
út í eyjuna sjálfa þurfti að ferðast með forláta farartæki
sem kallað er „sea tractor“, en þegar ekki er flóð er hins
vegar unnt að ganga út í eyjuna. Í anda skáldkonunnar
Á slóðum
Agöthu
Christie
Agatha Christie hefði orðið 120
ára þann 15. september síðast-
liðinn og af því tilefni var hald-
in vegleg hátíð í fæðingarbæ
hennar, Torquay. Greinarhöf-
undur sótti hátíðina, kynnti sér
söguslóðir þessa sívinsæla rit-
höfundar og ræddi við eina
barnabarn Agöthu, Mathew
Prichard.
Ragnar Jónasson
Bryti tók á móti gestum sem snæddu hádegisverð á Burgh-
eyju – með sama hætti tók þjónn á móti gestum sem komu
út í eyjuna í frægri skáldsögu Agöthu Christie, And Then
There Were None.
Afskekkta lúxushótelið á Burgh-eyju.
Leyland rúta frá árinu 1947 sem ekur með ferðamenn til og
frá Greenway, sveitasetri Agöthu.
Greinarhöfundur og fröken Marple í afmælisveislu Agöthu,
nánar tiltekið leikkonan Julia McKenzie sem fer nú með
hlutverk Marple í sjónvarpsmyndum í Bretlandi.
Burgh-eyja.
Ferðalög