Teningur - 01.04.1986, Blaðsíða 20

Marguerite Yourcenar
Maríukirkja svalanna
Munkurinn Þerapíon hafði í æsku verið
dyggasti Iærisveinn Aþanasíosar hins
mikla; hann var strangur, siðavandur,
mildur aðeins þeim verum sem hann
hafði ekki grunaðar um að vera haldnar
óhreinum anda. í Egyptalandi hafði
hann endurlífgað og kristnað múmíur; í
Býsans hafði hann verið skriftafaðir
keisara; til Grikklands var hann kominn
vegna draums, í þeim tiigangi að upp-
ræta ára í þessu landi sem ennþá var
undir töfravaldi Pans. Hann upptendr-
aðist af hatri þegar hann leit hin helgu
tré þar sem sóttsjúkir bændur hengja
fatagarma til að skjálfa í sinn stað við
minnstu hræringu kvöldblæsins, reðrana
sem reistir höfðu verið á ökrunum í því
skyni að knýja jörðina til að bera ávöxt
og leirguðina sem sátu í skotum veggja
og skálum linda. Hann hafði með eigin
höndum byggt sér h'tinn kofa á bökkum
Kefisos og gætt þess vandlega að nota
einungis vígðan efnivið. Bændumir
deildu með honum fátæklegri fæðu
sinni, en þó að fólk þetta væri magurt,
guggið og beygt af hungursneyðum og
styrjöldum sem á því höfðu dunið, tókst
Þerapíoni ekki að fá það á himinsins
band. Það dýrkaði Jesúm, son Maríu,
gulli skrýddan sem rísandi sól, en þrá-
kelkið h jarta þess var eftir sem áður trútt
þeim guðlegu vemm sem eiga sér ból-
stað í trjám eða stíga upp úr vellandi
lindum; á hverju kvöldi setti það skál
með mjólk úr einu geitinni sem það átti
eftir undir hlyninn sem helgaður var
skógardísunum; drengimir laumuðust
inn í trjáþykknið um hádegisbil til að
fylgjast á laun með þessum ónyxeygðu
kvenverum sem nærðust á tímíani og
hunangi. Það úði og grúði af þeim alls-
staðar, dætrum þessarar hörðu og þurm
jarðar þar sem líkamnast þegar í stað
það er annarsstaðar leysist upp í móðu.
Spor þeirra sáust í leir lindanna og hvítt
hörund þeirra rann álengdar saman við
leiftrandi björgin. Stundum henti það
jafnvel að lemstruð skógardís lifði áfram
í illa hefluðum þakbjálka, og um nætur
mátti heyra ýmist harmakvein hennar
eða söng. Á nánast hverjum degi villtist
heillaður búpeningur í fjöllunum, og var
ekkert annað af honum að finna en smá
beinahrúgu mörgum mánuðum síðar.
Þessar illu vættir tóku bömin sér við
hönd og leiddu þau fram á gjárbarma til
að stíga dans; léttstígir fætur þeirra
snertu ekki jörð, en hyldýpið hremmdi
þunga litla kroppana. Eða þá að ungur
drengur, sem hafði hætt sér á slóð
þeirra, kom með andköfum ofan úr fjall-
inu, skjálfandi af hitasótt eftir að hafa
bergt á dauðanum í vatni einhverrar
lindar. Eftir sérhverja ógæfu sem yfir
dundi steytti munkurinn Þerapíon hnef-
ann í átt til skóganna þar sem bölvald-
arnir duldust, en þorpsbúar héldu áfram
að hampa þessum fersku hálfósýnilegu
álfameyjum, og þeir fyrirgáfu þeim mis-
gjörðir þeirra eins og menn fyrirgefa sól-
inni sem sundrar heila vitskertra, tungl-
inu sem sýgur mjólk sofandi mæðra og
ástinni sem veldur svo miklum þjáning-
um.
Munkurinn óttaðist þær eins og úlfynju-
stóð, og þær ollu honum áhyggjum eins
og vændiskvennahjörð. Þessar duttl-
ungafullu fegurðardísir létu hann aldrei í
friði: á nóttunni kenndi hann heitan
andardrátt þeirra á andliti sér eins og frá
hálftömdu dýri sem snuðrar með varúð
um herbergi. Ef hann hætti sér yfir sveit-
ina til að veita sjúkum sakramenti,
heyrðihann duttlungafullt og slitrótt
brokk þeirra óma á hæla sér, eins og
færu þar ungar geitur; ef það henti hann,
þrátt fyrir góðan vilja, að dotta á bæna-
stund, komu þær og toguðu sakleys-
islega í skeggið á honum. Þær reyndu
ekki að fá hann til lags við sig, því
þeim fannst hann óásjálegur, broslegur
og afskaplega gamall í þykku brúnu vað-
málsklæðunum sínum, og þó að þær
væru undur fagrar kveiktu þær ekki í
honum neina ósiðsamlega löngun, því
honum þótti nekt þeirra álíka ógeðfelld
og litlaust hold kálormsins eða rennislétt
hörund snákanna. Þær Ieiddu hann þó í
freistni, því þar kom að hann tók að
efast um visku Guðs fyrir að hafa skapað
slíkan fjölda ónytsamra og skaðlegra
vera, rétt eins og sköpunin væri ekki
annað en óheillavænlegur leikur sem
Hann gamnaði sér við. Morgun einn
komu þorpsbúar að munkinum sínum
þar sem hann var í óða önn að saga í
sundur hlyninn dísanna, og þeir fylltust
tvíþættri örvæntingu, því annars vegar
óttuðust þeir hefnd dísanna, sem tækju
lindimar á brott með sér, og hins vegar
veitti hlynur þessi skugga á torgið þar
18