Birtingur - 01.06.1959, Síða 31

hafði valið mér son þinn ... en hinn hreif mig með sér eins og holskefla
. . . og það hefði hann alltaf, alltaf, alltaf gert, hversu gömul sem ég hefði
orðið, og þó að öll börn sonar þíns hefðu hangið í hári minu,“ segir brúð-
urin við móðurina í leikslok, þegar brúðguminn og Leonardó hafa vegið
hvor annan.
Það var einmitt ástríðuofsinn, hið demóníska, sem fór forgörðum í þess
ari sýningu. Jafnvel í skógaratriðinu í þriðja þætti, þegar Leonardó og
brúðurin eru umkringd blóðþyrstum ættingjum brúðgumans og allt á að
vera „þrungið villtum ástríðum“, minntu þau helzt á skólakrakka í
feluleik.
„ S e x p e r s ó n u r . . . “ e f t i r P i r a n d e 11 o í I ð r ó
Leikstjóri Jón Sigurbjörnsson
Þetta leikrit var fyrst sýnt í Iðnó árið 1926, aðeins fimm árum eftir að
það var skrifað, og er þó alls ekki um að ræða neitt hversdagslegt miðl-
ungsverk, og sízt af öllu verk sem hafði útlit fyrir að verða „kassa-
stykki“, enda sagt að áhorfendur hafi setið dolfallnir, og sýningum verið
hætt eftir stuttan tíma. En forráðamenn Leikfélagsins í þann tíð, hverjir
sem það hafa verið, eiga sannarlega skilið að þessi stórhugur þeirra sé
í minnum hafður.
Pirandello er það sem stundum hefur verið kallað „ídeu-dramatíker“.
Leikrit hans eru oft lítið annað en hugaleikfimi, einkum þau síðustu, og
honum hætti mjög til að endurtaka sig. En þótt leikrit hans snúist mikið
um tómar hugmyndir, var hann þess þó megnugur að gæða þessar hug-
myndir sterku og sérkennilegu lífi eins og nú hefur mátt sjá í Iðnó.
Kjarninn í verkum hans er oftast þessi: Menn eru alltaf að skapa sig,
gera sig til, og fyrirgefa engum að eyðileggja það hlutverk sem þeir
hafa kosið sér að leika.
„Sex persónur leita höfundar“ hefst á því, að það á að fara að æfa nýtt
leikrit, auðvitað eftir Pirandello. Tjaldið er ekki einu sinni fyrir sviðinu,
þegar áhorfendur ganga til sæta, og leiktjöld eru engin. Smátt og smátt
tínast leikararnir inn á sviðið og æfingin á að hefjast. Þá ber það við,
að ókunnug og óboðin fjölskylda ryðst þarna inn: faðirinn, móðirin, eldri
dóttir og yngri dóttir og eldri sonur og yngri sonur. Þetta fólk á sína
sögu sem það vill fá á svið. Höfundur þess hefur gefizt upp á því, og nú
leitar það aðstoðar leikstjórans sem brátt fær áhuga á málinu. Saga fólks-
ins er í stuttu máli sú, að faðirinn hefur fyrir mörgum árum rekið frá
sér móðurina af eintómri göfugmennsku, að því er hann sjálfur heldur
Birtingur 27