Vera - 01.12.1984, Qupperneq 49

Hræðsla konunnar, bæði við ofbeldi og
umtal, hjálpa þannig nauðgaranum að
réttlæta verknaðinn og um leið að við-
halda mýtunni um að konur sækist á ein-
hvern hátt eftir að vera beittar ofbeldi.
Sagan Samfylgd gerist að mestu leyti í
huga aðalpersónunnar. Hún er ein á ferð
úti í myrkri og rigningu og hræðist einver-
una. En þá heyrir hún fótatak. „Fótatak
sem bergmálar í regnblautri nóttinni.
Hjartaö hægir á sér. . . Vinalegt fótatak.”
(Bls. 94). En smátt og smátt breytist gleðin
yfir samfylgdinni í hræðslu við hið ókunna
°9 fótatakiö ógnar henni. Þannig togast
einmanakenndin og gleðin yfir samfylgd-
inni á við óttann við hið ókunna sem verður
öllu yfirsterkari og rekur konuna á von-
lausan flótta lengra inn í myrkrið, flótta
sem lýkur með uppgjöf:
Ég vil ekki meir. Get það ekki. Hef ekki
lengur þrek í þennan leik. Ég er hætt.
Af hverju eltir hann mig svona? Hvað
hef ég gert honum? Ég vil ekki vera
músin. Ég gefst upp. Leik ekki lengur
með. Af hverju fylgir hann mér svona
eftir? (Bls. 97)
Þótt ég viti að ég er farin að syndga
uppá náðina hvað varðar lengd ritdómsins
get ég ekki skilið við bók Fríðu án þess að
nefna söguna Stökkiö, sem að mínu mati
er ein besta saga bókarinnar. Hún er sögð
frá sjónarhorni Helgu, sem er litil stelpa
(einhvern veginn held ég að hún hljóti að
vera 10—11 ára, án þess það komi fram í
sögunni) og mér finnst Fríðu takast á að-
dáunarverðan hátt að lýsa upplifun og til-
finningum hennar.
Sagan hefst á því að Helga er að lesa
um Ronju ræningjadóttur og er þar komin
í sögunni sem Ronja slítur af sér alla fjötra
og stekkur yfir Helvítisgjána. Helga er
trufluð í miðju stökki Ronju til að passa
Litlabróður meðan mamma bregður sér
frá. Því er Ijóst að frelsi Ronju er eitthvað
sem Helgu er ekki ætlað heldur er verið að
þröngva henni inní hefðbundið kvenhlut-
verk, sem hún sýnir mjög sterka andúð á.
Sú leið sem Helga kemur auga á til frels-
is felst í tortímingu Litlabróður. Það er of
sársaukafull leið til að hún geti gengið
hana, hún snýr við og sögunni lýkur á því
að hún leikur hlutverk sitt, hún huggar
Litlabróður með því að rétta honum tusku-
dúkkuna sem hún átti sjálf en sem hann
hefur slegið eign sinni á með samþykki for-
eldranna.
Á bókarkápu segir:
VIÐ GLUGGANN er, eins og fyrri bæk-
ur höfundarins, rituð á óvenju fögru og
auðugu máli. Viðbrögð og hugsanir
sögumanna vekja óskipta athygli og
forvitni lesandans. Fríða Á. Sigurðar-
dóttir er ótvíræður meistari góðrar
sagnalistar.
Ég get tekið undir þessi orð, en það sem
gerir sögur Fríðu mikilvægar í mínum aug-
um felst fyrst og fremst í því hversu trú hún
er kvenlegri reynslu og hversu vel henni
tekst að færa þá reynslu í listrænan bún-
ing.
Ragnhildur Richter.
ÞARSEM ÞIÐ
ERUÐ AD STORFUM
-ERUMVIÐLÍKA
fjr BÍ NAÐARBAN KI
V0/ ÍSLANDS
TRAUSTUR BANKI
49
TlMABÆR