Vera - 01.06.2000, Blaðsíða 36

Það lá alltaf Ijóst fyrir að Siv væri hlynnt Eyjabakkavirkjun og virkjunum á Austurlandi cins og
þær voru fyrirhugaðar. Ég fór í þetta starf vegna áhuga á náttúruverndarmálum og þegar sú staða
var komin upp að formaður ráðs, sem á að vera helsti ráðgjafi umhverfisráðherra, og ráðherra eru ekki
sömu skoðunar var fyrirsjáanlegt að til árekstra kæmi. Ég taldi því best að hætta formennsku.
Ólöf á ekki langt að sækja ritfærnina því
Aslaug móðir hennar er mjög hagmælt og
hefur skrifað Ijóð og sögur sem hafa birst í
blöðum og tímaritum og verið lesnar í út-
varp. Aslaug er tvíburasystir Jennu Jens-
dóttur rithöfundar sem flestir þekkja.
En Ólöf var ekki alveg í friði í sveitasæl-
unni. Vinir hennar á Tækniþjónustu Vest-
fjarða á Isafirði vissu af arkitektinum á
Núpi og sendu henni verkefni. Seinna
buðu þeir henni starf og íbúð á staðnum
og það þáði hún um vorið. Það varð til
þess að hún kynntist fyrrverandi sambýlis-
manni sínum og barnsföður, Þórði Arnórs-
syni vélaverkfræðingi og ári seinna eign-
uðust þau dóttur. Þá voru þau flutt suður
og næstu árin starfaði Ólöf ýmist sjálfstætt
eða sem undirverktaki hjá öðrum arkitekt-
um.
„Arið 1990 lenti ég í bílslysi og fékk
slæman hálshnykk," segir Ólöf. „Eg varð
að taka mér hlé frá teikningunum og þar
sem ég var óvinnufær notaði ég tækifærið
og fór í Háskólann. Ég hafði unnið talsvert
við skriftir, var t.d. með pistla í Morgun-
blaðinu um byggingarlist, og hafði oft
hugleitt að sækja námskeið í íslensku í Há-
skólanum. En ég var svo heppin að þetta
haust var að hefjst þar kennsla í hagnýtri
fjölmiðlun. Ég fór í það nám og útskrifað-
ist ári seinna, ivrímur vikum eftir að ég
eingaðist yngri dótturina. Ég var heima-
vinnandi í rúmt ár en réði mig þá til Gests
Ólafssonar arkiti l ts og vann bæði við blað
hans Arkitektúr, Vi rktækni og Skipulag og
sem arkitekt. En o dróst saman hjá Gesti
og um það leyti v in ég þurfti að hætta hjá
honum slitum ■■)') Þórður samvistum. Ég
var því orðin jivmnulaus, verkefnalaus,
húsnæðislaus og jiiningalaus og átti aðeins
um tvo kosti aó vi-lja - að setja undir mig
hausinn eða fara mourá Félagsmálastofnun
og biðja um aðsi</>,“ segir Ólöf og brosir
stríðnislega en H.< tir við að auðvitað hafi
það síðarnefnd, .. I drei hvarflað að henni í
alvöru. Hún féi I ð búa í eitt ár með dæt-
urnar í húsinu sem þau höfðu verið að
kaupa og tókst að fá verkefni og kaupa sér
íbúð.
„Ég vann heima þetta ár og fannst gott
að vera engum háó. Ég lét mér bara líða vel
heima á ullarsokkunum og á meðan stelp-
urnar voru í skólanum skrifaði ég skáld-
sögu á milli þess sem ég sinnti verkefnun-
um.“ Sú saga er enn í skúffunni með hin-
um verkunum og nokkru seinna breyttist
líf Ólafar verulega. Hún var beðin um að
koma í stjórn Arkitektafélagsins og að ger-
ast framkvæmdastjóri þess skömmu síðar.
„Mér kom nokkuð á óvart þegar mér var
boðið í stjórnina þar sem ég hafði sagt mig
úr félaginu. Mér þótti aðildin dýr, eins og
mörgum einyrkjum finnst, en ég hafði
ásamt nokkrum öðrum farið á fund stjórn-
arinnar til að benda á ýmislegt sem okkur
fannst að félagið gæti gert. Okkur var mjög
vel tekið og ég er þeirrar skoðunar að ef ég
tel mig geta gagnrýnt verk annarra verði ég
að leggja mitt af mörkum ef mér býðst
það. Ég gat því ekki annað en tekið áskor-
uninni og settist í stjórn Arkitektafélagsins
haustið 1995. Næsta sumar var ég beðin
að leysa framkvæmdastjórann af í þriggja
mánaða leyfi og þegar hann kom ekki til
starfa aftur sótti ég um starfið og gegndi
því þar til sl. haust.“
Um svipað leyti og Ólöf settist í stjórn
Arkitektafélagsins tók hún þá ákvörð-
un að hún vildi hafa áhrif í íslensku þjóð-
félagi. I framhaldi af því gekk hún í Fram-
sóknarflokkinn og segir ástæðuna einfalda.
Hún var alin upp í félagshyggju- og sam-
vinnuhugsjón þess flokks og fannst enginn
annar flokkur koma til greina. „I minni
sveit var litið á þátttöku í pólitík sem sjálf-
sagða leið til að hafa góð áhrif á samfélag-
ið. Ég er því framsóknarkona af gamla skól-
anum og vil trúa að það sé ekki tíma-
skekkja en flokkurinn er því miður kominn
afar langt frá uppruna sínum."
Fljótlega eftir að Ólöf gekk í Framsókn-
arflokkinn bað Guðmundur Bjarnason þá-
verandi umhverfisráðherra hana að verða
formaður Náttúruverndarráðs. „Ég skorað-
ist að sjálfsögðu ekki undan því þar sem ég
hafði bæði lýst yfir áhuga á að hafa áhrif
og lýst yfir einlægum áhuga á umhverfis-
málum. A þessum tíma var mikil vakning í
náttúruverndarmálum og þetta var krefj-
andi og skemmtilegt verkefni. Ég var í raun
bæði formaður og starfsmaður ráðsins í
gegnum tölvuna heima því ráðið hafði
enga aðstöðu, meðlimir þess fengu aðeins
nefndaþóknun. Ég kynntist mikið af góðu
og merkilegu fólki sem er náttúruverndar-
fólk af guðs náð með rnikla þekkingu og
sterka tilfmningu fyrir náttúru Islands."
Þegar Ólöf tók við formennskunni í
Náttúruverndarráði var það að fá nýtt hlut-
verk, verða ráðgjafarráð fyrir ráðherra og
stjórnvöld og ný stofnun, Náttúruvernd
ríkisins, að taka við fyrra hlutverki þess.
Ráðherra og stjórnvöld leituðu lítið ráð-
gjafar ráðsins og því þróuðust störf þess
þannig að ráðið tók upp mál að eigin
frumkvæði, kom með ábendingar og gerði
tillögur að aðgerðum.
„Fyrst stjórnvöld tóku þessa stefnu
ákváðum við að hafa frumkvæði að því að
senda frá okkur umsagnir og tjá okkur um
náttúruverndarmál enda af nógu að taka.
Við litum svo á að fyrst löggjafinn skipaði
þetta níu manna ráð hlyti því að vera ætl-
að nokkuð hlutverk. A Náttúruverndar-
þingi, sem haldið er annað hvert ár, er
skýrsla ráðsins lögð fram og nýtt ráð skip-
að. Það er öflugt og stórt þing skipað full-
trúum frá hinum ýmsu félögum og sam-
tökum sem vinna að náttúruvernd.“
Það var svo á Náttúruverndarþingi í jan-
úar sl. að Ólöf sagði af sér formennsku í
Náttúruverndarráði eftir þriggja ára for-
mennsku.Talsvert var gert úr því í fjölmiðl-
um og ástæðan sögð vera ágreiningur inn-
an Framsóknarflokksins og milli hennar og
Sivjar Friðleifsdóttur umhverfisráðherra.
Um það segir Ólöf: „Það lá alltaf ljóst fyrir
að Siv væri hlynnt Eyjabakkavirkjun og
virkjunum á Austurlandi eins og þær voru
fyrirhugaðar. Ég fór í þetta starf vegna
áhuga á náttúruverndarmálum og þegar sú
staða var komin upp að formaður ráðs,
sem á að vera helsti ráðgjafi umhverfisráð-
herra, og ráðherra eru ekki sömu skoðun-
ar var fyrirsjáanlegt að til árekstra kæmi. Ég
taldi því best að hætta formennsku. Ég var
mjög ósátt við þær vinnuaðferðir sem rík-
isstjórnin ætlaði að viðhafa á Eyjabakka-
svæðinu. Þó framkvæmdin hafi á sínum
tíma verið undanþegin mati á umhverfis-
áhrifum eru það forkastanleg vinnubrögð í
nútímaþjóðfélagi. Um 85% þjóðarinnar
vildu, samkvæmt skoðanakönnun, að mat-
ið færi fram og stjórnvöld ættu ekki að
geta sett sínar eigin leikreglur í andstöðu
við vilja þjóðarinnar. Þessari skoðun minni
leyndi ég ekki. Náttúruverndarráð stóð
einhuga með mér í þessari afstöðu og ég
36 • VERA