Vera - 01.06.2000, Blaðsíða 53

A U Ð U R.
i
k r a f t i
k y e D D a
eru ekki síst innri hindranir kvenna sem
koma í veg fyrir að þær taki þátt. Þær hafa
meiri ábyrgðartilfmningu og þar af leið-
andi meiri áhættufælni. Þær axla líka það
mikla ábyrgð á því að til sé þak yfir höfuð-
ið og matur handa bónda og börnum að
það að veðsetja heimili sitt, sem oft þarf til
til þess að stofna fyrirtæki, eða taka lán og
geta kannski ekki staðið 1 skilum vex kon-
um meira í augum. Eg veit ekki af hverju
munurinn er meiri á íslandi. Ég vildi að ég
gæti svarað því. Ég veit alla vega að ég sætti
mig ekki við það. Ég sætti mig ekki við
stöðuna fyrr en við náum sama árangri og
konur í Evrópu og Bandaríkjunum.”
Stundum er talað um að karlarnir hér á landi taki
of mikla úhœttu, fari af stað með miklum lótum,
taki stór lón og svo fari allt á hausinn...
„Þetta er gagnrýni sem kemur oft fram á
nýsköpun. Imynd frumkvöðla á Islandi er
að mínu mati mjög röng. Hún er sú að
frumkvöðlar kosti okkur mikið, að það sé
tómt vesen á þeim og að þeir séu alltaf að
fara á hausinn og gera tóma vitleysu. Rann-
sóknir sýna okkur hins vegar að nýsköpun
hefur bein jákvæð áhrif á hagvöxt þjóða.
Það að fyrirtæki lifi lengur er auðvitað já-
kvæðara, en nýsköpun ein og sér hefur já-
kvæð áhrif á hagvöxt.
Þurfum að hugsa stærra
Ég er ekki að mæla með flottræfilshætti en
það er staðreynd að þeir karlar sem taka af
skarið gera það strax af stórhug. Þannig
fyrirtæki geta vaxið. Sum þeirra ganga
ekki, en þau sem vaxa skapa það mikla
vinnu og það mikið af tekjum að það ger-
ir öll hin þess virði líka. Konur þurfa að
hugsa svona, í stað þess að hugsa alltaf: „Ég
ætla að gera þetta úr eldhúsinu eða bíl-
skúrnum hjá mér næstu tíu árin og svo
kannski tek ég næsta skref."
Getur ekki verið að konur vanti sjálfstraust?
„Jú, það liöfum við heyrt víða. Það er
ekki spurning í okkar huga að það er ekki
nein líffræðileg ástæða fyrir því að konur
taka minni þátt í atvinnusköpun. Astæða
þess er örugglega félagsleg. Það er einmitt
þess vegna sem við ákváðum að hafa tvo
þætti sem snúa eingöngu að ungu stelpun-
um. Það er „Dæturnar með í vinnuna” og
.,FramtíðarAUÐUR“. Við trúum því að ef
við ætlum að ná árangri til langs tíma
verðum við að byrja á þeim sem eru ekki
búnar að fá það inn í höfuðið að þær geti
ekki gert jafn vel eða að þær geti ekki gert
jafn stóra eða jafn frábæra hluti og strák-
arnir. „Dæturnar með í vinnuna" hefur er-
lenda fyrirmynd. Ef strákarnir fara með á
sama degi þá fara stelpurnar í skuggann.
Þær þora ekki að spyrja því strákarnir eru
alltaf fyrri til að bjóða sig fram í það.
Frumkvæðið virðist vera sterkara hjá þeim.
Ég held að að mörgu leyti séu það félags-
legar ímyndir. Alveg frá því að stelpur og
strákar eru lítil eru ákveðnir hlutir sagðir
við þau. Mjög ákveðin kona hefur t.d. kall-
ast frekja og það er ekkert jákvætt en frek-
ur maður er kallaður ákveðinn og það er
jákvætt."
Þetta er þá kannski ástœðan fyrir því að það þarf
að halda sérstök námskeið fyrir konur?
„Stærsta ástæðan er sú að við höfum
fordæmi fyrir því að það þarf. Háskólinn í
Reykjavík og Nýsköpunarsjóður hafa stað-
ið að verkefni sem heitir Nýsköpun '99 og
svo Nýsköpun 2000. Ég veit ekki hver pró-
sentan var 2000 en 1999 voru konur 30%
og karlar 7 0% þátttakenda. Karlar voru í yf-
irgnæfandi meirihluta þeirra sem tóku þátt
í námskeiðunum sem voru þó frí og opin
öllum. Það sama gerðist 2000. Karlar voru
í miklum meirihluta þeirra sem komu og
nýttu sér þá fríu þekkingu sem þarna var í
boði.“
Imynd stjórnenda hefur löngum verið tengd eigin-
leikum sem gjarnan eru eignaðir körlum, eins og
að vera harður, ákveðinn, föðurlegur. Eru ekki þeir
eiginleikar sem hafa verið tengdir við konur að
verða eftirsóknarverðari hjá stjórnendum?
„Ekki spurning og þess vegna er þetta
svo góður tími fyrir konur að blómstra. I
því sem er kallaður hinn nýi skóli starfs-
mannastjórnunar eru eiginleikar kvenna að
koma sterkir inn. Það er nýr lærdómur
fyrir okkur. Við höfum lært að þessi harða
agastjórnun skilar ekki sama árangri í þekk-
ingarþjóðfélaginu í dag.Við þurfurn að búa
til umhverfi þar sem fólk vill vera, þar sem
fólk fær að blómstra, þar sem er verið að
þróa einstaklinginn og láta hann vaxa í
starfi. Konum hefur verið þetta mjög eigin-
legt. Ég hef samt alla tíð verið svolítið á
móti því að segja „konur eru svona“ eða
„karlar eru svona" og segja að konur séu
betri í þessu og karlar séu betri í hinu.
Ætla að fylgjast með árangrinum
Ég held að bæði konur og karlar hafx eigin-
leika sem eru mjög góðir og mikilvægir og
Markmið AUÐS í krafti
kvenna er að fjölga
fyrirtækjum í eigu kvenna,
að auka hagvöxt og að
meira fjármagni verði veitt
til fyrirtækja kvenna.
við eigum að læra af hvort öðru. Ég hef t.d.
oft verið sökuð um að vera meiri karl í mér
heldur en kona. Kannski hefur það gert það
að verkum að ég hef aldrei litið svo á að
það væri eittlivað sem ég gæti ekki gert. En
ég held að ég sé í minnihlutahóp hvað það
varðar.“
Konur þurfa kannski enn á því að halda að syngja
þetta sem var sungið á Kvennafrídaginn 1975:
„Já, ég þori, vil og get! “?
„Já, nákvæmlega. Það getur vel verið að
það sé það sem konur þurfa á að halda. Að
vissu leyti erum við að segja það við kon-
urnar á námskeiðunum. Sjálfsstyrkingin
felst í því að auka hæfni sína og í því að
vera í liópi annarra sem: „þora, vilja og
geta“. Ég held að ein ástæða þess að þetta
gengur svona hægt lijá okkur á Islandi sé
sú að við höfum ekki haft margar fyrir-
myndir. Fyrirmyndirnir eru, því miður,
mjög fáar. Þeim fer fjölgandi en því miður
er ákaflega erfitt að finna konur sem geta
komið og talað við konurnar og sagt sína
sögu. Við höfum verið að leita að konum
sem liafa búið til fyrirtæki úr engu, ekki
erft það eða gifst inn í það, heldur búið til
fyrirtæki frá grunni, eins og Kári Stefáns-
son hefur gert með Islenska erfðagreiningu
og strákarnir 1 OZ gerðu, Islandssími, ég
get nefnt ótal strákafyrirtæki sem hafa bara
orðið til úr engu. En því miður þá eru þau
færri á kvennahliðinni og þá oft minni í
sniðum."
Ef konur vantar sjálfstraust og árœði til að fara út
í fyrirtœkjarekstur er þá aðferð ykkar til þess að
breyta Jtví fyrst og fremst sú að auka jtekkingu
þeirra?
„Já, að auka sjálfstraust þeirra með því
að veita þeim þekkingu til þess að þær geti
staðið jafnfætis hverjum senr er, t.d. við að
biðja um lán, gera rekstraráætlun fyrir fyr-
irtækið frá a—ö, geta skoðað markaðslega
VER A •
53